چند روز بعد از بازگشت رئیس مجلس شورای اسلامی از سفر به اقلیم کردستان، برخی از نمایندگان کرد مجلس ازهمراه نبودن با لاریجانی انتقاد کرده‌اند. جلال جلالیزاده، نماینده سنندج در مجلس ششم در مصاحبه با روزبا اشاره به این موضوع، نادیده‌گرفتن نمایندگان کرد و اهل سنت در این سفر را “بی‌احترامی” به آنها و افکار عمومی کردستان می‌داند.
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی اخیرا به کشورهای سوریه، لبنان و عراق سفر و برای نخستین‌بار، به عنوان یکی از عالی‌رتبه ترین مقامات جمهوری اسلامی، از اقلیم کردستان عراق دیدار کرد.
آقای لاریجانی در سلیمانیه با جلال طالبانی، رئیس جمهور پیشین عراق و از رهبران کرد و در اربیل با مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و نچیروان بارزانی نخست وزیر این اقلیم دیدار کرد. او در این سفر همچنین از پارلمان اقلیم کردستان بازدید و با رئیس مجلس و نمایندگان آن گفتگو کرد.
گرچه ناظران در رسانه‌های حکومتی ایران از این سفر به عنوان تحولی در مناسبات دو طرف یاد کردند، اما حواشی این سفر، با انتقاد افکار عمومی کردستان ایران و همچنین نمایندگان فعلی و پیشین مجلس روبرو شد.
امید کریمیان، نماینده کنونی مریوان در مجلس در مصاحبه با خبرگزاری “کرد پرس” از نبودن نمایندگان کرد مجلس در این سفر انتقاد کرده و گفته است: “برغم اینکه مجلس نیز جلسات علنی نداشت و امکان حضور نمایندگان، علی الخصوص نمایندگان کُرد مجلس جهت همراهی لاریجانی فراهم بود ولی متاسفانه آقای لاریجانی با بی تفاوتی از کنار این مسئله عبور نمود.”
به گفته او: “حضور نمایندگان کُرد در این سفر و در مذاکرات و گفتگوها به دلیل آشنایی با زبان و فرهنگ و تاریخ و مذهب آنان می‌توانست، نقش مؤثری داشته باشد.”
جلال جلالیزاده، نماینده سنندج در مجلس ششم هم در ارتباط با الزامات آیین نامه‌ای و دیپلماتیک پیرامون حضور نمایندگان در اینگونه سفرها به روز می‌گوید: “در آیین نامه داخلی مجلس مطلبی در مورد التزام رئیس مجلس به همراه نمودن نمایندگان خاصی از فراکسیون‌ها یا جناح‌های مختلف مجلس وجود ندارد، اما نظر به عرف یا آداب و رسوم دیپلماسی، معمولا رئیس مجلس با توجه به موضوع و مناسبت سفر، افرادی مناسب با ویژگی‌های فرهنگی، مذهبی و قومی کشور مقصد برای تقویت روابط و تاثیر‌گذاری بر طرف میزبان به همراه می‌برد.”
به گفته این استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس: “چنین اقدامی با توجه به احترام و تکریمی که کشور میهمان از نمایندگان مردم خود به عمل می‌آورد، با استقبال کشور میزبان روبرو و مطمئنا موجب بهبود بیشتر روابط دیپلماسی در بین دو کشور می شود.”
روسای دوره‌ای مجلس شورای اسلامی معمولا در سفرهای برون مرزی خود مناسب با موضوع سفر، تعدادی از نمایندگان فراکسیون‌های مختلف را با خود به همراه می‌برند.
جلال جلالیزاده مثال می‌زند: “زمانی که من نماینده بودم، آقای کروبی در سفری که به عربستان داشتند، در بین نمایندگان کرد و اهل سنت، بنده، آقای اسماعیلی ططری و مصطفی محمدی را انتخاب کرد و به همراه برد. وقتی پیش ملک عبدالله، پادشاه عربستان رفتیم او با استقبال از این اقدام گفت کردها در قلب ما حضور دارند.”
آنطور که نماینده سنندج در مجلس ششم می‌گوید: “همراه کردن نمایندگان اهل سنت به همراه رئیس مجلس می‌تواند آثار مثبتی به دنبال داشته باشد و نشان دهد که ما در کشور خودمان قائل به تبعیض نیستیم و برای همه نمایندگانی که گروه‌های مذهبی یا قومی خاصی را نمایندگی می‌کنند احترام قائل ایم.”
او بر این اساس نادیده گرفتن نمایندگان کرد و اهل سنت مجلس در سفر اخیر رئیس مجلس به کردستان عراق را “عملی ناشیانه” و “خلاف عرف دیپلماتیک” ارزیابی می‌کند و می‌گوید: “این اقدام نوعی بی‌احترامی به نمایندگان کرد بود. اگر این همراهی صورت می‌گرفت به نفع آقای لاریجانی، مجلس و مناسبات دو طرف بود.”
علاوه بر نمایندگان مجلس، شماری از ناظران سیاسی و کاربران کرد در شبکه‌های اجتماعی نیز به حذف نمایندگان کرد و اهل سنت مجلس انتقاد کرده‌اند.
از آقای جلالیزاده می‌پرسم: این اقدام چه تاثیری بر افکار عمومی کردستان ایران می گذارد؟ نماینده مجلس ششم پاسخ می‌دهد: “مردم ما مردم تیزبینی هستند و روی نکات دقیق و ریز مسائل مختلف حساس اند. آنها به صورت مستمر در رسانه‌های مختلف دنبال مسائل و قضایای مختلف هستند تا ببینند چه کسی یا چه گروهی به آنها و افکار عمومی احترام می‌گذارد و برای جایگاه آنان ارزش قائل است. در این مورد هم همانطور که مشاهده کردیم اعتراضاتی از سوی مردم مطرح شد.”
اعتراض به همراهی متهم به قتل رهبران کرد
اما نبودن نمایندگان کرد و اهل سنت در سفر لاریجانی به اقلیم کردستان و انتقاد از آن تنها حاشیه سفر اخیر رئیس مجلس نبود. افکار عمومی کردستان ایران بیش از این موضوع، به همراهی محمد جعفری، رئیس دفتر لاریجانی در این سفر و استقبال رهبران اقلیم از او هم اعتراض و انتقاد داشتند.
محمد جعفری، که با اسم محمد جعفری صحرارودی هم شناخته می‌شود، متهم به قتل رهبران کرد در سال ۱۹۸۹ در وین است.
عبدالرحمن قاسملو، رهبر سابق حزب دمکرات کردستان ایران به همراه چند شخصیت سیاسی دیگر در تیرماه سال ۱۳۶۸ در حالی که برای دستیابی به راه‌حل مسالمت آمیز مساله کرد در ایران با تنی چند از نمایندگان حکومت جمهوری اسلامی در وین بر سر میز مذاکره نشسته بود، ـ آنطور که حزب دمکرات و اکثریت مخالفان نظام وقت ایران گفتند - به دست عوامل دولت جمهوری اسلامی ترور شدند.
خانواده‌های قربانیان این حادثه می‌گویند جعفر صحرارودی که شخصا در کشتار شرکت داشت اشتباها زخمی و سپس توسط پلیس اتریش بازداشت،اما به دلایل اعلام نشده به فاصله کوتاهی آزاد و روانه تهران شد.
در ماه نوامبر ۱۹۸۹، دادستانی کل اتریش حکم جلب بین المللی صحرارودی را صادر کرد.
گرچه نام محمد جعفری صحرارودی به عنوان متهم در این پرونده از همان ابتدا مطرح بود، اما تا زمان بازداشت او در سال ۸۵ توسط نیروهای آمریکایی در کردستان عراق به این شدت خبرساز نشده بود.
در دی ماه سال ۸۵ نیروهای نظامی آمریکا با حمله به یک دفتر ارتباطی جمهوری اسلامی در اربیل شش تن از کارکنان آن را دستگیر کردند.
فواد حسین، سخنگوی وقت حکومت اقلیم کردستان آنزمان تائید کرد که سرتیپ پاسدار محمد جعفری صحرارودی، از فرماندهان سپاه قدس (واحد برون مرزی سپاه پاسداران) یکی از بازداشت شدگان در اربیل است.
این پنج نفر همگی با وساطت جلال طالبانی، از رهبران با نفوذ کردستان عراق بعد از مدتی آزاد شدند.
آنزمان شماری از فعالان سیاسی ایرانی خارج از کشور، در نامه‌ای به آلفرد گوزن باوئر، صدراعظم وقت اتریش و ماریا برگز وزیر دادگستری این کشور، خواستار استرداد جعفری صحرارودی به این کشور و محاکمه وی شده بودند.
هلنه کرولیش قاسملو، همسر عبدالرحمن قاسملو و شهره بدیعی همسر نوری دهکردی که در اقدامی جداگانه در برلین به دست عوامل وقت جمهوری اسلام ترور شده بود، از جمله امضا کنندگان این نامه بودند.
به همین دلیل فعالان کرد و به ویژه حزب دمکرات کردستان ایران و حزب دمکرات کردستان از منتقدان اصلی همراهی رئیس دفتر لاریجانی در سفر به کردستان عراق بودند. آنها در روزهای گذشته به استقبال گرم مقامات کردستان عراق از محمد جعفری (صحرارودی) به شدت اعتراض کرده‌اند.
“اقلیم قدرت کنار گذاشتن صحرارودی را نداشت”
جمهوری اسلامی با حکومت اقلیم کردستان عراق مناسبات حسنه‌ای دارد و در سطوح بالا و در زمینه‌های مختلف با آن همکاری می‌کند. اخیرا و بعد از سفر لاریجانی و اعتراض کردهای ایران به حواشی این سفر، هفته‌نامه “رووداو” در اربیل از زبان یک استاد دانشگاه نقل کرده که “اقلیم قدرت کنار گذاشتن جعفری صحرارودی در این سفر را نداشت”.
محمد نظیف قادری، از رهبران حزب دمکرات کردستان ایران نیز در مصاحبه با همین روزنامه گفته است: “استقبال رهبران کردستان عراق از صحرارودی همان اندازه مشروع است که ما زمانی در کردستان ایران از علی شیمیایی قدردانی کنیم.”
علی حسن المجید، معروف به علی شیمیایی، از شخصیت‌های مهم حزب بعث، در زمان صدام حسین به عنوان مأمور سرکوب شورش‌های منطقه‌ای منصوب شده بود. حسن المجید آمر اصلی حمله شیمیایی به حلبچه بود که منجر به کشتار حدود پنج هزار غیر نظامی شد.
