متخصصین معتقدند آمریکا باید به فروش اورانیوم با درجه خلوص متوسط به ایران موافقت کند تا ایران نیز دست از غنی سازی بردارد؛ ولی این تصمیم بار سیاسی سنگینی برای اوباما در بر خواهد داشت.
میان متخصصین آمریکایی توافق فزاینده ای برای قبول پیشنهاد محمود احمدی نژاد برای معامله جدیدی در زمینه اورانیوم، بوجود آمده است. تا کنون خبری از درون دولت اوباما یا از سایر اعضای کشورهای 1+5 مبتی بر تائید این نظر منتشر نشده است. ولی این امر با گذشت زمان و با ادامه برنامه های دولت ایران مبنی بر ارتقا تولید اورانیوم و رسیدن به درجه خلوص بالاتر (20 درصد) ممکن است تغییر کند.
احمدی نژاد این پیشنهاد را از طریق مطبوعات و در مصاحبه ای با واشنگتن پست در اواسط سپتامبر بیان کرد. جوهر آنچه رئیس جمهور ایران در این زمینه بیان کرد عبارت بود از اینکه: «اگر شما همین هفته به ما اورانیوم با درجه خلوص 20 درصد بدهید، ما تولید داخلی اورانیوم 20 درصد را متوقف می کنیم.»
این نوع دیگری از پیشنهادات متعددی است که قبلا هم در این زمینه طرح شده است، که عمدتا شامل تامین سوخت مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران بوده است. در اولین پیشنهاد قرار بود ایران اورانیوم با درجه خلوص خود را به خارج بفرستد و در ازای آن اورانیوم با درجه خلوص 20 درصد دریافت کند.
احمدی نژاد در ابتدا این پیشنهاد را قبول کرد ولی این راه حل در جریان درگیری های سیاسی داخلی ایران شکست خورد.
نوع دیگر این پیشنهاد دوباره در ماه مه 2010 ازسوی ترکیه و برزیل عنوان شد، که بعد ازاینکه روشن شد ایران به تولید اورانیوم 20 درصد ادامه خواهد داد، از سوی غرب رد شد. این مساله نکته مهمی بود زیرا تولید اورانیوم 20 درصد تقریبا به معنی طی کردن 90 درصد مسیر تولید بمب هسته ای است.
در پیشنهاد جدید احمدی نژاد گفته شده که ایران تولید اورانیوم 20 درصد را متوقف می کند. به همین دلیل موسسه علوم و امنیت بین المللی در واشنگتن می گوید اکنون برای جامعه بین المللی عاقلانه است که این پیشنهاد را بپذیرد و آن را به آزمون بگذارد.
به پیشنهاد این موسسه آمریکا می تواند پیشنهاد کند که به اندازه مصرف دو سال اورانیوم با درجه خلوص بالا را در ازای دو سال توقف غنی سازی توسط ایران به این کشور خواهد داد. عرضه اورانیوم با درجه خلوص بالا که برای تولید ایزوتوپ های پزشکی مصرف می شود می تواند با قیمت مناسب ارائه شود تا این پیشنهاد را جذاب تر کند.
این پیشنهاد از سوی علی فائز و چارلز فرگوسن از فدراسیون دانشمندان آمریکا مورد تائید قرار گرفت و پیشنهاد کردند 50 کیلو گرم اورانیوم با درجه خلوص بالا به ایران عرضه شود. این دو دانشمند گفتند این حرکت می تواند در قالب انساندوستانه برای نجات 850هزار بیمار سرطانی در ایران انجام شود و به این ترتیب بهانه غنی سازی اورانیوم با بیش از 3.5 درصد خلوص را از ایران بگیرد.
این دو نفر این موضوع را که ممکن است احمدی نژاد تائید سایر مقامات رژیم را در این زمینه نداشته باشد رد کردند. آنها گفتند تکرار این پیشنهاد و حمایت وزیر خارجه ایران از آن نشانه آن است که مقامات رژیم ایران با این پیشنهاد موافق هستند.
البته قبول ریسک هایی از این دست برای دانشگاهیان آسان تر از دولتمردان است.
لیکن برای دولت اوباما، با توجه به نزدیک بودن مبارزات انتخاباتی، هرگونه تردیدی در مورد این پیشنهاد می تواند هزینه هنگفتی در بر داشته باشد.
سایر کشورهای 1+5 در این زمینه پیشنهادی نکرده اند؛ ولی اگر ایران به تولید اورانیوم با درجه خلوص 20 درصد ادامه بدهد و اسرائیل نیز آمادگی بیشتری برای یک حرکت نظامی علیه ایران را پیدا کند، دولت اوباما زیر فشار بیشتری برای قبول این پیشنهاد قرار خواهد گرفت.
منبع: گاردین - 10 اکتبر
