هنوز هیچ چیز مشخص نیست. احتیاط همچنان حرف اول را می زند، ولی به نظر می رسد که قدرت های جهانی و ایران خواهند توانست تا اواسط ماه ژوئیه به توافقی درخصوص برنامه هسته ای ایران دست پیدا کنند. بی شک امضای چنین توافق نامه ای مختصات خاورمیانه را تغییر خواهد داد.
روز گذشته در دور جدید مذاکرات، محمد جواد ظریف، رییس دیپلماسی ایران، اعلام کرد که “۵۰ تا ۶۰ درصد” متن توافق نهایی مورد توافق طرفین است. ازسوی دیگر، مقامات آمریکایی مذاکرات دوجانبه خود با هیأت ایرانی را “حرفه ای و مفید” خواندند. دبیر کل آژانس انرژی اتمی نیز به موازات این اظهارات گفت که مقامات ایرانی در اجرای مفاد توافق مقدماتی “سازنده” ظاهر شدند و همچنین گفته شد که مرحله تنظیم متن توافق نامه نهایی که موضوع اصلی است، بزودی آغاز می شود.
پس رسیدن به یک توافق نهایی غیرممکن به نظر نمی رسد. طی سه ماه آینده توافقی به امضاء می رسد که براساس آن برنامه اتمی ایران تحت کنترل بین المللی قرار می گیرد. ایران از دستیابی به بمب چشم پوشی می کند. تحریم های بین المللی اعمال شده علیه این کشور برداشته می شوند. ایران به عنوان یکی از اولین تولیدکنندگان نفت و گاز وارد بازار جهانی خواهد شد و سه نتیجه مهم حاصل خواهد شد.
اولین نتیجه آنکه قیمت انرژی کاهش می یابد، چرا که بزودی عرضه افزایش خواهد یافت. این یک خبر بسیار خوب برای اقتصاد جهانی و به ویژه برای چین و اتحادیه اروپاست که خودشان دارای منابع قابل توجهی نیستند. ازسوی دیگر، خبر بسیار بدی برای روسیه است، چرا که این کشور از درآمد گاز و نفت خود به مثابه یک سلاح سیاسی استفاده می کند. بدین ترتیب مواضع ولادیمیر پوتین تضعیف خواهد شد و این درحالی است که رشد اقتصاد روسیه به شدت رو به کاهش است و بحران اوکراین موجب شده تا سرمایه های روسی به سرعت از این کشور خارج و روند سرمایه گذاری خارجی کم شود.
دومین پیامد در صحنه داخلی ایران روی داده: محبوبیت اصلاح طلبان که در تابستان سال گذشته با وعده از بین بردن تحریم های بین المللی انتخاب شدند آنقدر افزایش یافته که آنها عملاً ضربه ناپذیر شده اند. آنها این امکان را دارند تا تدابیر آزادی و آزاداندیشی را که به شدت مورد انتظار مردم است برآورده سازند. درحال حاضر هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که آیا آنها خواهند توانست ضرباهنگ و باورپذیری لازم را برای جلوگیری از سخت تر شدن مواضع محافظه کاران و بروز تظاهرات خیابانی اصلاح طلبانه ایجاد کنند. به عبارت دیگر، آینده و ادامه ماهیت این حکومت در صورت لغو تحریم ها همچنان نامشخص به نظر می رسد و به مانند سؤال بزرگی باقی مانده.
سومین پیامد این است که ایران خیلی سریع می تواند به آنچه سطح فرهنگی، قدرت نظامی و منابع طبیعی اش ایجاب می کند دست یابد: اولین قدرت خاورمیانه؛ کشوری غیرقابل چشم پوشی که درعین حال باید با اطمینان بخشیدن به همسایگانش، که از قبل در برابر آن صف آرایی کرده اند، شرایط مساعدی را در منطقه ایجاد کند.
منبع: فرانس انتر، ۱۰ آوریل
