وکیل مدافع سامان نسیم، زندانی سیاسی کرد که به اعدام محکوم شده در گفتگو با روز می‌گوید پرونده این زندانی به لحاظ قانونی مختومه است و اگر امروز کاری انجام نشود حکم او فردا بدون حضور خانواده و وکیل به اجرا در خواهد آمد.
عزیز مژده‌ای در شرایطی این گفتگو را انجام داده که موکل او سامان نسیم، آنطور که در نامه اجرای احکام آمده و خود او هم مشاهده کرده، بامداد، پنجشنبه، ۳۰ بهمن‌ماه، یعنی حدود ۲۴ ساعت دیگر، به دارآویخته می‌شود.
سامان نسیم در تیر ماه سال ۹۰، زمانی که تنها ۱۷ سال سن داشت بازداشت و سپس از سوی دادگاه انقلاب مهاباد به جرم محاربه در ارتباط با اتهام عضویت در پژاک، حزب حیات آزاد کردستان و فعالیت مسلحانه علیه سپاه پاسداران به مرگ محکوم شد. آن‌زمان ادعا شد که او و چند عضو پژاک در نبردی مسلحانه با سپاه در کوه های اطراف سردشت در آذربایجان غربی شرکت داشته‌اند.
وکیل او و سازمان‌های حقوق بشری می‌گویند حتی در صورت احراز جرم سامان نسیم، او به علت نداشتن سن قانونی در زمان بازداشت نباید اعدام شود. سازمان‌های عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌های جداگانه‌ای با اشاره به ایرادات قانونی پرونده خواهان توقف حکم سامان نسیم شده‌اند.
این زندانی، خود نیز روز ۲۳ بهمن ماه امسال با انتشار نامه‌ای از زندان اعلام کرد که اعترافات او پس از شکنجه‌های “غیر انسانی و غیرقانونی” ضبط شده است.
در مورد جزئیات احتمال اجرای حکم سامان نسیم با عزیز مژده‌ای، وکیل مدافع او گفتگو کرده و نخست از او پرسیده‌ام چه اطلاعی از آخرین تحولات مربوط به پرونده موکل‌اش دارد؟
ـ من روز سه‌شنبه، ۲۸ بهمن‌ماه در ارومیه با قاضی اجرای حکم صحبت کردم. روز دقیق تاریخ اجرای حکم ۳۰ بهمن‌ماه یعنی فردا، پنجشنبه است. قاضی گفت تاریخ اجرای حکم را نمی‌داند، گفتم من حکم را دیده‌ام و در مقابل اعلام آن به خانواده مسئول هستم. خانوده حق دارند از تاریخ اجرای حکم مطلع شوند و آخرین ملاقات را انجام دهند. در مورد آخرین جزئیات خانواده دیروز تماس گرفتند و گفتند یک نفر را پیدا کرده‌اند که به آنها گفته ممکن است بتواند حکم را تخفیف دهد. اما امروز که من با قاضی حرف زدم گفت این موضوع صحت ندارد، هیچ حکمی از دیوان عالی کشور یا مرجعی بالاتر در خصوص توقف اجرای حکم تا این لحظه به آنها ابلاغ نشده است. فردا آخرین موعد است. اگر تلاش‌ها به نتیجه نرسد سامان را به قرنطینه می‌فرستند و روز پنجشنبه حکم را اجرا می‌کنند. به طور خلاصه می‌توان گفت احتمال اجرای حکم در روز پنج شنبه به قوت خودش باقی است.
موکل تان از تاریخ اجرای حکم اطلاع دارد؟
ـ سامان هنوز در جریان نیست. نحوه اجرای حکم به گونه‌ای است که یک روز قبل از به اجرا گذاشتن آن، متهم را به قرنطینه منتقل و روز بعد حکم را اجرا می‌کنند. لحظاتی قبل از اجرای حکم، محکوم در جریان حکم قرار می‌گیرد. معمولا در زندان زمان اجرای احکام اعدام را به زندانی اعلام نمی‌کنند. چون احتمال اغتشاش در زندان یا خودکشی زندانی وجود دارد و او می‌تواند مثلا با زخمی کردن خود مانع از اجرای حکم شود. بنابراین ماموران زندان تنها زمانی تاریخ را به محکوم اعلام می‌کنند که او را به قرنطینه منتقل کرده باشند و اجرای حکم نیز قطعی باشد.
شما قبلا به طور اجمالی در مورد ایرادات این پرونده صحبت کرده‌اید، ممکن است توضیح دهید دقیقا چه ایرادی به این حکم وارد است؟
ـ سن موکل بنده در زمان درگیری و دستگیری زیر ۱۸ بوده است. فردی نا آشنا با واقعیت بوده و اطلاعات و آگاهی آنچنانی نداشته است. به هر حال در این سن دستگیر شده است. هر چند گزارش شده که دستگیر شده، اما آقای نسیم می‌گوید خودش را تسلیم کرده است. طبق قانون کسی که خودش را تسلیم کرده باشد، یا آنطور که موکل ادعا کرده از کرده خود پشیمان باشد، در قسمت حدود قانون جدید و بر اساس وحدت رویه این قانون بخشیده می‌شود. علاوه بر این حتی اگر دادگاه اتهام موکل بنده را محرز می‌دانست باز می‌توانست به علت داشتن سن قانونی در زمان بازداشت، حکم دیگری برای او صادر کند. موکل من فارغ از اینکه مرتکب این جرم شده است یا خیر، در زمان بازداشت یک جوانِ زیر سن قانونی بوده است. علاوه بر اینها، کسی که در حادثه مطرح در پرونده شهید شده، با گلوله اسلحه موکل بنده نبوده است. افراد مجروح در این درگیری در تحقیقات گفته‌اند که هیچ ادعایی علیه سامان نسیم ندارند. من خواستار مواجه حضوری شدم و خواستم افرادی که در حین درگیری حضور داشتند به دادگاه آورده شوند تا مشخص شود موکل من در این موضوع دست داشته است یا خیر. همچنین شهادت بدهند که موکل بنده خودش تسلیم شده یا بعد از پایان درگیری دستگیر شده است. متاسفانه به این خواسته وکیل هیچ توجهی نشد. به این ترتیب در نهایت حکم اعدام موکل ام در دو مرحله صادر شد. ابتدا دادگاه انقلاب مهاباد حکم اعدام را صادر کرد. بعد از اعتراض ما حکم به دیوان عالی کشور رفت و آنجا نقض و به شعبه ۳۲ دادگاه تجدید نظر ارومیه ارجاع داده شد. در این شعبه حکم اعدام صادر و تائید شد. قاضی در ملاقات روز سه‌شنبه به من گفت که ظاهرا حکم برای اجرا قطعی و مسجل است.
بر اساس قانون تنها راه اعمال ماده ۱۸ است، شما تقاضای اعمال این ماده را مطرح کرده‌اید؟
ـ چرا، تقاضای اعمال ماده ۱۸ و اعاده دادرسی هم انجام شده، اما متاسفانه تاکنون هیچ جوابی روی پرونده واصل نشده است. ما برای رئیس قوه قضاییه، دادستانی کل کشور، رئیس دیوان عالی کشور و حتی بیت رهبری نامه نوشتیم، اما متاسفانه هیچ جوابی نگرفته‌ایم.
با این توضیحات اجرای حکم آقای نسیم که به گفته شما قرار است روز پنجشنبه انجام شود مطابق قانون نخواهد بود؟
ـ بله، مطابق قانون نخواهد بود. چون قانون مجازات در قسمت حدود و قصاص صراحتا اشاره می‌کند کسانی که زیر ۱۸ سال هستند و به حرمت عمل خود آگاهی ندارند، حکم آنها باید از طریق تقاضای دادرسی مجدد منتفی شود. آخرین امید ما فرداست. به لحاظ قانونی پرونده مختومه است اما ما منتظر وعده‌های آن فرد نزدیک به خانواده هستیم که گفته است احتمالا بتواند حکم را بشکند.
فردی که این وعده‌ها را داده کیست؟
ـ من از طریق خانواده در جریان قرار گرفتم. اول گفتند یک شخص دارای نفوذ است، بعد گفتند یکی از وکلای دادگستری در شهرستان اشنویه است. من امیدوارم این فرد، هر که هست، چنان نفوذی داشته باشد که بتواند حکم را نقض کند. قاضی اجرای احکام به من گفت فردی آمده و پرونده را دیده است. اما کدام قسمت پرونده را؟ همان قسمت‌هایی که من در دادگاه بدوی مهاباد، در دادگاه تجدید نظر ارومیه و دیوان عالی کشور چند بار خوانده بودم. قاضی گفت تنها موارد محرز پرونده را نشان داده است نه موارد امنیتی را. گفت موارد امنیتی را برداشتیم و بقیه را دادیم بخواند.
طبق قانون در صورت بی‌نتیجه ماندن توقف حکم، شما و خانواده موکلتان باید در محل اجرای حکم حاضر باشید؟
ـ به ما اطلاع نداده‌اند. من از قاضی اجرای حکم تقاضای حضور در محل را داشتم اما گفت لازم نیست شما حضور داشته باشید. گفتم طبق قانون باید حضور داشته باشم، گفت بله اما در تبصره آمده که بدون حضور وکیل هم حکم می‌تواند به اجرا دربیاید. قاضی به من تاریخ اجرای حکم را نگفت، اما من با چشم خودم نامه اجرای احکام به زندان را دیدم که در آن نوشته بود حکم اعدام متهم از طریق آویختن به چوبه دار روز ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۳ اجرا می‌شود. فردا آخرین روز است، پس، فردا حکم اجرا می‌شود. امیدوارم آن فرد که به خانواده قول داده، بتواند کاری انجام دهد. اما اگر فردا کاری انجام نشود در کمال تاسف باید حکم را اجرا شده تلقی کنیم. من واقعا دیگر اطلاعی ندارم و جریان ملاقات دیروز با قاضی اجرای حکم را هم به خانواده اطلاع دادم. به آنها گفتم که از نظر من حکم اجرا شده است اگر کسی به شما وعده‌ای داده امیدوارم به نتیجه برسد. با این همه دوباره تاکید می‌کنم که قاضی تا روز ۱۱ صبح روز سه‌شنبه گفت هیچ تحول جدیدی در پرونده رخ نداده و بعید هم هست کسی بتواند کاری انجام دهد.
