وحید ثابتیان
درحالی که مقامات دولتی از امکان ناپذیربودن اعلام نرخ بنزین آزاد خبرداده اند، توافق دولت ومجلس برای ارائه بنزین آزاد با نرخ 600 تومان، گمانه زنی های موجود، از زمینه سازی مسئولین برای تثبیت این قیمت در آینده خبرمی دهند.
همزمان با اعلام محموداحمدی نژاد مبنی براینکه آزاد سازی بنزین،تورمی 100 درصدی به همراه می آورد، رییس کمیسیون انرژی مجلس صراحتا ازاعتقاد این کمیسیون به اینکه دولت ناگزیر از عرضه بنزین آزاد است، خبرداد.
هم اکنون کارت های سهمیه بندی بنزین بین لیتری 500 تا 700 تومان خرید وفروش می شود و دولت نیز ازآن هراس دارد که اعلام نرخ دوم بنزین به تورم لجام گسیخته ای بیانجامد. ازسوی دیگر با سپری شده بیش از یک ماه از آغاز طرح سهمیه بندی بنزین، اندک اندک مقادیر بنزین اختصاص داده شده برای صاحبان خودرو ها به پایان خود نزدیک می شود. به همین علت مسئولین نگران آن هستند که نارضایتی شهروندانی که ازخرید کارتهای موجود دربازار آزاد عاجزند، به ناآرامی های مجددی در کشور منجر شود.
محمود احمدی نژاد، درنشست مشترک دولت ومجلس تصریح کرد که آزادسازی انرژی تورمی بیش از 100 درصدی ایجاد می کند. احمدی نژاد ودیگر مسئولین تاکنون تلاش کرده اند با وعده های اقتصادی، کاستی های طرح سهمیه بندی را پنهان کنند: “طرح سهمیه بندی بنزین و مدیریت بهینه مصرف سوخت اقدامی عظیم و همسو با منافع ملی است و از این رو نباید به دلیل برخی مشکلات در صحنه اجرا، کل آن را زیر سوال برد. از محل صرفه جویی مصرف بنزین، دولت توسعه راه آهن شهری و برون شهری را در دستور کار دارد که تا سه سال 700 کیلومتر بطور سالانه و از سال های بعد بیش از 1200 کیلومتر راه آهن در سال احداث می کند.”
احمدی نژاد به وعده های یاد شده که در مقیاس برنامه ریزی های کشور، بلند مدت محسوب می شوند تکمیل پالایشگاه های بنزین وافزایش تولید سوخت توسعه گازسوز را نیز افزوده است. وی اما نگفته است درشرایطی که کشور با تحریم های گسترده شورای امنیت سازمان ملل مواجه است، بخصوص درحوزه تکمیل پالایشگاه ها که به سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد، این وعده ها چگونه ودرچه زمان مشخصی جامه عمل خواهد پوشاند.
احمدی نژاد در عین حال با وجودی که این روزها اندک اندک نتایج فشار سهمیه بندی بنزین و عدم اعلام بنزین آزاد به دلیل نگرانی ازآثارتورمی آشکارآن را از نزدیک حس می کند، به تحسین از اقدام دولت خود دراین زمینه پرداخته وگفته است: “ کشورهای غربی اجرای طرح سهمیه بندی در ایران را انقلاب انرژی عنوان کرده اند و از این کار هراسان شده اند.”
اما بازمزمه های مختلفی که این روزها در کشور شنیده می شود، از جمله اینکه احتمال دارد بنزین با قیمت کنونی دراختیار توریست ها قراربگیرد، به نظر می رسد زمینه سازی برای اعلام قیمت بنزین به صورت آزاد آغاز شده است. در آن صورت صاحبان خودروها می توانند علاوه برسهمیه موجود درکارت خود، مقدار مشخصی بنزین هم به صورت آزاد تهیه کنند.
کمال دانشیار درخصوص تصمیمات اخیر جلسه نمایندگان مجلس و دولت درباره بنزین به “مهر”گفته است:” در این جلسه تصمیم گرفته شد تا به گردشگران خارجی کارت اعتباری بنزین هر لیتر به ارزش 600 تومان عرضه شود تا آنان دچار مشکل نشوند. میزان بنزین اختصاص داده شده در این کارت‌ها به قیمت 600 تومان مختلف بوده و گردشگران با خرید این کارت‌ها از بعضی از مراکز می توانند درجایگاه‌ها بنزین دریافت کنند.” نکته جالب توجه آنکه به گفته دانشیار دولت” ناگزیر”است که بنزین آزاد عرضه کند.
رییس مجلس نیز گفته است دولت ومجلس بین افزایش قیمت بنزین وسهمیه بندی، راه دوم را انتخاب کرده اند تا مصرف بنزین را مهارکنند. حداد عادل با مقایسه سهمیه بندی امروز با زمان جنگ ، اظهار داشت: “ مساله بنزین همانند اداره جنگ در سال‌های جنگ تحمیلی در مقیاس کوچک‌تر است و همانطور که در آن سال‌ها همه‌ی کشور بسیج شده و متوجه مسایل جنگ بودند، در حال حاضر نیز همه کشور باید بسیج شوند و با یک عزم ملی اشکالات کار شناخته و برطرف شود.” البته حداد عادل تصریح نگفت چه ویژگی های دیگری شرایط کشور را همانند دوران جنگ کرده است.
همزمان نماینده ویژه رییس‌جمهوری در ستاد تبصره 13 با ارائه گزارشی از نتایج اجرای مدیریت مصرف سوخت در کشور تاکید کرد آزادسازی قیمت بنزین به دلیل ماهیت تورم‌زایی آن به صلاح اقشار کم درآمد جامعه نیست. آن هم در حالی که رییس جایگاه داران از ضرورت اعلام نرخ آزاد بنزین سخن گفته بود.
بر این اساس به نظر می رسد بیشتر از آنکه بحث اعلام یا عدم نرخ بنزین آزاد مطرح باشد، دعوا برسرزمان اعلام این مسئله است.