درخبرها آمده که ایران پاسخ رسمی به پیشنهاد قدرت های بزرگ درباره برنامه هسته ای خود را به زودی ارائه می دهد. هیچیک از طرفین جزئیات بیشتری ارائه نکردند، هرچند شاهدان پیش بینی نمودند پاسخ ایران به مشوق ها و تهدیدهای ضمنی درازای تعلیق غنی سازی اورانیوم نه یک «مثبت» امیدوارکننده و نه یک «منفی» ابهام آمیز خواهد بود.
همزمان با برداشتن گام بعدی از سوی طرفین در این شرایط خطرناک، بسیار مهم است که حداقل یکی از آنها رفتار منطقی داشته باشد.
مدت هاست ایران و طرف های گفتگوی آن کشور- یعنی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بعلاوه آلمان- روند گفتگوها را با مطرح نمودن شرایطی برای طرف دیگر به بیراهه کشیده اند. جمهوری اسلامی موکداً اعلام کرده دست از غنی سازی برنخواهد داشت، حال آنکه قدرت های بزرگ غنی سازی را پیش شرط هرگونه گفتگو درباره مسائل دیگر قرار داده اند. هر دو طرف مانند بچه های مدرسه نمی خواهند با قدم پس نهادن، وجهه خود را خراب کنند.
وضعیت به حدی نگران کننده است که هیچ عذری از طرفین برای بردن مسأله به پرتگاه پذیرفتنی نیست. این وضعیت جان هزاران انسان را بی دلیل به مخاطره می اندازد. ایران به قدری درباره برنامه ای که آن را منحصراً در خدمت تولید انرژی برق معرفی کرده، اسرار آمیز رفتار نموده که حتی پشتیبانان آن نیز به این نتیجه رسیده اند که گویا آن کشور برای توسعه تسلیحات هسته ای تلاش می کند. از سوی دیگر، آمریکا و سایر کشورها هم، پذیرفتن اینکه ایران به عنوان یک امضاء کننده معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) حق استفاده از نیروی اتمی را برای مقاصد صلح جویانه دارد، به تأخیر انداخته اند.
واضح ترین راه خروج از این بن بست آن است که ایران داوطلبانه کار غنی سازی را متوقف نماید تا حسن نیت خود را برای مذاکرات پیش رو به نمایش بگذارد. جمهوری اسلامی با دست زدن به چنین اقدامی، چیزی از دست نمی دهد و حتی چیزهای زیادی بدست می آورد: همین حالا هم مشخص شده رژیم ایران به اقدامات تهدیدآمیز پاسخ مناسبی نمی دهد و اگر مشوق های پیشنهاد شده هم جامه عمل نپوشند، ایران قادر به ازسرگیری تحقیقات خود خواهد بود. البته این امر مردم ایران را درمعرض تنگناهای اقتصادی بیشتر ناشی از تحریم ها و نیز در معرض خطر اقدام نظامی آمریکا یا متحدش اسرائیل قرار می دهد.
وقتی سیاست ایران بر این قرار می گیرد که به جای اثبات توانایی خود در مقاومت علیه فشارها، به آزمودن نیات قدرت های بزرگ دست بزند، آمریکا و شرکایش هم بر سر حرفشان می ایستند. اگر آنها درباره پیمان ان پی تی و نیز تعهدات خود در قبال ایران جدی هستند، می بایست با سرعت به سوی کنار گذاشتن تمامی تحریم های سازمان ملل قدم بردارند. ضمناً آنها می بایست تعهدات خود تحت معاهده ان پی تی را جدی تر بگیرند. این اقدام می بایست شامل تنها قدرت ثابت شده هسته ای در خاورمیانه- یعنی اسرائیل- نیز بشود. در غیراینصورت، یکه تازی منطقه ای زرادخانه سلاح های کشتار جمعی آن کشور، خود قوی ترین مشوق برای سایر کشورها در توسعه توانمندی های بازدارنده خواهد بود.
در همین راستا، از نگاه آمریکا قابلیت رهبران ایران در تصمیم گیری های منطقه ای با شک و تردید همراه بوده است. این درحالی است که رهبران آمریکا چندین دهه است که خود گزینه های عجیب و غریبی را در خاورمیانه انتخاب کرده اند. اکنون دولت ایران فرصت دارد که ثابت کند، برخلاف دشمنش در واشنگتن، یک بازیگر با مسؤلیت پذیری بیشتراست.
منبع: دیلی استار- 5 ژوئیه