سرانجام بیش از نه ماه پس از آنکه فرزند آیت الله مطهری امضاهای طرح سئوال از رئیس دولت را به حد نصاب رساند، امروز محمود احمدی نژاد باید در پارلمان حاضر شود تا نخستین رئیس دولت تاریخ جمهوری اسلامی باشد که باید به سئوالات نمایندگان پاسخ دهد. این در حالی است که دیروز حامیان دولت تا آخرین لحظه ها قصد داشتند با اعلام انصراف برخی از امضا کنندگان، طرح سئوال از رئیس دولت را منتفی کنند. همزمان دبیر کل حزب موتلفه اسلامی از سئوال از احمدی نژاد استقبال کرده و نایب رئیس مجلس از وی خواسته تا فرافکنی نکند.
پارلمان جمهوری اسلامی دیروز آخرین نزاع ها میان حامیان دولت و پرسش گران از محمود نژاد بر سر سئوال از وی را تجربه کرد؛ برنده البته مخالفان احمدی نژاد بودند چرا که بعد از ظهر روز سه شنبه هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی تشکیل جلسه داد تا نتیجه آن را خبرگزاری “خانه ملت” به تیتر یک خود تبدیل کند: “ قطعی شد؛ رئیس جمهور فردا به مجلس می‌آید. “
خبرگزاری مجلس شورای اسلامی در خبری که ساعت 5 بعدازظهر دیروز منتتشر کرد از قول محسن کوهکن، سخنگوی هیات رئیسه پارلمان نوشت: “پس از منصرف شدن ۱۰ نماینده از طرح سئوال از رئیس جمهور، شبهاتی مبنی بر لغو سئوال از وی مطرح شد که هیات رئیسه پس از برگزاری این جلسه و جمع‌بندی نظرات اعضا، به این نتیجه رسید که انصراف نمایندگان پذیرفته نیست. “
به این ترتیب پس از سی و چند سال از انقلاب 57، محمود احمدی نژاد رئیس دولت اصولگرای جمهوری اسلامی، نخستین رئیس جمهوری است که باید امروز به مجلس بیاید تا پاسخ گوی سئوالات نمایندگان مخالف باشد.
دو راهی هیات رئیسه
واپسین جنجال بر سر سئوال از رئیس دولت پس از آن آغاز شد که بیست و چهار ساعت مانده به حضور احمدی نژاد در مجلس، هیات رئیسه به طور ناگهانی اعلام کرد 11 تن از نمایندگانی که نامه طرح سئوال از احمدی نژاد را امضا کرده بودند، از این طرح منصرف شده اند. این انصراف ها باعث شد تعداد امضاها به 68 عدد کاهش پیدا کند و در نتیجه ظهر دیروز محمد حسین فرهنگی، از اعضای هیات رئیسه در جمع خبرنگاران از دو راهی در برابر طرح سوال از احمدی نژاد بر اساس ماده 196 خبر بدهد. به گفته وی برداشتی از ماده 196 آئین نامه فرصت انصراف را تا “آخرین لحظه” ممکن می داند و کاهش از نصاب امضاها، طرح سئوال را “غیر رسمی” می کند. اما برداشت دیگری نیز در میان بود که به ضرر احمدی نژاد تمام می شد و آن اینکه “ یک هفته‌ای که فرصت برای انصراف تعیین شده منقضی شده است.”
مطهری: دروغ محض است
این اظهارات واکنش بلافاصله معمار طرح سئوال از احمدی نژاد را به همراه داشت. علی مطهری نخست خبر انصراف امضا کنندگان را دروغ محض دانست و تصریح کرد: “براساس این ماده چنانچه پس از یک هفته حداقل یک چهارم نمایندگان مجلس که سئوال را امضا کردند از سئوال منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سئوال آنان را قرائت و فوراً برای رئیس جمهور ارسال کند و این سئوال ظرف 48 ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار گیرد. “
اعلام وصول طرح سئوال از رئیس دولت توسط هیات رئیسه پس از یک ماراتن هشت ماهه سرانجام 18 بهمن انجام شد. بر اساس گفته های مطهری دیروز نزدیک به یک ماه از ضرب الاجل برای انصراف از امضا گذشته بود. هیاهوی نمایندگانی که مطهری آن ها را “وکیل الدوله” می نامد برای از رسمیت انداختن طرح سئوال در شرایطی انجام می شد که حتی مقدمات رسمی این طرح یعنی حضور نمایندگان احمدی نژاد در کمیسیون ها مجلس نیز اوایل این ماه انجام شده بود. بر اساس آئین نامه پارلمان اگر نمایندگان احمدی نژاد می توانستند مخالفان وی در بهارستان را قانع کنند، حضور وی در مجلس منتفی می شد.
فرزند آیت الله مرتضی مطهری ـ– از تئوریسین های اصلی جمهوری اسلامی ـ هم از “عدم قانع شدن” امضا کنندگان در آن زمان خبر می دهد وی می گوید: “ پس از پاسخ‌های نمایندگان رئیس جمهور در کمیسیون‌ها ما هم یک جلسه عمومی برگزار کردیم و از همه سئوال کننده‌ها خواسته شد تا در این جلسه حضور پیدا کنند. در آنجا هم هیچ کس سخن از قانع شدن به میان نیاورد و بر اساس روال، طرح سئوال را به هیات رئیسه ارسال کردیم.”
کواکبیان: پای هزینه سئوال ایستاده ایم
همزمان مصطفی کواکبیان، نماینده ای که نتوانست در انتخابات 12 اسفند بلیط حضور در مجلس بعدی را دریافت کند، نیز سر و صدایش از شایعه انصراف امضاها درآمد و دیروز در تذکری شفاهی در صحن مجلس گفت: “از دوستانی که از ابتدا با طرح سئوال از رئیس جمهور مخالف بودند و آن را امضا نکردند، خواهش می‌کنم حداقل از طرف امضاءکنندگان صحبت نکنند. “
نماینده سمنان همچنین از “ایستادن” امضا کنندگان طرح سئوال، پای “هزینه‌های مادی و معنوی” سخن گفت. او متذکر شد: “حالا که به آخر کار رسیده است، این‌ها می‌گویند بیایید بنشینید و گفت‌وگو کنیم، لذا خواهش می‌کنم این کار را نکنند. “
گفتنی است از 79 نماینده ای که طرح سئوال از احمدی نژاد را امضا کرده بودند، تنها 10 تن توانسته اند بار دیگر ردای نمایندگی پارلمان در مجلس بعدی را بر تن کنند. بسیاری از امضا کنندگان در همان ابتدای ثبت نام توسط کمیته های اجرایی وزارت کشور رد صلاحیت شدند، و 31 نفر دیگر هم در انتخابات 12 اسفند از حضور دوباره در مجلس بازماندند.
باهنر: احمدی نژاد فرافکنی نکند
در چنین فضایی محمدرضا باهنر نائب رئیس مجلس هشتم با انتشار یادداشتی در سایت جامعه اسلامی مهندسین با انتقاد از “حساسیت زیاد” دولت نسبت به سوال از احمدی نژاد نوشت: “من فکر نمی‌کنم این برخوردها کمکی به حل مشکل نماید. اگر چه این نخستین بار در طول تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که طرح سئوال از رئیس‌جمهوری مطرح می شود لذا توصیه ما این است که طراحان از طرح موضوعات خلاف واقع پرهیز نمایند.”
دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین همچنین از احمدی نژاد خواست تا “حرمت مجلس” را نگاه دارد، از فرافکنی پرهیز نموده و از ابهامات ناخواسته با تبیین مواضعش جلوگیری به عمل آورد.
در همین ارتباط دبیر کل حزب موتلفه ضمن حمایت از سئوال علنی از احمدی نژاد در پارلمان، خواسته است نتیجه این پرسش و پاسخ منجر به “روشنگری” شود، چرا که به گفته محمد نبی حبیبی در غیر اینصورت “راه را اشتباه آمده‌ایم.”
توکلی: احمدی نژاد حاکم است
بر اساس آیین نامه مجلس نمایندگان مخالف فرصت دارند طی پانزده دقیقه سئوالات خود از احمدی نژاد را مطرح کنند، پس از آن نوبت به وی می رسد تا در یک ساعت از خود دفاع کند.
از علی مطهری و مصباحی مقدم به عنوان نمایندگانی یاد می شود که احتمالا برای پرسش از احمدی نژاد پشت تریبون قرار خواهند گرفت. احمد توکلی ـ– رئیس مرکز پژوهش های مجلس ـ اما– چندان نسبت به نتیجه خوش بین نیست و احمدی نژاد را حاکم پرسش و پاسخ امروز معرفی کرده است. وی روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: “اگر رئیس جمهور در مجلس حاضر شود، با صحبت هایی که می کند حاکم می شود و بعید می دانم افرادی مثل مطهری یا مصباحی مقدم حریف احمدی‌نژاد شوند. چرا که این دوستان ۱۵ دقیقه وقت دارند و رئیس جمهور یک ساعت زمان دارد.”
“اگر” گویی احمد توکلی در خصوص حضور احمدی نژاد باعث شده تا ناظران با اطمینان از حضور رئیس دولتی که مخالفانش وی را “کودتاچی” می دانند در مجلس سخن نگویند.
آخرین تقلاهای حسینیان
نمایندگان حامی احمدی نژاد در مجلس به ویژه روح الله حسینیان – همکار پیشین سعید امامی - در نه ماه اخیر تلاش بسیاری کردند تا سئوال از رئیس دولت را منتفی کنند. آخرین تلاش های این عضو جبهه پایداری به سه روز پیش باز می گردد؛ زمانی که وی بعد از مدتها در جمع خبرنگاران حاضر شد و از احتمال منتفی شدن سئوال از احمدی نژاد خبر داد. او روز یک شنبه گفته بود: “برخی نمایندگان در حال رایزنی و مذاکره برای به تأخیر انداختن طرح سئوال از رئیس جمهور در صحن علنی مجلس تا بعد از تعطیلات عید هستند.”
احتمال آبستراکسیون
گفته شده نمایندگان حامی رئیس دولت در مجلس که دیروز ناچار شدند پرچم های سفید را در برابر طراحان سئوال از محمود احمدی نژاد بالا ببرند ممکن است امروز پس از حضور وی در پارلمان برای نشان دادن اعتراض خود به سئوال از احمدی نژاد، آبستراکسیون کنند.
احمد توکلی دو روز پیش در گفت وگو با خبرآنلاین در خصوص تلاش های برخی از نمایندگان برای از رسمیت انداختن نشست روز چهارشنبه مجلس با رئیس جمهوری، گفته بود: “من خبری در این زمینه نشنیدم. چرا باید مجلس از رسمیت بیفتد؟”
آبستراکسیون به عمل یا کوشش اقلیتی از نمایندگان مجلس گفته می شود که برای
جلوگیری از اخذ تصمیم و تصویب قانون انجام می شود. این جلوگیری می‌تواند با استفاده از ارایه نطق های پیاپی، طرح موارد وقت گیرنده در زمان رای گیری وخروج از صحن مجلس برای از اکثریت انداختن مجلس و لغو دستور یا لایحه مورد بحث صورت می‌گیرد.
حال آنکه سئوال از محمود احمدی نژاد به دلیل آنکه تصویب و اعلام وصول شده است، دیگر عملا امکان ملغی شدن حتی در صورت آبستراکسیون نمایندگان حامی دولت را نخواهد داشت.
براساس شواهد و تنش های قبلی میان مجلس و احمدی نژاد، برخی بر این نظرند که جلسه امروز مجلس به جنگ علنی میان دو قوه جمهوری اسلامی تبدیل شود. برخی نیز با اشاره به همین شواهد و سوابق پیش بینی می کنند بحث مهمی در این جلسه مطرح نشود.
