در حالی که تا چند هفته پیش به نظر میرسید که تنها اکبر هاشمیرفسنجانی و محمود هاشمیشاهرودی برای رقابت بر سر ریاست خبرگان باقی مانده باشند، در روزهای اخیر اسامی دیگری هم بر لیست کاندیداهای احتمالی اضافه شده است.
با نزدیک شدن روز اجلاس سالانه مجلس خبرگان رهبری که روز انتخاب رئیس این مجلس نیز هست، کشمکش بر سر ریاست این مجلس در حال افزایش است. مطابق برنامهای که از پیش اعلام شد، هفدهمین اجلاس دوره چهارم مجلس خبرگان در روزهای نوزدهم و بیستم اسفندماه برگزار میشود و در همان اولین روز تکلیف رئیس آینده این مجلس نیز مشخص خواهد شد.
پنجشنبه گذشته آیتالله محمدعلی موحدیکرمانی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز در جمع خبرنگاران گفته بود: “آیتالله هاشمیشاهرودی نامشان مطرح است، احتمال دارد آقای مصباح، آیتالله هاشمیرفسنجانی و آیتالله یزدی نیز کاندیدا شوند، حتی احتمال دارد آقای جنتی هم که گفته کاندیدا نمیشود، کاندیدا شود.”
در ماههای گذشته گفته میشد هاشمیرفسنجانی در صورت حضور همین افراد، کاندید ریاست خبرگان خواهد شد و به همین دلیل به نظر میرسید که رقبای او برای جلوگیری از ریاست احتمالی رفسنجانی بر خبرگان از کاندیداتوری کنارهگیری کردهاند. اما سخنان دبیرکل جامعه روحانیت مبارز نشان داد که ماجرا پیچیدهتر بوده است.
در همین حال، خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران گفتگویی با حجتالاسلام تیمور علیعسگری مشاور پارلمانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام منتشر کرد که در آن گفته بود: “آیتالله هاشمی برای کاندیداتوری ریاست مجلس خبرگان رهبری هنوز تصمیمی نگرفته است.” او اضافه کرده بود: “در زمینه کاندیداتوری آقای هاشمی همانطور که در نوشتهها و مصاحبههای قبلی هم گفتم، حضور وی بسته به آمدن و نیامدن برخی افراد دارد.”
روزنامه جمهوری اسلامی که روزنامه روحانیت خوانده می شود اول هفته در سرمقاله خود ضمن اشاره به اهمیت مجلس خبرگان و رییس آن نوشت که این شغل شایستگی هایی می خواهد که بطور کامل در یکی از نامزدهای مطرح برای ریاست در دوره کنونی یافته می شود که البته سابقه ریاست بر این مجلس را در کارنامه خود دارد. آیتالله هاشمی رفسنجانی از آغازین دوره تشکیل مجلس خبرگان رهبری، زمانی نایب رئیس بود و زمانی رئیس. در دوره نایب رئیس بودن نیز در واقع مدیریت این مجلس برعهده آقای هاشمی رفسنجانی بود و آیتالله مشکینی عملاً مدیریت مجلس را به ایشان واگذار کرده بود. بعد از رحلت آیتالله مشکینی، آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست این مجلس انتخاب شد و آن را به نحو احسن اداره کرد. این سابقه مدیریت موفق، یکی از امتیازات آقای هاشمی رفسنجانی بر سایر نامزدهای مطرح است.
مسیح مهاجری در این سرمقاله یادآور شد که در دوره گذشته که عدهای تلاش میکردند آیتالله هاشمی رفسنجانی ریاست مجلس خبرگان را واگذارد، یکی از استدلالهای این افراد این بود که رئیس مجلس خبرگان باید یک فقیه مقیم حوزه باشد. آنها علیرغم این مدعا به سراغ آیتالله مهدوی کنی رفتند که نه تنها مقیم حوزه نبود بلکه امتیاز بزرگ تجربه در راس قوا بودن را نیز نداشت. شاید به همین دلیل بود که آیتالله مهدوی کنی در اولین سخنرانی بعد از استقرار بر کرسی ریاست خبرگان گفتند این ریاست را آقای هاشمی رفسنجانی به ایشان تفویض کردهاند.
از سوی دیگر سایت خرداد در گزارشی با عنوان “عبور اصولگرایان از هاشمیشاهرودی در آخرین روزها” نوشت: “ در فاصله سه روز مانده تا تعیین رئیس مجلس خبرگان رهبری، احتمال حضور آیتالله هاشمی رفسنجانی به عنوان نامزد تکیه زدن بر کرسی ریاست خبرگان افزایش یافته است. چرا که به نظر میرسد احتمال نامزدی آیت الله هاشمی شاهرودی تا حدود زیادی کاهش یافته است.”
نویسنده این سایت معتقد بود: “مجموعه جامعتین به عنوان نیروی متنفذ مجلس خبرگان رهبری علیرغم ماههای گذشته در روزهای اخیر بسیار کمتر از آیت الله هاشمی شاهرودی به عنوان نامزد کرسی ریاست خبرگان یاد کردهاند و این میتواند به معنای تغییر نظر این مجموعه اصولگرا باشد. از آنجا که آیتالله هاشمی رفسنجانی در موضعگیری شفافی نامزدی را منوط به نامزد نشدن آیت الله هاشمی شاهرودی و آیت الله واعظ طبسی کرده بود، عدم حضور یکی از این دو به عنوان نامزد در حقیقت به معنای ورود آیت الله هاشمی رفسنجانی به گردونه رقابت خواهد بود.”
به این ترتیب به نظر میرسد که اجلاس این هفته خبرگان یکی از حساسترین جلسات این مجلس در سالهای اخیر و بعد از حذف هاشمیرفسنجانی از ریاست این مجلس خواهد بود.
هفته گذشته سایت خبری سفیر در گزارشی اختصاصی نوشته بود: “تعداد قابل توجهی از اعضای مجلس خبرگان رهبری در نامهای به آیت الله هاشمی رفسنجانی از وی خواستند تا برای ریاست مجلس خبرگان، نامزد شود. در نامه این نمایندگان با اشاره به شرایط حساس و خطیر کنونی از آیت الله هاشمی رفسنجانی خواسته شده بدون توجه به حواشی و موج تخریب هایی که صورت میگیرد به عنوان رئیس مجلس خبرگان خودش را نامزد کند.”
این سایت اضافه کرده بود: “از سوی دیگر خبر میرسد، آیت الله هاشمی شاهرودی گفته است که اگر هاشمی رفسنجانی بیاید من کاندیدای ریاست مجلس خبرگان نمیشوم. با این حال تعداد انگشت شماری از نمایندگان خبرگان حامی احمدینژاد و نزدیک به جریان پایداری، با استفاده از امکانات تبلیغاتی تیم احمدی نژاد و پایداری در صدد تحریک نامزد رقیب برای کاندیداتوری مقابل آیت الله هاشمی رفسنجانی هستند.”
پس از آن روزنامه آرمان که از رسانه های نزدیک به هاشمیرفسنجانی محسوب میشود در گزارشی نوشت: “گرچه هاشمی شاهرودی از نظر فکری به هاشمی رفسنجانی خیلی نزدیک است، اما به نظر میرسد جریان اصولگرا در پی آن است که با معرفی وی، به هر قیمتی مانع حضور هاشمی رفسنجانی در کرسی ریاست خبرگان شود، چرا که احتمالاً با ورود آیتا… شاهرودی، آیتا… هاشمی کاندیدای ریاست خبرگان نمیشود.”
با اینهمه سخنان اخیر آیتالله محمدعلی موحدیکرمانی به معنی عدول راستگرایان از هاشمیرشاهرودی و قبول ریسک رقابت با هاشمیرفسنجانی تلقی شده است. چنانچه اخبار این کشمکش را در کنار اخبار مربوط به بیماری آیتالله خامنه ای قرار دهیم، میتوان علت تغییر موضع ناگهانی رقیبان هاشمیرفسنجانی را بهتر درک کرد.
هفته گذشته حجتالاسلام علی رازینی درباره ریاست خبرگان رهبری گفته بود: “همیشه اینگونه بوده است که ریاست مجلس خبرگان یک کاندید بیشتر نداشته است و علما به دلیل اینکه جایگاه سیاسی برایشان اهمیتی ندارد و احزاب سیاسی نیز در مجلس خبرگان فعال نیستند، به نفع آن فرد کنار میروند.”
او معتقد بود: “شأن مجلس خبرگان رهبری هیچگاه این نبوده است که سلیقههای مختلف در آنجا کاندیدای خود را برای ریاست مجلس خبرگان معرفی کنند و انشاءالله این بار نیز همینگونه خواهد بود. […] چه در زمان آیتالله مشکینی و چه در زمان آیتالله هاشمی و مهدویکنی اینگونه بوده است که وقتی یکی از بزرگان کاندید میشد، دیگران نیز از وی تبعیت میکردند.”
البته این سخنان چندان هم دقیق نیست و پیش از این هاشمیرفسنجانی هربار که خواست کاندید ریاست مجلس خبرگان شود، چند تن از روحانیون رقیب او نیز کاندید شدند که هر بار هاشمیرفسنجانی با فاصلهای معنی دار پیروز شد.
آبان ماه گذشته آیتالله محیالدین حائریشیرازی، یکی از نمایندگان مجلس خبرگان گفته بود: “هر کسی با آقای هاشمی رقابت کرد، شکست خورد؛ آقای جنتی آمد نشد دیگران آمدند نشد. آقای مهدوی نیز به دلیل این که آقای هاشمی به احترام آمدن ایشان کاندیدا نشد، برگزیده شد. آقای مهدوی در نطق افتتاحیه خود گفت آقای هاشمی این منصب را به من تفویض کردند.”