علی مطهری در حاشیه طرح سؤال از وزیر اقتصاد در خصوص عدم اجرای قانون تسهیلات ارزی برای متروی تهران و کلانشهرها اعلام کرد که این سؤال را به سؤالی از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی موکول می کند. در طول سال گذشته این چندمین بار است که این نماینده اصولگرای مجلس موضوع طرح سؤال از احمدی نژاد را پیش می کشد.
پیشتر پایگاه های خبری حامی دولت، اولین تلاشهای علی مطهری برای طرح سؤال از احمدی نژاد را که همزمان با سفر وی به لبنان بود “جوسازی هدفمند” علیه این سفر خوانده و نوشته بودند مطهری، برای امضای این طرح، دیگر نمایندگان مجلس را تهدید کرده است.
اختیارات محدود وزیر
گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص سؤال علی مطهری نماینده تهران از سیدشمس الدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی مبنی بر اینکه چرا قانون تسهیلات ارزی برای متروی تهران و کلانشهرها تاکنون اجرا نشده است در دستور کار جلسه علنی روز چهارشنبه، 29 دی ماه، مجلس قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری فارس، این سؤال در تاریخ 4 ابان ماه 1389 در کمیسیون با حضور وزیر اقتصاد بررسی شده بود.
علی مطهری اما به عنوان طرح کننده سؤال، اختیارات وزیر اقتصاد در این زمینه را “محدود” اعلام کرد تا بدین ترتیب آن را به طرح مجدد سؤال از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی تبدیل کند.
این نماینده تهران در پایان جلسه دیروز مجلس گفت: “بنده این سؤال را به سؤالی از رئیس جمهور موکول می‌کنم تا در خدمت ایشان این موضوع را بررسی کنیم.”
علی مطهری اولین بار بعد از گذشت بیش از دو سال از اولین زمزمه های مربوط به فراخواندن احمدی نژاد به مجلس در مهر ماه جاری طرح سئوال از رئیس دولت را به خاطر”اظهارات وی و رئیس دفترش” پیش کشید. طرحی که به گفته خبرگزاری های دولتی یک روز پس از ارائه، به علت “عدم استقبال نمایندگان” باشکست مواجه شد.
آنزمان تعدادی از نمایندگان و شماری از رسانه های حامی دولت با حمله به علی مطهری، حرکت وی را به شدت محکوم کردند و آن را تلاشی برای تحت الشعاع قرار دادن سفر احمدی نژاد به لبنان دانستند.
پس از آنکه یک بار دیگر در آذر ماه علی مطهری که یکی از منتقدین احمدی نژاد در مجلس به شمار می رود، برای چندمین بار بر طرح سؤال از احمدی نژاد پافشاری کرد، برخی نمایندگان اصولگرا و حامیان تندرو دولت علیه وی از طریق شکایت و فضاسازی های معمول خط و نشان کشیدند. آنزمان هیات داوری فراکسیون اصولگرایان با اعلام نظر خود، طرح سؤال از احمدی نژاد را حق هر نماینده مجلس دانست و اعلام کرد که هیچ قدرتی نمی تواند مانع سؤال از رئیس جمهور شود.
در همین حال مطهری در پاسخ به انتقادهای مطرح شده در مورد اینکه طرح وی با بی توجهی نمایندگان مجلس روبرو شده است گفته بود: “امضاهای جمع شده برای طرح سؤال از احمدی نژاد از حدنصاب گذشته و نمایندگان امضاء کننده پس از ثبات نسبی در اجرای هدفمند کردن یارانه ها، سؤال از احمدی نژاد را پیگیری خواهند کرد.”
اینک بعد از گذشت پنج ماه از این هشدار و نزدیک به دو ماه از اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانه ها این اصولگرای منتقد مجلس یک بار دیگر موضوع طرح سؤال از رئیس دولت را پیش کشیده است.
قانون و طرح سؤال از رئیس جمهور
طرح سئوال از رئیس جمهور، که در اصل 88 قانون اساسی بر آن تاکید شده در 30 سال گذشته حاکمیت نظام جمهوری اسلامی، یعنی در هشت دوره مجلس، سابقه نداشته است و روسای جمهور هیچ گاه مورد سؤال نمایندگان مجلس واقع نشده اند.
برای طرح سئوال از رئیس جمهور، حداقل یک چهارم نمایندگان یعنی 73 نماینده باید موافقت خود را اعلام و این طرح را امضا کنند. مطابق ماده 196 آئین نامه داخلی مجلس، براساس اصل 88 قانون اساسی در صورتی که یک چهارم کل نمایندگان مجلس بخواهند درباره یکی از وظایف رئیس جمهور سئوال کنند، باید سئوال خود را به طور صریح، روشن و مختصر، همگی امضا و به رئیس مجلس تسلیم کنند.پس از آن رئیس مجلس باید موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون تخصصی ارجاع کند. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده رئیس جمهور و نماینده منتخب سئوال کنندگان تشکیل جلسه دهد. در این جلسه نماینده رئیس جمهور باید پاسخ مقتضی را از طرف رئیس جمهور ارائه کند تا به نمایندگان سئوال کننده گزارش شود. پس از یک هفته چنانچه هنوز حداقل یک چهارم نمایندگان مجلس که سئوال را امضا کرده اند، از سؤال منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سئوال آنان را قرائت و فورا برای رئیس جمهور ارسال کند و این سئوال ظرف 48 ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار گیرد.
بر اساس ماده 197 آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، رئیس جمهور موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت سئوال در جلسه علنی مجلس حضور یابد و به سئوال پاسخ گوید، تاخیر فقط با عذر موجه و با تشخیص مجلس امکان پذیرست. مدت طرح سئوال از طرف نماینده منتخب سئوال کنندگان حداکثر 15 دقیقه و مدت پاسخ رئیس جمهور حداکثر یک ساعت خواهد بود. به نتیجه رسیدن یا نرسیدن این طرح در مجلس یکی از بحث های میان نمایندگان است.
سابقه طرح سؤال از احمدی نژاد
تلاش برای فراخواندن احمدی نژاد به مجلس برای پاسخ دادن به سئوالات نمایندگان که اینک برای چندمین بار پیاپی از سوی علی مطهری مطرح شده، تنها اقدام در این ارتباط نبوده است. چند سال پیش در زمان مجلس هشتم و تنها یک سال بعد از نشستن احمدی نژاد بر کرسی ریاست دولت هم این طرح از سوی جمعی از نمایندگان مجلس مطرح شد.
در اسفند ماه 1385، اکبر اعلمی، نماینده تبریز از اقدام جمعی از نمایندگان برای فراخوانی محمود احمدی نژاد به مجلس و سؤال از وی خبر داده بود.
آن زمان نیز ارائه دهندگان این طرح از سوی مدافعان احمدی نژاد به “سیاسی کاری” و “برخورد های خطی” متهم شدند، اما امضا کنندگان طرح سئوال رئیس دولت، اقدام خود را “تصمیمی ناشی از تعهد به به سوگندنامه‌ای” اعلام کردند که در بدو ورود به مجلس دانستند.
در پیش نویس این طرح 14 سئوال تدوین شده بود که عمده ترین آنها “نقض مکرر برخی از اصول قانون”، “اتخاذ دیپلماسی تنش‌زا و ایراد سخنرانی‌های حساسیت‌برانگیز”، “نادیده گرفتن خدمات گذشتگان” و “عدم پایبندی به شعارهای انتخاباتی” عنوان شده بود.
هنوز دو سال از ناکامی این طرح در مجلس نگذشته بود که رقبای سنتی احمدی نژاد، همزمان با نزدیک شدن به دور دهم انتخابات ریاست جمهوری، تلاش هایی برای فراخواندن احمدی نژاد به مجلس انجام دادند.
جهان نیوز، آنزمان گزارش داده بود که نماینده تالش وابسته به جریان مخالف احمدی نژاد با آگاهی از اینکه اگر تنها دو وزیر دیگر از دولت خارج شوند، احمدی نژاد مجبور است برای تمام اعضای کابینه رای اعتماد از مجلس بگیرد، اقدام به طرح استیضاح وزرا در ماههای پایانی دولت نهم کرده است.
این سایت که آنزمان اخبار مربوط به منتقدان احمدی نژاد را پوشش می داد نوشته بود: “علی لاریجانی در مصاحبه منتشر نشده ای با شبکه پرس تی وی در پاسخ به خبرنگار این شبکه طرح استیضاح رئیس جمهور را محتمل دانسته و گفته است این آمادگی را در مجلس شورای اسلامی برای استیضاح رئیس جمهور می بینم.”
ناظران سیاسی آن موقع این اقدام لاریجانی و جمعی از نمایندگان طیف سنتی مجلس را در راستای عزم جدی لاریجانی برای شرکت در انتخابات ارزیابی کرده بودند.
با این حال محمود احمدی نژاد در مقابل هیچ یک از موارد ذکر شده خود را ملزم به پاسخگویی ندانسته و از سوی دیگر نیز برخلاف قانون اساسی حامیان احمدی نژاد در یک سال و نیم گذشته با عناوین مختلف مانع از طرح سؤال از احمدی نژاد شده اند. علی مطهری و بسیاری از اصولگرایان منتقد و اصلاح طلبان مجلس اما همچنان طرح سؤال از احمدی نژاد را وظیفه قانونی خود و اجرای قانون اساسی می دانند و بر آن تاکید می ورزند.
