در تدوام واکنش های مقامات جمهوری اسلامی به مرگ زوار ایرانی در عربستان، تعداد زیادی از روحانیون و منصوبان آیت الله علی خامنه ای در اظهارات مختلف ضمن حمله شدید به دولت عربستان، خواستار اداره مراسم حج توسط سایر کشورهای اسلامی شده و اینکه شهر “مکه باید از دست آل‌سعود آزاد شود.”
در همین ارتباط نماینده رهبر جمهوری اسلامی در استان مازندران در مراسم”گرامی‌داشت جان‌باختگان حادثه منا” در ساری گفت: “مطالبه خون به ناحق ریخته شده مسلمانان حق مسلم همه مسلمین در سراسر جهان است و آل‌سعود مهم‌ترین مظنون این سانحه است.”
آیت‌الله نورالله طبرسی در ادامه اظهاراتش مدعی شده که “مکه خانه امن الهی است، آل‌سعود لیاقت اداره مکه و مدینه را ندارد، بنابراین مکه باید از دست آل‌سعود آزاد شده و مسئولان کشورهای اسلامی امنیت حج را برعهده بگیرند.”
او همچنین از اظهارات رهبر جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه پاسداران درباره برخورد “سخت و خشن” با عربستان قدردانی کرده و گفته است که این اظهارات موجب شد “مقامات عربستان ۱۸۰درجه مواضع خویش را نسبت به حجاج کشور تغییر بدهند.”
حجت الاسلام علی فلاحیان وزیر پیشین اطلاعات جمهوری اسلامی نیز در اظهاراتی اعلام کرد که “باید سازمانی متشکل از کشورهای اسلامی برای مدیریت دو شهر مکه و مدینه تشکیل شود که در اداره آن همه این کشورها سهم داشته باشند چرا که حوادث اخیر موضوعی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن عبور کرد.”
او که به عراق سفر کرده در دیدار با مشاور نخست وزیر این کشور تاکید کرده: “لازم است این روزها کشورهایی مانند ایران و عراق مواضع همسویی در خصوص حوادث منی اتخاذ کنند و با فشار به دولت سعودی هرچه زودتر کمیته مستقلی برای بررسی علل و ابعاد حادثه تشکیل شود.”
آیت الله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در اظهاراتی گفت: “ظرفیت امت اسلامی در مقابله با وهابیت و اندیشه تکفیری باید بسیج شود، فاجعه منا نقطه عطفی در تحولات کشورهای اسلامی و بازسازی امت اسلامی بوده که ظرفیت دارد طومار وهابیت و آل سعود را بپیچد.”
وی نیز با تقدیر از اظهارات اخیر رهبر جمهوری اسلامی اضافه کرده است که “آل سعود با این کارها ضرر خواهد کرد، دست جمهوری اسلامی دست برتر منطقه است و می تواند جواب محکمی به این خیره سری ها بدهد اما راهبرد جمهوری اسلامی ایران دفاع بازدارنده است؛ از این رو آن ها باید به خود بیایند و استراتژی جنگ طلبانه و ماجرا جویانه را تغییر دهند، اگر صدام از جنگ طلبی ها نتیجه گرفت حکام آل سعود نیز می توانند نتیجه بگیرند، مسیر حکام آل سعود همان مسیر صدام خواهد بود.”
حجت الاسلام محمدعلی نکونام نماینده رهبر جمهوری اسلامی در چهارمحال و بختیاری هم در اظهاراتی دولت عربستان را “خائن الحرمین” خطاب کرده و از حسن روحانی خواسته همچون آیت الله علی خامنه ای درباره حادثه کشته شدن حجاج ایرانی موضع گیری کند.
او در این ارتباط گفت: “مردم انتظار دارند، همان گونه که رهبر معظم انقلاب با صراحت، اقتدار و هشدارگونه ورق را برگرداند و قضایا را تغییر داد و دشمن سرمست، متکبر و مغروری را که از همکاری سرباز می زد وادار به همکاری کرد، دولت‌مردان نیز با الگوگیری از این چنین روحیه ای در مقام انتقام گیری از آل سعود باشد.”
این برای نخستین بار نیست که مقامات جمهوری اسلامی و منصوبان رهبر جمهوری اسلامی در اظهارات خود از لزوم کنار گذاشتن دولت عربستان از برگزاری مراسم حج سخن گفته اند.
در اردیبهشت ماه سال جاری آیت الله محمدعلی موحد کرمانی همزمان با حمله عربستان به یمن از مردم عربستان خواسته بود علیه دولت این کشور قیام کنند.
او خطاب به مردم عربستان گفته بود که “حرمین شریف در دست این ظالمان اسیر شده و باید آزاد شود. مدینه و مکه را باید از دست این ظالمین رها کرد. مردم عربستان! قرانی که جلوی خود گذاشته‌اید و مدام می‌خوانید، می‌گوید که از دشمن ابراز تنفر کنید؛ یا این تنفر، عربستان را پر می‌کند و ظالم را فراری می‌دهد یا به دست او شهید می‌شوید که نعمت بزرگی است؛ از چه می‌ترسید؟!”
در بخشی از مراسم حج سال جاری، بر اثر ازدحام ۷۶۹نفر جان خود را ازدست دادند که از این تعداد ۴۶۵ نفر زوار ایرانی بودند. در پی این حادثه بسیاری از مقامات ارشد جمهوری اسلامی، دولت عربستان را به ناکارآمدی و بی تدبیری در برگزاری مراسم حج متهم کرده و برخی دیگر این حادثه را برنامه ریزی شده و در جهت دشمنی با جمهوری اسلامی دانسته اند؛موضوعی که باعث بالاگرفتن تنش ها میان دو کشور شده است.
درماه های گذشته و پیش از حادثه اخیر خبر تعرض ماموران فرودگاه جده به دو نوجوان ایرانی، مسمومیت ۲۳ شهروند عربستان در هتلی در مشهد و مرگ ۱ نوجوان و ۳ کودک، سقوط جرثقیل در مسجد الحرام و مجروح شدن ۱۵ شهروند ایرانی نیز در تداوم اختلاف وسیاست های متناقض جمهوری اسلامی و عربستان سعودی در تحولات منطقه، تنش هایی را میان دوکشور ایجاد کرده بود.
در این میان آیت الله علی خامنه ای پس از حادثه منا و مرگ صدها زائر ایرانی، روز ۸ مهر در جریان بازدید از دانشگاه علوم دریایی ارتش در نوشهر خواستار “تحقیقات” با حضور نمایندگان جمهوری اسلامی درباره دلایل این حادثه شد و دولت عربستان سعودی را به رعایت نکردن حال مجروحان این حادثه و همچنین کارشکنی در روند انتقال اجساد کشته شدگان متهم کرد.
رهبرجمهوری اسلامی همچنین در اظهاراتی تهدید آمیز گفته بود: “اگر کشور ما و ملّت ما بخواهد در مقابل عناصر اذیّت‌کننده و موذی عکس‌العمل نشان بدهد، اوضاع آنها خوب نخواهد بود؛ ما تا حالا خویشتن‌داری کردیم. در قضایای متعدّدی خویشتن‌داری کردیم؛ دست ایران اسلامی از خیلی‌ها بازتر است، توانایی‌های ما، امکانات ما از خیلی‌ها بیشتر است؛ میدانند که اگر بخواهند هماوردی کنند با نظام جمهوری اسلامی، در هیچ صحنه‌ای حریف نمیشوند. ما رعایت ادب اسلامی، رعایت حرمت برادری در امّت اسلامی را نگه داشتیم؛ ما میتوانیم عکس‌العمل نشان بدهیم. اگر بنا شد عکس‌العمل نشان بدهیم، عکس‌العمل‌های ما خشن هم خواهد بود، سخت هم خواهد بود.”
روز شنبه ۱۱ مهرماه نیز سرلشکر پاسدار عزیز جعفری فرمانده کل سپاه دولت عربستان را به برخورد نظامی تهدید کرد. او گفته بود: “سپاه همه ظرفیت های ممکن برای واکنش سریع و خشن ایران در راستای تحقق اراده رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی، برای پاسخگو کردن آل سعود به فاجعه هولناک منا و اعاده ی حقوق زائران قربانی شده در مذبح منا را آماده کرده و در انتظار اجرای دستوریم.”
فرمانده کل سپاه همچنین تاکید کرده بود که “سپاه قاطعانه و مقتدرانه در صورت ضرورت برای هر اقدامی، در هر زمان و هر منطقه، برای دفاع از عزت مسلمین و حرمت آنان به ویژه مردم انقلابی ایران در مقابل حکام ظالم و جاهل آل سعود، آماده است و انتقام سخت این جنایت هولناک را از آل سعود خواهد گرفت.”
همچنین ۱۲ مهرماه سرتیپ پاسدار علی فدوی در اظهاراتی تهدید کرده است که “اگر خباثت (سعودی‌ها) به حدی برسد که خویشتن‌داری دیگر تکلیف الهی ما نباشد، تکلیف الهی ما گوشمالی دادن و تودهنی زدن به کسانی است که حتی فهم و شعور محاسبه درست برای منافع خود را ندارند.”
