نگرانی سپاه از کمبود سرباز و نیروی مسلح

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» ریزش در نیروهای نظامی

تنها چند روز پس از ابراز علاقه  آیت الله خامنه ای به طرح افزایش جمعیت کشور و تاکید بر اینکه “ما می توانیم 150 میلیون نفر جمعیت داشته باشیم” یکی از مقامات ارشد در نیروی زمینی سپاه فاش کرد که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در حال حاضر با کمبود سرباز و نیروی کافی مواجه هستند. اعلام این موضوع در شرایطی است که از دیگر سو، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به ویژه سپاه و بسیج نیز در طول دو سال گذشته با شکاف های درونی و ریزش نیروها مواجه هستند.

حجت الاسلام محمدهادی رضایی، مسئول نمایندگی آیت الله خامنه ای در نیروی زمینی سپاه پاسداران در جمع کارکنان ستاد کل این نیرو ضمن انتقاد از دولت های گذشته اعلام کرد: “سیاست غلط کنترل موالید که در دولت سازندگی پایه‌گذاری و در دولت اصلاحات پیگیری شد متاسفانه نه تنها هزینه‌های سنگینی به کشور تحمیل کرد بلکه پیامدهای بسیار منفی نیز به همراه داشت که یک نمونه بارز آن کاهش ورودی نیروی سرباز به نیروهای مسلح است.”

وی با ابراز نگرانی از اینکه “تهدیدات دشمنان جمهوری اسلامی همواره روندی فزاینده داشته و دارد” افزود:“این نیروی جوان است که می‌تواند در مقابل تهدید دشمنان ایستادگی کند و در عرصه‌های مختلف مانند جهاد اقتصادی و تولید علم نیز منشا تحولات اساسی در سرنوشت کشور شود.”

او همچنین در ادامه تاکید کرد که “امروز اثرات سیاست غلط کنترل موالید نمایان شده به طوری که نیروهای مسلح را به دلیل کاهش ورودی نیروی سرباز با مشکل کمبود نیرو مواجه کرده است.”

مسئول نمایندگی آیت الله خامنه ای در نیروی زمینی سپاه در عین حال از تلاش دولت محمود احمدی نژاد برای حذف سیاست کنترل موالید تشکر کرد و آن را “گامی در جهت تقویت قدرت نظام جمهوری اسلامی” دانست.

اعلام کمبود سرباز در نیروهای مسلح در شرایطی از سوی یکی از مقامات ارشد در نیروی زمینی سپاه پاسداران مطرح می شود که این موضوع  از نظر قوای نظامی برای بسیاری از کشورهای دنیا  حائز اهمیت است.در همین راستا در طول چند سال اخیر بارها رسانه های رسمی  جمهوری اسلامی از جمله صدا و سیما طی اخباری کمبود سرباز در ارتش های آمریکا، اسراییل و یا نیروهای ناتو را نشانه ضعف آنها معرفی کرده اند.

 

دلیل علاقه به افزایش جمعیت

آیت الله خامنه ای روز 16 مردادماه در دیداری با مسئولان ارشد جمهوری اسلامی از طرح افزایش جمعیت که سال گذشته توسط محمود احمدی نژاد مطرح شده بود به عنوان یکی از نقاط مثبت یاد کرد.

وی  گفت: “من معتقدم که کشور ما با امکاناتی که داریم، میتواند صد و پنجاه میلیون نفر جمعیت داشته باشد. من معتقد به کثرت جمعیتم. هر اقدام و تدبیری که میخواهد برای متوقف کردن رشد جمعیت انجام بگیرد، بعد از صد و پنجاه میلیون انجام بگیرد.”

برای نخستین بار محمود احمدی نژاد در مهرماه 1385 طی سخنانی در مجلس اعلام کرده بود که “اینکه می‌گویند دو بچه کافی است، من با این امر مخالف هستم. کشور ما دارای ظرفیت‌های فراوانی است. ظرفیت دارد که فرزندان زیادی در آن رشد پیدا کنند، حتی ظرفیت حضور ۱۲۰ میلیون نفر را نیز داراست… این غربی‌ها خود دچار مشکل هستند… و از این امر نگران هستند و می‌ترسند که جمعیت ما زیاد شود و ما بر آنها غلبه کنیم، به همین خاطر مشکل خودشان را به دیگر کشورها صادر می‌کنند.”

وی در اردیبهشت ماه سال گذشته نیز بار دیگر تاکید کرد: “چرا قانون می‌گذارید و می‌گویید که نباید دو بچه بیشتر شود این تفکر مادی است که فکر می‌کنند روزی را آنها می‌دهند، روزی را خدا می‌دهد….. شعار دو فرزند کافی است را غربی‌ها داده‌اند ولی امروز می‌بینید که چه اتفاقی برای آنها افتاده است.”

محمود احمدی نژاد چند بار دیگر نیز این اظهارات را تکرار کرده است؛ از جمله در صدا و سیما و هربار تا چند ماه ذهن کارشناسان امور اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور را مشغول کرده و آنها به انتقاد از این اظهارات پرداخته اند اما اکنون اظهارات آیت الله خامنه ای نشان می دهد که وی نیز از این مساله استقبال می کند.

 

شکاف و ریزش در نیروهای مسلح

اعلام کمبود نیرو و سرباز در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در شرایطی صورت می گیرد که طی دو سال گذشته نهادهای نظامی همچون سپاه و بسیج پس از سرکوب اعتراضات مردمی به نتیجه دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با شکاف های درونی و ریزش در میان نیروهای خود مواجه شده اند و به همین علت با همکاری روحانیون حکومتی برای نیروهای باقی مانده خود جلسات توجیهی با عنوان “بصیرت افزایی” برگزار می کنند.

استمرار جلسات توجیهی برای اعضای سپاه پاسداران نشان از تداوم  نارضایتی در میان نیروهای این نهاد نظامی دارد، چرا که دو هفته پیش محمدتقی مصباح یزدی در یکی از جلسات توجیهی و بصیرت افزایی  برای فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران خطاب به آنان گفت: “چه مرضی دارید که با کسانی که حقه‌بازند و با خارج در ارتباط هستند با آنها مشورت می‌کنید و در ابتدا اقرار می‌کنید که قصد فهم نظر آنها را داشتیم.”

وی به پرسنل سپاه خاطر نشان کرده بود که “اگر در مکانی لغزش کردیم سعی کنیم به سرعت بازگردیم حرف‌های افراد حقه باز را گوش ندهیم و در جلسات آنها شرکت نکنیم… برخی افراد در برخی شرایط عهد و پیمان‌ها را فراموش می‌کنند و رفتارهایی را انجام می‌دهند که شبیه رفتار دشمنان است و فعالیت‌هایی انجام می‌دهند که از عهده دشمن برنمی‌آید.”

ریزش نیروها و نارضایتی در نیروهای بسیج نیز وجود دارد. محمدرضا نقدی، فرمانده بسیج  طی اظهاراتی در جمع مسئولان بسیج دانشجویی با اعلام اینکه “طرح ولایت و تشکیل حلقه‌های فرصت در پایگاه‌های بسیج یکی از فعالیت‌های این سازمان است” مدعی شد که بسیج با “برگزاری جلسات دوستانه در طرح ولایت 4 هزار نفر از منحرفان فتنه 88  را ارشاد کرده است.” اما پس از مدتی  گزارش هایی از “نفوذ ضد انقلاب” در بولتن های داخلی سپاه و بسیج منتشر شد. فرماندهان ارشد بسیج نیز بطور مرتب برای فرماندهان و نیروهای خود مانند سپاه جلسات توجیهی و بصیرت افزایی برگزار می کنند که از تداوم بحران دراین نهاد نظامی حکایت می کند.

 نیروی انتظامی جمهوری اسلامی نیز که همچون سپاه و بسیج در سرکوب اعتراضات مردمی پس از 22 خرداد 1388 نقش داشته با چنین مشکلی مواجه است. اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی خود برای نخستین بار از این موضوع پرده برداشت.

وی در 10 مهرماه 1389 و یکسال پس از آغاز اعتراضات مردمی در مراسم صبحگاه مشترک نیروهای انتظامی گفت:” در شرایط ویژگی که به طور مستمر تهدیدهای از سوی رسانه‌های دشمن به وجود می‌آید، معمولا نیروی انتظامی باید دارای بصیرت باشند، به طوری که مامور ناجا در فتنه نباید متحیر بماند که حق در کدام طرف است.”

وی همچنین خواستار حرف شنوی بیشتر ماموران انتظامی از دستورات مافوق شده و تصریح کرده بود که “مامور ناجا لازم است یک انسان عالم و دانشمند در حد ماموریت‌های خود باشد و انضباط در این راستا حرف اول را می‌زند.”

از دیگر سو جمهوری اسلامی در ارتش نیز با نارضایتی ها و طرفداران جنبش سبز مواجه است. در این رابطه سرلشکرعطاالله صالحی فرمانده کل ارتش در 14 آذرماه سال گذشته طی اظهاراتیخطاب به مسئولان واحدهای امر به معروف و نهی از منکر ارتش گفته بود: “باید راه‌هایی را پیدا کنید که دشمن نسبت به ارتش طمع نکند زیرا دشمن همواره نسبت به ارتش طمع دارد و به اصطلاح یک حساب خودمانی در مورد ارتش دارد. من در تمام جلسات این موضوع را گفته‌ام و در اینجا نیز تکرار می‌کنم هیچ کس نباید نگاه ملایمت آمیزی از ارتش در برابر فتنه احساس کند.”

فرمانده کل ارتش دربخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه “لشکری که دشمن به او دلبسته لشکرجهل، تردید و شک است” به محبوبیت کسانی که آنها را “سران فتنه” می خواند درمیان نیروهای بدنه ارتش اشارهو اظهار کرده بود که “وقتی در پادگان‌ها می‌رفتیم و می‌دیدیم که به عنوان مثال عکس سران فتنه در اتاق‌های برخی از سربازان است به آنها نمی‌گفتیم که آن عکس را پاره کنند، بلکه به مسئول عقیدتی ـ سیاسی می‌گفتیم که سعی کنید از دل‌های آنها این موضوع را بیرون کنید تا خود عکس‌ها را پائین آورند.”