اقتصاد ایران به رغم تحریم‌های فلج‌کننده به سختی پیش رفته است. خیابان‌ها شلوغ است، دستگاه‌های خودپرداز پول نقد می‌دهند و بازرگانان راه‌های نبوغ‌آمیزی برای دور زدن موانع قانونی پیدا می‌کنند.
صادرات نفت رسما از نفس افتاده اما بسیاری از ایرانیان می‌گویند هزاران بشکه مخفیانه از طریق عراق خارج می‌شود. بار واقعی تحریم‌ها این است که این اقتصاد سایه‌ای از آن‌چیزی است که می‌توانست باشد. اگر ایران نتواند به توافق هسته‌ای برسد فرصت‌ها از دست خواهد رفت. ایرانی‌ها اعتقاد دارند اگر کشور منزوی نبود اقتصاد آنها شکوفا می‌شد.
سعید لیلاز تحلیلگر اقتصادی که به صنعت اتومبیل کشور مشاوره می‌دهد می‌گوید: “وضعیت اقتصادی بسیار بد است، این چیز پنهانی نیست.“ او می‌گوید تولید صنعت خودروسازی ایران از سال ۱۹۸۹ که شش هزار خودرو در سال بود به یک و نیم میلیون خودرو رسید اما در دوسال گذشته این رقم بسیار کاهش یافته است.
محمد خوشچهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران می‌گوید، خروجی اقتصاد در سال گذشته ۶ درصد کاهش یافته. این رقم بسیار نزدیک به ۵.۶ درصد کاهش است که توسط موسسه مالی بین‌المللی در واشنگتن منتشر شد.
فشار بر طبقه متوسط بسیار زیاد است. اجاره یک آپارتمان برای خانواده چهار نفره در مرکز تهران حداقل ۵۰۰ دلار در ماه است. خوراک خانواده هم چیزی حدود ۷۰۰ دلار هزینه دارد. بنابراین هر خانواده ۱۲۰۰ دلار در ماه قبل از پرداخت بقیه هزینه‌ها نیاز دارد. معمولا هم شوهر و هم زن باید هر دو، و اغلب در دو شغل، کار کنند تا بتوانند از پس مخارج زندگی بربیایند.
مسئولیت مدیریت بد اقتصادی معمولا به گردن تندروهایی نظیر محمود احمدینژاد و متحدانش در سپاه پاسداران انداخته می‌شود. محمود احمدینژاد در هشت سال ریاست‌جمهوری خود حدود ۷۰۰ میلیارد دلار از فروش نفت درآمد داشته است.
خوشچهره می‌گوید: “من تاثیر تحریم‌ها را نفی نمی‌کنم اما سوءمدیریت تاثیر بیشتری داشته.” برخی در ایران می‌گویند بحران کنونی پشت سر گذاشته شده و مقامات رژیم احمدینژاد باید بخاطر فساد در مقابل دادگاه ظاهر شوند.
به گفته لیلاز، حسن روحانی تاثیرات خوبی روی اقتصاد گذاشته و توانسته گشایشی در ارتباط با غرب ایجاد کند و در مذاکرات هسته‌ای به توافق اولیه برسد. از زمان ریاست‌جمهوری او، تورم کاهش یافته، سرمایه‌گذاری خصوصی بالا رفته و ارزش پول ملی نیز بیشتر شده.
ایرانی‌ها پیش‌بینی می‌کنند که اگر تحریم‌ها برداشته شود و کشور کاملا به اقتصاد جهانی بپیوندد، اقتصاد رشد خواهد کرد. تعدادی از اقتصاددانان می‌گویند اگر روحانی بتواند با غرب به توافق برسد، رشد اقتصادی پس از سال ۲۰۱۵ به ۱۰ درصد خواهد رسید.
یک بانکدار ایرانی می‌گوید آماده است که تا نمایندگی ۱۹ شرکت آمریکایی را در ایران بگیرد. اما تا وقتی تحریم‌ها برداشته نشود امکان‌پذیر نیست.
اشتباه است که مقاومت کششی اقتصاد ایران را دست کم بگیریم. این کشوری است که از هشت سال جنگ خونین با عراق جان سالم به در برده است. گروه اقتصادی روحانی قرار است بودجه آینده را با این تلقی پیش ببرند که تحریم‌ها برداشته نخواهد شد و می‌توانند صادرات غیرنفتی را تا ۸۰ میلیارد دلار افزایش بدهند که نیازهای وارداتی کشور را پوشش خواهد داد.
چیزی که با مشکل مواجه است آینده ایران است. این ایرانی‌ها را عصبانی می‌کند، خصوصا وقتی می‌بینند تندروها با نادیده گرفتن تحریم‌ها پول درمی‌آورند. این نقطه‌ضعف رژیم است.
منبع: واشنگتن‌پست - ۲۱ دسامبر
