مخالفان محافظه کار محمود احمدی نژاد درانتخابات مجلس ایران دست بالا را کسب کردند. در کمال تعجب، پروین احمدی نژاد، خواهر کوچک رئیس جمهور ایران از حوزه انتخابیه زادگاه خود، گرمسار، نتوانست انتخاب شود.
دست بالا داشتن محافظه کاران تقریبا دور از انتظار نبود زیرا انتخابات در نهایت به صورت رقابت میان محافظه کاران هوادار و مخالف احمدی نژاد انجام شد.
اولین نتایج روز شنبه د رتهران حاکی از آن بود که هواداران آیت الله علی خامنه ای جلوتر از بقیه هستند. در سایر شهرها نیز نتایج حاکی از آن است مخالفان احمدی نژاد دربسیاری از حوزه های انتخاباتی به مجلس راه یافته اند.
این نتایج نشان می دهد که احمدی نژاد در دوره تقریبا دو ساله باقیمانده از دوره ریاست جمهوری خود با مجلسی خصم آمیز تر روبرو خواهد بود.
مقامات تهران، در حالیکه مردم ایران روز جمعه برای اولین بار پس از انتخابات بحث انگیز سال 2009 به پای صندوق های رای می رفتند، تلاش کردند تصویری متحد و یکپارچه از کشور در برابر تهدید های خارجی و جنگ و تحریم های اقتصادی به دنیا نشان دهند.
تلویزیون دولتی ایران از اولین ساعات صبح روز انتخابات صحنه هایی از صف های طولانی مردم که برای رای دادن به حوزه های رای گیری مراجعه کرده بودند پخش می کرد؛ مقامات گفته اند این انتخابات حساس ترین رای گیری در طول تاریخ جمهوری اسلامی است.
آیت الله خامنه ای، رهبر کشور، که قدرتش در وقایع پس از انتخابات بحث انگیز سال 2009 به چالش کشیده شده بود، یکی از اولین کسانی بود که رای خود را در برابر دوربین های تلویزیون به صندوق انداخت.
او گفت: “هر زمان که تهدید ها علیه ایران بیشتر شده است اهمیت انتخابات نیز بیشتر شده است. قدرت های استکباری در تلاش هستند با قلدری موقعیت خود راحفظ کنند. شرکت گسترده در انتخابات برای مردم…و حفظ امنیت کشور بهتر است.” آیت الله رای دادن را “وظیفه ای شرعی” خواند؛ درست مانند مناسک مذهبی؛ مانند نماز که مسلمانان موظف هستند پنج بار در روز آنرا انجام دهند.
با نارضایتی سیاسی داخلی و خارجی، که باعث ضعف رژیم شده است، شرکت گسترده در انتخابات می توانست آزمونی برای مشروعیت رهبران کشور باشد.
مخالفان ایران، که در سرکوب پس از انتخابات سال 2009 قلع و قمع شدند خواهان بایکوت انتخابات شدند. بسیاری از فعالین هودار جنبش سبز در شبکه های اجتماعی از ایرانیان خواستند در خانه بمانند و به این ترتیب مخالفت خود را به رژیم نشان دهند. گروهی دیگر، اعلامیه ای را منتشر کردند که روی آن نوشته شده بود “من رای نمی دهم.” برای مخالفان، این انتخابات رویداد مهمی به حساب نمی آید در حالیکه برخی از چهره های مخالفان از جمله محمد خاتمی و اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات شرکت کردند. برخی معتقدند آنها را وادار به این کار کرده اند.
یکی از اعضای گروه های مخالف به شرط ناشناس ماندن به گاردین گفت: “من طی سال ها همواره در انتخابات شرکت کردم، در حالیکه از رژیم منتفر بودم، چون طرفدار اصلاحات بودم. ولی بعد از وقایع سال 2009 دیگر رای دادن را کنار گذاشتم.”
دیدبان حقوق بشر، مستقر در نیویورک، که وضعیت فعالان و انتخابات را زیر نظر دارد روز پنج شنبه بیانیه ی را منتشر کرد و هشدار داد که انجام یک انتخابات عادلانه در کشور غیر ممکن است. در این بیانیه آمده است: “انتخابات مجلس ایران به نحو چشمگیری ناعادلانه است. به دنبال رد صلاحیت صدها تن از نامزد ها، بر اساس معیارهایی مخدوش و مبهم، و با عدم شرکت رهبران مخالفان که یا زندانی هستند یا انتخابات را تحریم می کنند، این انتخابات ساختگی خواهد بود.”
میر حسن موسوی و مهدی کروبی، رهبران مخالفان، از ماه فوریه 2011 در حبس خانگی قرار دارند.
علی رغم تحریم انتخابات، گزارشات رسیده از تهران حاکی از آن است که بسیاری در رای دادن شرکت کردند، بخصوص در شهرهای کوچک و محافظه کار. دولت ایران از سال 2010 بر اساس طرح اصلاح یارانه ها، مبالغی را برای جبران حذف یارانه ها به خانواده ها پرداخت می کند. هرچند این پرداخت (تقریبا 37 دلار) از دید طبقه متوسط ایران مبلغ قابل توجهی به حساب نمی آید، ولی از دید خانواده های کم درآمدی که گفته می شود بیشترین تعداد رای دهندگان را تشکیل می دهند، کمک مهمی است.
حامد، ساکن تهران می گوید: “روز آرامی بود در تهران؛ حتی در گزارشات نلویزیون هم می توانستید ببینید که همه رای دهندگان مسن بودند. ولی من فکر می کنم درشهرهای کوچک که دسترسی کمی به اطلاعات دارند و از پرداخت های دولت هم راضی هستند مردم بیشتر رای می دهند؛ هرچند که من فکر نمی کنم میزان مشارکت بیشتر از 30 درصد باشد.”
وزیر کشور ایران مشارکت گسترده ای را پیش بینی کرده بود.
در تبلیغات انتخاباتی آیت الله مکارم شیرازی فتوایی داد مبنی بر اینکه رای ندادن گناه است. همسر یکی از کارشناسان هسته ای ایران که به قتل رسیده است از مردم خواست که در انتخابات شرکت کنند.
مقامات گفته اند هر گونه کوشش از سوی مخالفان برای تحریم انتخابات را به عنوان جرم تلقی خواهند کرد.
در نبود اصلاح طلبان در انتخابات روز جمعه، این انتخابات در واقع رقابت میان جناح های در قدرت برای سهم بیشتر را به نمایش می گذارد. بسیاری از ناظران انتخابات مارس را صحنه نبرد حامیان احمدی نژاد رئیس جمهور ایران و خامنه ای می دانند.
ناظران معتقدند که نتیجه انتخابات تنها به تقویت قدرت خامنه ای خواهد انجامید و احمدی نژاد را در موقعیت دشوارتری قرار خواهد داد. دوره ریاست جمهور احمدی نژاد در سال 2013 به پایان می رسد.
حضور خبرنگاران خارجی در این انتخابات محدود بود. ایوان واتسون، از سی ان ان گفت: “این اولین انتخابات دردنیا بود که من میدیدم خبرنگاران را با اتوبوس برای پوشش خبری می برند. کلیه خبرنگاران سپس به هتل فرستاده شدند و از آنها خواسته هتل را ترک نکنند.”
منبع: گاردین – 2 مارس
