گفت و گو♦ تلویزیون

نویسنده
مهدی کیانیان

شش دهه قبل، دختری زیبا و جوان از هنرستان هنرپیشگی تهران فارغ التحصیل شد و یک سال بعد قدم به ‏صحنه تئاتر گذاشت. در همان سال با حضور در فیلم طوفان زندگی[علی دریابیگی] وارد سینما شد و چهار ‏سال بعد یکی از نقش های اصلی فیلم افسونگر[اسماعیل کوشان] را در کنار ناصر ملک مطیعی و دلکش ‏بازی کرد. در همین ایام گویندگی رادیو و دوبله را نیز آغاز کرد و اینک، در 80 سالگی یکی از ماندگارترین ‏چهره های سینما و فراموش نشدنی ترین صداهای دوبله در ایران است. خانم ها و آقایان، ژاله[شوکت] علو…‏

jaleolov1.jpg

گفتگو با ژاله علو

‎ ‎وقتی که شادی خاطر را از تو می گیرند‎ ‎

اگر از بازی های خوب ژاله علو[مانند نقش اش در سریال روزی روزگاری] بگذریم، نمی توانیم حضور ‏فعالش در عرصه دوبله و رادیو- بخصوص کارگردانی و بازی در نمایش های رادیویی- را نادیده بگیریم. او ‏که این روزها بیشتر اوقاتش را به کارگردانی نمایش های رادیویی در شبکه های مختلف صدا ازجمله رادیو ‏جوان، رادیو فرهنگ و… می گذراند، شرایط موجود در رادیو را همیشه مطلوب می داند.‏

علو که به تازگی بازی در نقش مادر مختار در سریال “مختارنامه”[داود میرباقری] به پایان رسانده، هم ‏اکنون سریال “ساعت شنی” به کارگردانی بهرام بهرامیان را درحال پخش دارد و به زودی مجموعه “آشیانه ‏سیمرغ” به کارگردانی شهرام اسدی با بازی وی پخش خواهد شد. به این بهانه گفتگویی با وی در تهران انجام ‏داده ایم. ‏

‎ ‎خانم علو از رادیو چه خبر؟ چه می کنید؟‎ ‎

به شکل روتین در رادیو برای شبکه های مختلف کارمی کنیم و مشغول هستیم. یک کار برای شبکه جوان در ‏دست دارم که بزودی ضبط می شود بعد از آن نمایش هفته استان را کارمی کنم. به همین ترتیب گاهی “رمان ‏تا نمایش” کارمی کنم، یک زمان “آدینه با نمایش” کارمی کنم یا “نمایش امروز” که برای رادیو فرهنگ تولید ‏می شود و…. ‏

‎ ‎شما معمولاً با یک تیم بازیگری ثابت برای شبکه های مختلف رادیو، نمایش تولید می کنید؟‎ ‎‎ ‎

خیر، لیست کلیه بازیگران نمایش های رادیو دردست من است و من هم بر مبنای نمایش و شخصیت های آن ‏بازیگران را انتخاب می کنم. ‏

‎ ‎با این نحوه انتخاب بازیگرامکان دارد که به بعضی از بازیگران نمایش های رادیویی کار نرسد؟‎ ‎‎ ‎‏ ‏

امکان ندارد، چون با من کار نکنند با آقای پیشگر با آقای شجره، با آقای شهرستانی یا با خانم فرد خواه یا با ‏آقای عمرانی کارمی کنند. ما الان کارگردان های مختلفی داریم که بازیگران با آنان مشغول کارهستند. ‏

‎ ‎خیلی ازهمکاران شما از وضعیت موجود رادیو-مخصوصاً از نظر دستمزد- ناراضی هستند. نظر ‏شما به عنوان کسی که سال هاست در رادیو فعالیت می کند، درمورد این مسئله چیست؟‎ ‎

اگر بخواهیم زندگی امروز را در نظر بگیریم که هر روز به شکل صعودی تورم بالا می رود، تقریباً جایی ‏وجود ندارد که دستمزدش به تنهایی بتواند زندگی امروزه را بچرخاند. مگر اینکه فعالیت و تلاش خیلی زیاد ‏باشد. همین طورکه در دوبله به این شکل است. به اعتقاد من قابل قبول است. ‏

jaleolv2.jpg

‎ ‎عکسی از سال های دور که شهرزاد سینمای ایران بود‎ ‎

‎ ‎یعنی دستمزد موجود را برای بازیگران نمایش در رادیو منطقی می دانید؟‎ ‎

منطقی هم اگر ندانیم، باید قابل قبول بدانیم. اگربخواهیم منطقی آن را در نظر بگیریم با توجه به خرج و ‏مخارج این روزها، کرایه خانه ای که جوانان باید پرداخت کنند و… این دستمزدها نمی تواند منطقی باشد. ‏مگر اینکه یک جوان در سه برنامه کار کند. تا بتواند خرج خانه و زن و بچه اش را در بیاورد! ‏

‎ ‎چطور شد که فعالیت شما در دوبله کمرنگ شد؟ علت آن نبود فرصت کافی و فعالیت متمرکز شما ‏در رادیو است؟‎ ‎‏ ‏

دوبله آرام آرام مرا کنارگذاشت. حالا دلیلش چه بود نمی دانم؟ این کنارگذاشتن به خاطر ناکارآمدی نبوده، بلکه ‏به خاطرکم لطفی شدید بوده است. من ازاولین کسانی بودم که دراین مملکت دوبله را شروع کردم و از اولین ‏کسانی بودم که برای سینما و تلویزیون هم گویندگی کردم و هم در مقام مدیریت دوبلاژ فعالیت داشته ام و ‏کارهای قابل قبولی درکارنامه ام وجود دارد. من هم رادیو کارمی کردم، هم فیلم بازی می کردم، هم سریال ‏بازی می کردم و هم در دوبله فعالیت داشتم ولی متاسفانه شرایطی پیش آمد که من حدود دو سال است حس می ‏کنم احترام بیشتری دارم اگرسراغ دوبله نروم. به هرحال هر کس باید با یک خاطر آسوده در یک حرفه ‏فعالیت کند. وقتی که شادی خاطر را از تو می گیرند… ترجیح می دهید نروید تا احترام تان حفظ شود. ‏

‎ ‎علت کم کاری ژاله علو درتلویزیون به عنوان بازیگر چه بوده است؟ پیشنهاد داشتید یا اینکه…‏‎ ‎‎ ‎

پیشنهاد داشتم، اتفاقاً همین اخیراً چند پیشنهاد سریال وسینمایی داشتم که نمی روم. شرایط کار الان طوری شده ‏است که من نمی توانم آن را بپذیرم. من بی نظمی در کار را نمی توانم تحمل کنم، بی نظمی درکار، در ‏پرداخت و هر چیزی که شما فکرکنید و این باعث شده که من حوصله نداشته باشم که به پیشنهاداتی که می ‏شود، فکرکنم! ‏

‎ ‎گویا یکی دو کار آماده پخش دارید؟‎ ‎

بله من هم در سریال شیخ بهایی با آقای شهرام اسدی همکاری داشتم که آماده پخش است و هم در سریال ‏مختارنامه به کارگردانی آقای داود میرباقری حضورداشتم.‏

jaleolov3.jpg

‎ ‎چطورشد که به پروژه ساعت شنی پیوستید؟‎ ‎

من بعد از “مشق عشق” که با آقای بهرامیان کارکردم و کارشان را بسیار قبول دارم دعوت شان را برای ‏حضور در این مجموعه پذیرفتم و الان شما می بینید که این سریال هم جزو مجموعه های موفق سال های ‏اخیر تلویزیون است. نقش هم نقشی خوب و به نظر خودم یک مقدار متفاوت است. ‏

‎ ‎سال هاست تمام اهالی سینما وتلویزیون و حتی تماشاگران، ژاله علو را با صدایش می شناسد ‏وهمین فاکتور از او در این مجموعه تلویزیونی “ساعت شنی” گرفته شده است، چقدراین مسئله مشکل بود ‏واینکه چطور با این مسئله کنارآمدید؟‎ ‎

‏” می خندد” اتفاقا جالب است بدانید امروز یک دوست به من گفت درست است دراین کارعمه ملوک حرف ‏نمی زند، اما نگاه های تو همه چیز را می گوید. بالاخره یک بازیگر باید بتواند در شرایط مختلف بازی کند. ‏یک بار باید بشود خاله لیلا “روزی روزگاری” و یک بار هم باید بشود عمه ملوک که اگرکمکش نکنند حتی ‏نمی تواند غذا بخورد. البته باید به این نکته اشاره کنم که نباید از زحمات و حساسیت های آقای بهرامیان در ‏این کار به راحتی گذشت. ‏

‎ ‎حرف و ناگفته های پایانی…‏‎ ‎

یک نرم افزار شعر حافظ هم با دکترحسین آهی کار کردیم که به زودی دردسترس مردم قرارمی گیرد. این ‏نرم افزارحاوی تفاسیر و اطلاعات خوبی راجع به اشعارحافظ است. من شعرخوانی و دکلمه اشعار را خیلی ‏دوست دارم. ‏