امید معماریان
ناهید جعفری، یکی دیگر از فعالان حوزه زنان که با حکم زندان وشلاق مواجه شده است، درگفت وگو با روز می گوید که چنین احکامی عمدتا برای ارعاب صادر شده می شوند. وی یکی ازاعضای کمپین یک میلیون امضا است که طی ماه های گذشته تحت فشار مسئولان امنیتی وقضایی بوده و جرمش همراهی دیگر فعالان زن درجلوی دادگاه رسیدگی کننده به پرونده پنج نفردیگرازفعالان زن بوده است.
جعفری پس ازآنکه جلوی دادگاه دستگیر شد مورد ضرب وشتم قرارگرفت و از نیروی انتظامی شکایت کرد. اما مانند بسیاری از پرونده های مشابه نه تنها پاسخی نگرفت، بلکه باحکمی مواجه شد که این روزها شبیه آن برای خیلی های دیگر نیزصادرشده است: “پرونده بزهکاری در حد اخلال در نظم و تجمع غیر قانونی محرز و مسلم است و مستنداً طبق ماده 618 قانون مجازات اسلامی نامبرده به شش ماه حبس با احتساب ایام بازداشت و 10 ضربه شلاق محکوم است که به دلیل شرایط خاص متهم این حکم به مدت دو سال معلق است”. گفت وگو با این فعال حقوق زنان را می خوانید.
اینکه طی ماه های گذشته فعالان زن احکامی غیرمتناسب با فعالیت های اجتماعی شان دریافت می کنند نشانه چیست و چه سرانجامی خواهد داشت؟
ازدید من نشانه آن است که این قوانین مردسالارانه است و اینها هر جور شده از چنین قوانینی پاسداری می کنند تا آنها را به همین ترتیب نگهدارند. بیشترین انرژی که الان جنبش زنان مصرف می کند روی تغییر قوانین تبعیض آمیز است و درست کردن این شرایط برای آن است که ما را مرعوب کنند تا این احکام تعلیقی مثل چماق بالای سر ما باشد و هیچ فعالیت دیگری انجام ندهیم. الان مثلا در حکم من نوشته اند که در صورتی که هر جرمی مرتکب شوم، این حکم اجرا می شود و تعریف هم نکرده اند که چه جرمی؟ نمی دانم اگر در رانندگی هم اگرتصادف کنم این هم جرم حساب می شود؟ الان جامعه زنان همه مطالباتش درواقع به شیوه مسالمت آمیز است. اگر این فعالیت ها جرم حساب شود، ما نمی دانیم که جرم واقعی چه خواهد بود. درواقع الان مرز بین جرم واقعی وغیرواقعی کاملا مخدوش شده است. ولی آنچه مسلم است این است که می خواهند چماق وارعاب بالای سرمان باشد تا هیچ حرکتی نکنیم و همین طوری بنشینیم سرزندگی مان و برویم گوشه آشپزخانه. اینکه به کجا می کشد نمی دانم الان به صورت مشخص چه بگویم، اما می دانم این احکام هر چقدر هم که بیشتر صادر شود، زنان را ازفعالیت های خود دور نخواهد کرد.
برخی مواقع مسئولین دلیل برخوردهای خود را نگرانی از اتصال جنبش های مدنی به خارج از کشور بیان می کنند. به نظر شما اگر چنین نگرانی وجود نداشت، آیا تغییری در رفتار مسئولین صورت می گرفت یا ماجرا ریشه ای تر ازاین حرفهاست؟
به هرحال همه اینها تاثیرخاص خودش را دارد. به برخی در جریان بازجویی می گویند شماها از خارج ازکشورحمایت می شوید. ما که خودمان درجنبش زنان هستیم می دانیم که به هیچ عنوان چنین موضوعاتی صحت ندارد. به برخی دیگر در بازجویی گفته اند که ما می خواهیم با این کارها چوب لای چرخ کمپین بگذاریم. درواقع موضع خودشان هم مشخص نیست. نمی دانند که مثلا برای یک حرکت اجتماعی قانون مدار کار کردن آیا جرم است؟ تعریفی ندارند که به ما بگویند و در رادیو وتلویزیون هم اعلام کنند که کمپین غیرقانونی است.
اگر بگویند غیرقانونی است چه می کنید؟
احتمالا مجبورمی شویم ازروش های دیگری استفاده کنیم. ما روشمان کاملا مسالمت آمیزاست. خواسته هایمان هم کاملا شفاف وروشن است که اینها چنین برخوردی می کنند. البته هنوز خودم به این موضوع فکرنکرده ام که چطور می شود این کارا ادامه داد. به هر حال، با ساکت ماندن هم چیزی عوض نمی شود.
به نظر شما برخورد با فعالان اجتماعی خوشنام و کسانی که برای بسیاری ازجوانان الگوهای اشتیاق آوری برای فعالیت های اجتماعی هستند چه تاثیری روی نسل جوانی می گذارد؟
این موضوع روی افراد تاثیر یکسانی نمی گذارد. عده ای ممکن است به دلیل موقعیت شغلی شان مشکلاتی برایشان پیش بیاید. عده ای ممکن است یک سری مسائل خانوادگی و شخصی پیدا کنند که وارد کمپین نشوند ویا دیگر حرکت های اجتماعی، اما فقط با زنان این برخورد نمی شود و با دیگر بخش های جامعه مدنی هم چنین برخوردهایی می شود. وقتی با مردم در کوچه وخیابان صحبت می کنید می بینید که نگرانی ها ونارضایتی های خودشان را دارند و به هرحال آنها برای تغییراقدام می کنند. ما نه می خواهیم مردسالاری باشد نه زن سالاری باشد. عوض شدن قوانین هم برای زنان ومردان خوب است. درنتیجه این تغییر زندگی همه تغییرمی کند. من می خواهم به مسئولین این را بگویم که این کمپین یک روش مسالمت آمیزدارد و درنهایت ما ازخود شما وقانون گذاران خودمان خواهیم خواست که این قوانین را عوض کنند که به نفع همه باشد.
فکرمی کنید سرانجام حکمتان به کجا بکشد؟
با وکیلم صحبت کردم و اعتراض دارم به حکم وحتما به دادگاه تجدیدنظر خواهد رفت. به هرحال معتقدم که نمی شود با این احکام دست روی دست گذاشت وگفت چون این حکم را دادند با مردم خودم حرف نزنم ودرجامعه حرکتی نداشته باشم. چون اعتقادم برای تغییر این قوانین است این حرکت ادامه خواهد داشت وامیدوارم دادگاه تجدید نظر، این حکم را تغییر دهد.