آرش سیگارچی
مجلس که تا پایان انتخاب اعضا و هیات رییسه کمیسیون ها نمی تواند وارد بررسی طرح ها و لوایح شود، در حالی این هفته را هم پشت سرگذاشت که تنی چند از نمایندگان کنار مانده از کمیسیون ها، تهدید کرده اند اگر تغییری در وضع فعلی کمیسیون های مجلس صورت نگیرد تا آخر مجلس هشتم، “عضو هیچ کمیسیونی” نمی شوند. برخی از این نمایندگان اعلام کرده اند: “دولت درترکیب کمیسیون های مجلس دخالت می کند”.
در شرایطی که احمدی نژاد در جدیدترین دیدار خود با دانشجویان از “فشار عده ای بر دولت” سخن گفته است و صراحتا تاکید کرده “می خواهند افرادی را از درون دولت به تمرد وادار کنند”، برخی از نمایندگان اعلام کرده اند آنچه در انتخاب کمیسیون های مجلس وعلی الخصوص کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی روی داده “با دخالت دولت” بوده است.
به گزارش سایت البرز، قدرت علیخانی نماینده قزوین که در دوره هفتم عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود و اکنون از حضور در این کمیسیون حذف شده در این مورد گفته است:“از صبح روز یک‌شنبه خبری در مجلس پیچید که دولت یک لیست در مورد اعضای کمیسیون امنیت ملی تهیه کرده و آن را در اختیار روسای شعب قرار داده است. طبق این خبر مطرح شده که هشت نفر از اعضای سابق کمیسیون امنیت ملی حذف شده‌اند. در مورد صحت و سقم این خبر با برخی از اعضای هیات‌رئیسه و فراکسیون اقلیت بحث کردم که گفتند بعید است و بنده خودم چنین اتفاقی را پیش‌بینی نمی‌کردم اما یک‌شنبه زمانی‌که لیست اعضا اعلام شد متوجه شدیم همان اتفاق رخ داده است.“
همچنین روزنامه کارگزاران روز گذشته با انعکاس بخش دیگری از سخنان علیخانی، به نقل از وی، حضور داوود احمدی‌نژاد، برادر رئیس دولت نهم در مجلس و دیدار با برخی از اعضای هیات‌رئیسه و نمایندگان مجلس را بی‌ارتباط با این موضوع ندانسته و گفته است:“می‌گویند داوود احمدی‌نژاد با برخی‌ها ملاقات داشته و رایزنی در این خصوص انجام داده است. انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس هشتم با هدایت دولت از خارج مجلس صورت گرفته است، اما طبق اطلاعات به‌دست‌آمده برخی دیگر از اعضای فراکسیون اقلیت مجلس از جمله سنایی و دستغیب نیز با مدرک دکترای علوم سیاسی متقاضی حضور در کمیسیون امنیت‌ملی بوده‌اند که حذف شده‌اند. “
علیخانی تنها عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس قبلی نیست که اینک به عضویت این کمیسیون در مجلس هشتم در نیامده، برخی دیگر را نیز باید به این لیست افزود. از جمله این افراد می توان به داریوش قنبری اشاره کرد که در مجلس سابق عضو این کمیسیون بود. همچنین جمشید انصاری و محمد رضا خباز دو نماینده نزدیک به اصلاح طلبان نیز از راهیابی به این کمیسیون باز مانده اند. غیر این، حمید رضا حاجی بابایی، دیگر نماینده مجلس هفتم که سابقه حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی را داشته، اینک کنار گذاشته شده است.
با این حال، حاجی بابایی چنانکه مهر خبر داده، از احتمال تغییر در اعضای این کمیسیون خبرداده است. دلیل این ادعای وی عدم رعایت آیین نامه داخلی در انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی است. به گفته حاجی بابایی، “در آئین نامه آمده است انتخاب اعضای کمیسیون های تخصصی باید بر اساس سابقه عضویت در کمیسیونها، مدرک تحصیلی و تجربه و تخصص صورت بگیرد که این موضوع رعایت نشده و خود من که 8 سال عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس بودم از لیست این کمیسیون در مجلس هشتم خارج شده ام.“
نماینده مردم همدان در مجلس هشتم اضافه کرده است:“رسیدگی به اشکالات در انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی باید از طریق آئین نامه پیگیری شود و بر اساس آئین نامه معترضان می توانند از طریق رئیس مجلس خواستار تجدید نظر در انتخاب اعضا شوند. رئیس مجلس نیز این اختیار را دارد که از 15 رئیس شعبه و نواب رئیس بخواهد اعتراض نمایندگان را در مورد انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی لحاظ کرده و در لیست اعضا تغییراتی را اعمال کنند. البته در رابطه با اشکالاتی که در انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی رخ داد رئیس مجلس مقصر نیست و رؤسای شعب باید آئین نامه را مد نظر قرار می دادند اما هنوز هم راه برای پیگیری موضوع از طریق آئین نامه باز است.“
انتخاب اعضای خاص برای کمیسیون امنیت ملی
روز سه شنبه خبرگزاری مهر از انتخاب اعضای کمیسیون امنیت ملی خبر داد.افراد منتخب این کمیسیون به شرح زیر بودند:
علاءالدین بروجردی نماینده بروجرود، کاظم جلالی نماینده شاهرود، سیدعلی آقازاده نماینده رشت، پرویز سروری نماینده تهران، حسن کامران نماینده اصفهان، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه نماینده اسلام‌آباد، فاطمه آلیا نماینده تهران، محمداسماعیل کوثری نماینده تهران، محمد کرمی‌راد نماینده کرمانشاه، حسین نقوی نماینده ورامین، غلامرضا کرمی نماینده کرمان، شبیب جویجری نماینده اهواز، حسن سبحانی‌نیا نماینده نیشابور، محمدمهدی شهریاری نماینده بجنورد، محمود احمدی بی‌غش نماینده شازند، زهره الهیان نماینده تهران، محمد کریم عابدی نماینده فردوس، محمد آشوری نماینده بندرعباس، جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد، حسین ابراهیمی نماینده بیرجند، احمد آوایی نماینده دزفول، مهدی مهدی‌زاده نماینده گناباد و عوض حیدرپور نماینده شهرضا.
سپس روز چهارشنبه، اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تشکیل نخستین نشست خود هیات رییسه این کمیسیون در مجلس هشتم را انتخاب کردند.
در این جلسه علاءالدین بروجردی به عنوان رییس، اسماعیل کوثری و حسین سبحانی‌نیا به عنوان نواب رییس، کاظم جلالی به عنوان مخبر و کرمی‌راد و زهره الهیان به عنوان منشیان انتخاب شدند. این انتخابات داخلی در حالی برگزار شد که بسیاری از نمایندگان این کمیسیون اولین حضورشان را در مجلس تجربه می کنند و در هیات رییسه کمیسیون نیز به جز بروجردی و جلالی، زهره الهیان و اسماعیل کوثری هیچ سابقه ای در این کمیسیون ندارند.
در میان اعضای انتخاب شده کمیسیون، سید علی آقازاده که سابقه سرداری سپاه را دارد و مدتی فرمانده سپاه و نیروی انتظامی گیلان بوده است، در حالی انتخاب شده که در سوی دیگر جمشید انصاری از استانداران دولت خاتمی از این کمیسیون کنار گذاشته شده است. همچنین برخی از اعضای این کمیسیون در حالی انتخاب شده اند که در مجلس هفتم عضو کمیسیون های دیگر بوده اند که نمونه این افراد می توان به فاطمه آلیا اشاره کرد که در کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم عضویت داشته است. در عین حال چنانکه اینک برخی نمایندگان کنار مانده از این کمیسیون ادعا کرده اند غیر از چند نماینده “صفر کیلومتر”، باقی نمایندگان حاضر در این کمیسیون پزشکانی هستند که سابقه ای در امور امنیتی و سیاسی ندارند. از جمله این افراد می توان به شبیب جویجری نماینده اهواز اشاره کرد که در مجلس هفتم عضو کمیسیون بهداشت و درمان بود.
کمیسیون جبهه متحدی ها
هر چند برخی از اعضای با تجربه کمیسیون امنیت ملی کنار گذاشته شده اند اما اکثر اعضای فعلی آن علیرغم نداشتن سابقه عضویت در این کمیسیون در یک چیز مشترک هستند و آن عضویت در ائتلاف جبهه متحد اصولگرایان است. جمله این این نمایندگان کسانی هستند که در انتخابات مورد تایید جبهه متحد اصولگرایان بوده اند و در این میان سایت تابناک این همسویی را بدون نامبردن از کسی، عنوان کرده است: ”یک طیف سیاسی با محوریت سه تن از نمایندگان تهران، با هدف تأثیرگذاری بر کمیسیونها! تلاش‌های شدیدی برای گنجاندن نیروهای سیاسی مدنظر خود در ترکیب و مسئولیت‌های کمیسیونها به کار بسته‌اند و طبیعی است در این مسیر به جای تخصص، سوابق و تجربیات افراد، صرفا به قرارومدارهای سیاسی اتکا شده است؛ به گونه‌ای که برای نمونه برخی پزشکان در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی جای گرفته‌اند! و در عوض، برخی نمایندگان دارای سوابق درخشان و فعالیت جدی در مجالس گذشته، از عضویت در این کمیسیون محروم شده‌اند.“
در کنار این نکته تابناک، باید در نظر داشت که برخی از اعضای این کمیسیون از جمله زهره الهیان، فاطمه آلیا و اسماعیل کوثری از جمله اعضای رایحه خوش خدمت، نزدیک ترین تشکل به احمدی نژاد هستند. بر این اساس است که این سوال مطرح می شود که “چرا علیرغم این همه هزینه، اصولگرایان نزدیک به احمدی نژاد برای عضویت در این کمیسیون تلاش کرده اند؟”
سایت عصر ایران در پاسخ به این سوال یادآور شده است: ”با توجه به اراده ای که در مجلس به ویژه رئیس آن برای فعال سازی « دیپلماسی پارلمانی» وجود دارد، به نظر می رسد برخی جریان های سیاسی در صدند با افزایش سهم خود در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، حرکت مجلس هشتم در مسیر دیپلماسی پارلمانی را به سمت و سویی که مطلوب خود آنهاست، سوق دهند.”
تب فراگیر احساس تکلیف
حال که نمایندگان معترض به نحوه انتصابات کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی دو راه حل را در پیش گرفته اند، سایت رجا نیوز در مطلبی با عنوان “تب فراگیر احساس تکلیف” آنها را به تمسخر گرفته و علاقه نمایندگان کنار مانده را بخاطر ”محروم شدن” شان از چند سفر خارجی دانسته است.
نمایندگان معترض در نامه ای به علی لاریجانی، رییس مجلس اعلام کرده اند که در اعتراض به وضعیت موجود، تا پایان مجلس هشتم، عضو هیچ کمیسیونی نخواهد شد. به نوشته عصر ایران، پس از این نامه رئیس مجلس با حضور در جلسه تشکیل کمیسیون ها، تلاش کرد تغییراتی به نفع نمایندگان باسابقه مجلس صورت دهد که با برخی مقاومت ها روبرو شد و نتوانست کاری از پیش ببرد.
از سوی دیگر، سایت تابناک خبرداده نمایندگان معترض درصددند اعتراض خود را به روشی دیگر اعلام کنند و می خواهند با ارایه یک طرح دوفوریتی، کمیسیون امنیت ملی را از سیاست خارجی جدا کنند تا هر یک از این کمیسیونها، 15 تا 19 عضو داشته باشد. بنا بر آیین‌نامه مجلس، این طرح باید موافقت دوسوم نمایندگان را همراه داشته باشد. این در حالی است که در گذشته (تا مجلس پنجم) امنیت ملی و سیاست خارجی در قالب دو کمیسیون پیگیری می‌شد.
این راهکار برخی نمایندگان با واکنش سایت نزدیک به شخص احمدی نژاد مواجه شده که رجا نیوز نوشته است: ”حذف برخی نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هفتم از ترکیب این کمیسیون در مجلس هشتم، باعث اعتراض این افراد شده و تب فراگیر احساس مسئولیت برای حضور در این کمیسیون هنوز فروکش نکرده است. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پرمشتری ترین کمیسیون در نام نویسی اولیه نمایندگان بود، به طوری که به رغم ظرفیت 23 نفره این کمیسیون، بیش از 50 نفر برای حضور در آن ثبت نام کردند.”
به نوشته رجا نیوز، “کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی معمولاً در تمام مجالس، محبوب ترین کمیسیون بوده است. اعضاء این کمیسیون در طول مدت نمایندگی به فراخور وظایف کمیسیون به سفرهای خارجی متعددی اعزام می شوند. روز گذشته قدرت علیخانی پس از کنارگذاشته شدن از کمیسیون امنیت ملی در راهروهای مجلس فریاد می زد مرا از کمیسیون بیرون کردند. وی در پاسخ به یکی از نمایندگان که از وی پرسید به کدام کمیسیون خواهی رفت، گفت جایی نمی روم!”