خبرگزاری تسنیم، مجموعه‌ای از “فتوا”های آیت‌الله خامنه‌ای را منتشر کرده است؛دستوراتی دینی که هر از گاهی در وبسایت رسمی او منتشر می‌شود و آن گونه که خبرگزاری منتسب به سپاه عنوان کرده “حاوی مهمترین مسائل مبتلابه روز مردم” است. در این ۴۹۳ فتوا، مواردی مانند ریش پروفسوری، آنتن ماهواره، ابرو برداشتن مردان، عورت مصنوعی و گزارش دادن “ظلم” مسئولان به چشم می‌خورد.
سیاسی
- واجب است از مشاهده فیلم‌هایی که به مقدسات جمهوری اسلامی اهانت می‌کنند، اجتناب شود.
- گزارش دادن ظلم مسئولین به مراکز و مراجع مسئول برای پیگیری و تعقیب، بعد از تحقیق و اطمینان نسبت به آن اشکال ندارد و حتّی اگر از مقدمات نهی از منکر محسوب شود واجب میگردد، ولی بیان آن در برابر مردم وجهی ندارد، بلکه اگر موجب فتنه و فساد و تضعیف دولت اسلامی شود حرام است.
اقتصادی
- اگر در خرید کالاهای شانسی مثل لُپ‌لُپ، کالا را به‌حساب خود کالا می‌خرد اشکال ندارد اگرچه به امید یافتن جایزه باشد.
- اگر خرید کالاهای وارداتی از کشورهای غیراسلامی و استفاده از آنها باعث تقویت دولت‌های کافر و استعمارگر که دشمن اسلام و مسلمین هستند، شود و یا قدرت مالی آنها را برای هجوم به سرزمین‌های اسلامی یا مسلمین در سرتاسر عالم، تقویت نماید، واجب است که مسلمانان از خرید و به‌کارگیری و استفاده از آنها اجتناب کنند.
- خرید و فروش هرگونه کالای وارداتی از دولت غاصب اسرائیل حرام است و همچنین خرید و فروش هرگونه کالایی از شرکت‌های صهیونیستی و یا شرکت‌هایی که از سود حاصله کمک به دولت غاصب اسرائیل می‌کنند حرام است.
سایر مذاهب
- از هرگونه معاشرت با این فرقه ضالّه مضلّه{بهائیت}، اجتناب شود.
مشاغل
- آرایش کردن زنان فینفسه و اجرت گرفتن در برابر آن به‌شرطی که به‌منظور نشان دادن به نامحرم نباشد، اشکال ندارد.
- علم سحر و یادگرفتن آن حرام است مگر آنکه به‌منظور غرض عقلایی و مشروع باشد.
تکنولوژی
- شکستن قفل سی‌دی و تکثیر آن بدون اجازه ناشر اصلی بنا بر احتیاط واجب جایز نیست و نیز استفاده و خرید و فروش سی‌دی تکثیرشده بدون اجازه ناشر اصلی جایز نیست.
- احوط ترک نسخهبرداری از نوار بدون اجازه صاحب آن است، ولی اگر بدون اجازه مبادرت به این کار کرد، محو کردن محتوای نوار کافی است.
- اگر کسی‌‌کافی‌‌نت داشته باشد با علم به اینکه مشتری از ابزاری که در اختیار او قرار داده می‌شود استفاده حرام می‌کند، جایز نیست آن را در اختیار آنها قرار دهد و کسب درآمد از این طریق نیز اشکال دارد ولی در صورت شک در اینکه مشتری از آن به‌صورت حرام استفاده می‌کند، اشکال ندارد.
- آنتن‌های ماهواره‌ای اگرچه حکم آلات مشترک را دارد ولی چون این وسیله برای کسی که آن را در اختیار دارد زمینه دریافت برنامههای حرام را کاملاً فراهم می‌کند و گاهی نگهداری آن مفاسد دیگری را نیز در بر دارد، خرید و نگهداری آن جایز نیست مگر برای کسی که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمیکند و بر تهیه و نگهداری آن در خانهاش مفسدهای هم مترتّب نمیشود. لکن اگر در این مورد قانونی وجود داشته باشد باید مراعات گردد.
- اگر از آنتن ماهواره‌ای برای امور حرام استفاده شود که غالباً همین‌طور است و یا تعمیر کننده و یا نصب کننده علم داشته باشد به اینکه کسی که قصد تهیه آنتن ماهواره‌ای را دارد، برای امور حرام از آن استفاده می‌کند، خرید و فروش و نصب قطعات و راهاندازی و تعمیر و فروش قطعات آن جایز نیست.
مسائل جنسی و جنسیتی
- کسی که می‌خواهد با زنی ازدواج نماید برای اطلاع و آگاهی از او می‌تواند به صورت، دست، مو و محاسن او بدون قصد لذّت نگاه کند ــ اگرچه قهراً لذّت حاصل شود ــ مشروط بر اینکه اولاً اطلاع و آگاهی قبلی نداشته باشد و ثانیاً علم نداشته باشد که به او جواب ردّ می‌دهند.
- مشاهده کشتی مردان توسط زنان اگر به‌صورت حضوری در میدان کشتی باشد و یا آن را به‌طور زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند (بنا بر احتیاط واجب) و یا به‌قصد لذت و ریبه بوده و یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد.
- آموختن رانندگی با کمک و راهنمایی مرد اجنبی در صورتی که با مواظبت بر حجاب و عفاف و اطمینان به عدم وقوع در مفاسد همراه باشد، اشکال ندارد، ولی درعین حال شایسته است که یکی از محارم وی همراه او باشد، بلکه اولی این است که آموزش رانندگی به‌کمک مربّی زن یا یکی از محارم صورت بگیرد.
- پوشیدن لباس آستین‌کوتاه برای مرد اگر مستلزم مفسده باشد، جایز نیست.
- { در آموزش پزشکی} آلت و عورت مصنوعی حکم عورت واقعی را ندارد و نگاه کردن و لمس آنها اشکال ندارد مگر آنکه به‌قصد ریبه بوده و یا موجب تحریک شهوت گردد.
- اگر معالجه مستلزم لمس و نگاه حرام باشد با امکان رجوع به پزشک همجنس، رجوع به غیرهمجنس جایز نیست.
- مداحی زن، در جایی که می‌داند نامحرم صدای او را می‌شنود اگر موجب جلب توجه و تهییج نامحرم و یا مفسده دیگری گردد، جایز نیست.
- رقص مرد بنا بر احتیاط واجب حرام است و رقص زن برای زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق کند مثل اینکه جلسه زنانه تبدیل به مجلس رقص شود، احتیاط واجب در ترک آن است؛ در غیر این‌صورت هم اگر بهگونهای باشد که باعث تحریک شهوت شده و یا مفسدهای بر آن مترتب شود و یا همراه با فعل حرام (مانند موسیقی و آواز حرام) باشد یا مرد نامحرمی حضور داشته باشد، حرام است. و در حکم فوق تفاوتی بین مجلس عروسی و غیر آن نیست.
- در صورتی که ابرو برداشتن یا آرایش کردن مردان تشبّه مرد به زن محسوب شود و یا مفسده‌انگیز باشد و یا ترویج فرهنگ مبتذل غرب به حساب آید، جایز نیست.
- برانگیختن شهوت توسط دیدن فیلم‌های جنسی جایز نیست، حتی برای زن و شوهر.
برخی فتواهای دیگر
- بازی بیلیارد اگر با برد و باخت همراه بوده و یا موجب ترتب مفاسد اخلاقی یا اجتماعی و یا همراه با محرّمی از محرّمات الهی باشد، جایز نیست.
- به‌طور کلّی، پوشیدن کراوات و دیگر لباس‌هایی که پوشش و لباس غیرمسلمانان محسوب می‌شوند به‌طوری که پوشیدن آنها، منجر به ترویج فرهنگ منحطّ غربی شود، جایز نیست.
- { ریش پروفسوری} تراشیدن مقداری از ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد و بنا بر احتیاط حرام است.
فقیه، فتوا، ولی
در مذهب شیعه، به “مجتهد جامع الشرایطی” که توضیح المسائل (رساله عملیه) یا کتاب استفتائات داشته باشد و دارای پیروانی باشد که در فروع دین و احکام فقهی اسلامی از وی پیروی کنند، مرجع تقلید گفته می‌شود. مراجع تقلید هم از نظر مذهبی و هم از نظر سیاسی در تاریخ معاصر، تاثیرگذاری بالا و جایگاه ویژه‌ای در میان جوامع شیعیان داشته‌اند. اما هیچ گاه به روشنی مشخص نشده که یک مرجع تقلید، چگونه و از چه راهی به این جایگاه می‌رسد. به همین ترتیب دقیقا مشخص نیست مراجع تقلید در ایران چه کسانی هستند.
مجتهد برای یافتن حکم کلی الهی در یک مسئله به منابع دینی مراجعه می‌کند و با بهره گیری از شیوه‌های مخصوصی که برای استنباط وجود دارد حکم را به دست آورده و در اختیار مقلدان(پیروی کنندگان) خود قرار می‌دهد. به این حکم در اصطلاح مذهبی “فتوا” می‌گویند.
در مرجعیت سید علی خامنه‌ای تشکیک‌هایی وارد شده اما فارغ از این موضوع، او “ولی فقیه” است. ولایت فقیه را نیز “حاکمیت مجتهد جامع‌الشرایط در عصر غیبت و شعبه‌ای از ولایت ائمه اطهار که همان ولایت رسول الله است” تعریف کرده‌اند. با این حال شخص علی خامنه‌ای فتوا داده که “ در مسائل مربوط به اداره کشور اسلامی و اموری که به عموم مسلمین ارتباط دارد، نظر ولیّ امر مسلمین باید اطاعت شود. ولی در مسائل فردی محض، هر مکلفی باید از مرجع تقلید خودش پیروی نماید.”
ولی امر مسلمین، مرجع تقلید نیست؟
سید علی خامنه‌ای تا پیش از مرگ آیت‌الله خمینی، در ادبیات رایج “حجت‌الاسلام” خوانده می‌شد و بیشتر یک چهره اجرایی بود تا یک چهره دینی. نقل شده که در جلسه خبرگان برای تعیین جانشینی خمینی، قید مرجعیت نادیده گرفته شد تا خامنه‌ای به مقام رهبری برسد. اما از آن پس اصرار فراوان شد تا او را با پیشوند آیت‌الله در ایران و سایر کشورها معرفی کنند و بخصوص در سال‌های اخیر او را “ولی امر مسلمین جهان” ، “امام خامنه‌ای” هم نامیده‌اند.
آیت‌الله منتظری توضیح داده است که پس از انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری، “عده‌ای و از جمله برخی از ائمه جمعه و مسئولین اطلاعات و سپاه و وزارت خارجه درصدد برآمدند مقام مرجعیت و افتاء را نیز به رهبر منتخب اعطا نمایند، و در این زمینه آقای [محمد] یزدی که رئیس قوه قضائیه بود بیش از همه این موضوع را تعقیب کرد و در بلاد مختلف کشور مرجعیت ایشان را عنوان میکرد و بر تقلید از ایشان اصرار داشت.”
او همچنین در سال ۷۳ اولین و آخرین کسی بود که به رهبر جمهوری اسلامی و سایرین یادآوری کرد، خامنه‌ای مرجع تقلید نیست: “هنگامی بود که من دیدم آقایان دارند مرجعیت آقای خامنه‌ای را مطرح می‌کنند و به یک شکلی با حیثیت مرجعیت و مراجع بازی می‌کنند، آقای هاشمی رفسنجانی در سخنرانی خود گفتند: «تمام مراجع باید مطیع رهبری باشند» و چون میدانستند که آقای خامنه ای در عداد مراجع نیست میخواستند با استفاده از قدرت سیاسی ایشان را به عنوان مرجع اعلا و منحصر به فرد معرفی کنند، و دیدم تعریفهایی که از ایشان می‌کنند تعریفهای متملقانه و خلاف عقیده شان است و خلاصه جنبه سیاسی دارد و دارند دین و مرجعیت شیعه و حوزه را فدای سیاست خودشان می‌کنند و سپاه و اطلاعات روی این موضوع اصرار دارند و مبلغین را در مناطق مختلف وادار می‌کنند که فقط ایشان را معرفی کنند، روی این اصل من خواستم این مطلب را به عنوان اتمام حجت به اطلاع ایشان برسانم که شما در راس مملکت هستید حاکم هستید، اما قضیه مرجعیت را بگذارید قداستش محفوظ باشد.”
با این حال بسیاری از مراجع تقلید و آیت‌الله‌ها نسبت به سید علی خامنه‌ای ادای احترام و ارادت کرده‌اند که در مناسبت‌های مختلف از سوی رسانه‌های حکومتی بازپخش می‌شود.
