مذاکره‌کنندگان شش قدرت جهانی و ایران، به منظور دستیابی به توافق جامع هسته‌ای تا مهلت ۲۴ نوامبر، این هفته در وین دیدار خواهند کرد. میزان فعالیت‌های چند روز اخیر حداقل احتمال دستیابی به موفقیت را در دیدرس قرار داده است.
در مذاکرات دو روزه هفته گذشته در عمان بین جان کری، کاترین اشتون و محمدجواد ظریف پیشرفت چندانی صورت نگرفت. اما اعلام خبر توافق روسیه و ایران برای ساخت راکتورهای جدید در بوشهر و مکان‌های دیگر، اشاره به منافع دو طرف دارد. ایران جاه‌طلبی برای برنامه هسته‌ای غیرنظامی را حفظ می کند و روسیه نیز پول و نفوذ کسب خواهد کرد. غرب نیز ضمانت دریافت می‌کند که ایران نمی‌تواند به ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک شود.
جزئیات توافق روس‌اتم و ایران مشخص نشده است. برداشت‌های مثبت نشان می‌دهد که این کار به منظور تسهیل مصالحه بر سر مسئله کلیدی تعداد سانتریفیوژهای غنی‌سازی ایران انجام شده است.
ایران با ذخیره اورانیوم غنی شده با درجه کم، حدود ۸.۵ تن و ۱۰ هزار سانتریفیوژ نصب شده خود می‌تواند در مدت چند ماه مواد لازم برای یک بمب را تولید کند. اما اگر تحت توافق با روسیه، ایران اکثر ذخیره اورانیوم خود را برای دریافت میله‌های سوخت به این کشور بفرستد، می‌تواند بیشتر سانتریفیوژهای فعال خود را حفظ کند و در عین حال خواسته‌های غرب را نیز برآورده کند تا زمان لازم برای دستیابی به سلاح را به یک سال برساند. دلیل آن این است که تبدیل میله‌های سوخت به مواد لازم برای ساخت بمب دشوار است.
آقای کری و سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، سه روز پیش از توافق این کشور با ایران در پکن دیدار کردند. گزارش شده که پیشنهاد آقای کری به لاوروف این بوده که روسیه ذخیره اورانیوم ایران را دریافت کند.
اما هنوز پیشرفت احتمالی در مورد تعداد سانتریفیوژها، اختلافات درباره نحوه کاهش تحریم‌ها را کم نکرده است. ایران می‌خواهد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در اولین قدم برداشته شود تا نشانی برای پایان وضعیت وخیم کشور باشد. نظر آمریکا و اروپا این است که این تحریم‌ها باید آخر از همه برداشته شود. به این دلیل که در صورت تخلف ایران به سختی می‌توان این تحریم‌ها را برگرداند و نیازمند رای سازمان ملل خواهد بود که روسیه آن را وتو خواهد کرد.
ایرانی‌ها همچنین نگران این هستند که پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره ای آمریکا، کار را برای اوباما سخت کند. لیندزی گراهام، که قرار است پستی کلیدی در سنا داشته باشد، روز هشتم نوامبر به یک گروه هوادار اسرائیل گفت، هر توافقی را به نظرش بد بیاید از بین خواهد برد. او به دنبال ارائه قانونی است که آقای اوباما را مجبور کند برای توافق با ایران نیاز به رای کنگره داشته باشد.
احتمالا آقای اوباما می‌تواند با بخشودن تحریم‌های کنونی، با استفاده از دستور اجرایی و وتو کردن هرگونه لایحه جدید، تلاش‌های کنگره را خنثی کند. این وظیفۀ مقام بعد از او خواهد بود که با فرض متعهد بودن ایران به تعهداتش، بتواند کنگره را به یک توافق دائمی راضی کند. اگر ایران واقعا به دنبال توافق باشد، می‌بایست تضمین‌های اوباما را بپذیرد. اگر نه، راست‌گرایان سنا بهانه‌ای برای رد آن پیدا خواهند کرد. مانند همیشه تندروهای یک طرف بهترین دوست تندروهای طرف دیگر هستند.
منبع: اکونومیست - 15 نوامبر
