در چند ماه گذشته دو سخنرانی سیدمحمد خاتمی درباره انتخابات، جنجالی شده و واکنش‌های زیادی را برانگیخته است. تعیین شروطی از سوی وی برای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات و سپس دعوت برای عفو عمومی در عرصه سیاسی، باعث شد تا منتقدان خاتمی بار دیگر سخن به نقد وی بگشایند.
بسیاری نیز با یادآوری عملکرد خاتمی، اعلام کردند خاتمی اساسا اهل پافشاری و ایستادگی بر روی مطالبات و خواسته‌ها ـ بعضا حداقلی و حتی آن‌ها که خود وی مطرح کرده ـ نیز، نیست و برای جنبش مطالبه‌محوری که افرادی چون کروبی و موسوی را در راس خود می‌بیند، نمی‌تواند شخصیتی مناسب برای نمایندگی کردن مطالبات باشد.
اما آن‌گونه که برخی از حامیان خاتمی پس از آن مطرح کردند، مخاطب وی در این سخنان حاکمیت بوده و خاتمی در واقع خواسته با چنین سخنانی از سویی نسبت به حضور در انتخابات آینده مجلس، با شرایطی، اعلام آمادگی کند و از سویی دیگر واکنش طرف مقابل را بسنجد.
سخنرانی اول خاتمی اما پاسخی از سوی حاکمیت دریافت نکرد. البته بودند افرادی چون ایت‌الله جنتی و یا احمد خاتمی که به این سخنان واکنش نشان دادند، اما مشخصا خاتمی مایل بود تا واکنش رهبر جمهوری‌اسلامی را نسبت به این سخنان دریابد. بخصوص آنکه چند ماه پیش شایع شده بود ایت‌الله خامنه‌ای در جمعی ازاصول‌گرایان اعلام کرده است که اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت خواهند کرد.
شکی نیست که در سال‌های گذشته و پس از روی کار آمدن مجدد محمود احمدی‌نژاد از طریق کودتای انتخاباتی، اختیارات آیت‌الله خامنه‌ای افزایش ویژ‌ه‌ای یافته و او به خود اجازه می‌دهد در کوچک‌ترین مسایل اجرایی نیز دخالت کند. به همین دلیل است که اساسا بحث حضور یا عدم حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات بستگی مستقیم به نظر وی دارد. اما به نظر می‌رسد واکنش دیروز رهبر جمهوری‌اسلامی به اصلاح طلبان را باید سوت پایانی زودهنگام برای رویای حضور در انتخابات دانست. آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود از جریان چپی یاد کرد که نام خط امام بر خود داشته اما به دشمنان نظام اجازه داده است تا زیر چتر آن‌ها جمع شوند.
یک رمزگشایی بسیار ساده از سخنان ایت‌الله خامنه‌ای نشان دهنده این نکته است که وی به هیچ روی قصد ندارد تا اجازه حضور در انتخابات را به جریان اصلاح‌طلب دهد. فراموش نکنیم که سخنان وی پیش از انتخابات مجلس هفتم درباره احراز صلاحیت ـ به جای احراز عدم صلاحیت ـ کاندیداهای ورود به مجلس، بود که گرای لازم را به شورای نگهبان داد تا بیش از دوهزار نفر از نامزدها را ردصلاحیت کند.
اکنون نیز ـ با توجه به موضع‌گیری‌های پیشین وی و مقامات قضایی و امنیتی منصوبش ـ می‌توان گفت بخش اعظمی از اصلاح‌طلبان باید رویای حضور بر صندلی‌های مجلس را فراموش کنند.
سخنان ایت‌الله خامنه‌ای زمانی نمود بیشتری می‌یابد که خبرگزاری فارس ـ که گفته میرشود بودجه آن از طریق سپاه پاسداران تامین می‌شود ـ مصاحبه‌ای با محمدرضا تابش از نمایندگان مجلس هشتم و از اقوام سیدمحمد خاتمی را منتشر کرده که وی در آن به صراحت اعلام کرده است شرط حضور در انتخابات مجلس نهم اعلام برائت از گروه‌های مختلف و از جمله فتنه‌گران است.
اشنایی بسیار ابتدایی با وضعیت دو سال گذشته عرصه سیاست در ایران، نشان دهنده این نکته است که کلمه فتنه در واقع اسم رمز جنبش سبز و حامیان کروبی و موسوی است که بارها و بارها توسط رهبر جمهوری‌اسلامی مورد استفاده واقع شده است.
وقتی یک نماینده مجلس ـ که مدعی اصلاح‌طلبی هم هست ـ با چنین ادبیاتی، چنین خواسته‌هایی را از کاندیداها مطرح می‌کند، احتمالا باید متوجه بود که در ذهن حاکمان چه می‌گذرد: تشویق به حضور در عرصه قدرت با اعلام موضع علیه کروبی و موسوی. مساله‌ای که می‌تواند در صفوف جنبش سبز ایجاد انشقاق کند و البته آنان را که به کروبی، موسوی و شهدا و زندانیان جنبش سبز خیانت می‌کنند، منفور ملت.
سخنان دیروز آقای خامنه‌ای را باید آبی سرد دانست بر آتش اشتیاق حضور آقای خاتمی و دوستانش برای حضور در انتخابات. به نظر می‌رسد این دوستان لازم است اکنون سازی دیگر کوک کنند.