توماس اردبرینک
درحالی که مسؤولان علیه برنامه ریزی تظاهرات ضد دولتی به تهدید متوسل شده اند، حامیان سرشناس نظام دینی ایران خواستار اتخاذ رویکردی ملایم تر به معترضان و پایان دادن به اختلافات فاحش درونی شده اند؛ اختلافاتی که به گفته آنها، کشور را فلج کرده است.
به گفته برخی از چهره های نظام سیاسی ایران، سرکوب خشونت بار صورت گرفته از سوی نیروهای امنیتی، به تدریج آن عده را که با جمهوری اسلامی مخالفتی نداشتند، به تندروهائی تبدیل می کند که خواهان سرنگون شدن رهبران کشور هستند. آنها با ابراز نگرانی نسبت به سرنوشت کشور، خواستار آن هستند که محمود احمدی نژاد و سایر مقامات ارشد ایران، با مخالفان سیاسی خود به نوعی سازش تن بدهند.
امیر محبیان، سیاستمدارسابق، که با مکتب فکری احمدی نژاد موافق است اما نسبت به سیاست های او انتقاداتی دارد، گفت: «شما وقتی به میانه روها حمله می کنید، بر تعداد تندروها اضافه می کنید. رهبران ما باید خطاب به افراد شاخص معترض بگویند: ما در برابر شما نایستاده ایم. درغیر اینصورت، ممکن است نظام در خطر بیفتد.»
از زمان پیروزی بحث انگیز احمدی نژاد در انتخابات 22 خرداد که اعتراضات خیابانی گسترده و زندانی شدن حدود 100 مخالف برجسته را به دنبال داشت، رهبری ارشد ایران دستخوش انشعاب شده است.
این رهبران نه تنها درمورد سرکوب یا کنار آمدن با مخالفان اختلاف دارند، بلکه بر سر سیاست خارجی کشور نیز دچار اختلاف هستند. اخیراً ایران از ارائه یک پاسخ یکپارچه به پیشنهاد اعتماد سازی آژانس بین المللی انرژی هسته ای سازمان ملل بازماند. احمدی نژاد از این توافق حمایت کرده بود، اما سایر مقامات آن را رد کرده بودند.
سعید ابوطالب نماینده سابق مجلس که ابتدا حامی احمدی نژاد بوده اما اکنون به مخالف وی تبدیل شده، ماه گذشته در روزنامه اعتماد چنین نوشت: «شکاف ها در حال عمیق تر شدن است زیرا برخی از مقامات ما دقت نمی کنند. این مشکل با گذر زمان حل نخواهد شد، بلکه بیشتر می شود»
احمدی نژاد در جریان مناظره های انتخاباتی صدا و سیما به آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور سابق و رئیس دو نهاد کلیدی در ایران، حمله کرد و خانواده وی را به فساد متهم کرد. احمدی نژاد و طرفداران وی در بین فرماندهان سپاه پاسداران و روحانیون تند رو، با دیدگاه های مصلحت اندیشانه رفسنجانی در خصوص احکام اسلامی مخالفند. این دیدگاه مورد قبول برخی از چهره های سیاسی دیگر نیز هست که نقش اساسی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی سال 1357 داشتند.
حملات لفظی احمدی نژاد که بخشی از تبلیغات ریاست جمهموری وی برای بی اعتبار ساختن رفسنجانی و طرفداران وی بود، سبب علنی تر شدن اختلافات داخلی شد.
اکنون افراد مختلف در نظام می گویند کشمکش های بی سابقه میان سیاستمداران برجسته، درحال فلج کردن روند تصمیم گیری کشور است و بر تک تک تصمیمات مهم اتخاذ شده از سوی دولت تأثیر گذاشته است.
برای مثال، اخیراً احمدی نژاد خواستار برعهده گرفتن ساخت و ساز سیستم متروی تهران توسط دولت شد و گفت این روش کارآمد خواهد بود، اما شهردار تهران و مدیران مترو که هر دو از مخالفان سیاسی وی هستند، با موفقیت او را پس زدند.
مجلس ایران نیز که به شیوه ای مرسوم، برنامه های دولت را رد می کند، صحنه پرتنش مناظرات و کشمکش ها بر سر مسائلی نظیر طرح حذف یارانه ها، تأیید صلاحیت وزیران و نیز تصویب بودجه جدید دولت شده است.
شدت بحث های علنی میان مقامات ارشد ایران به حدی است که آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران، ماه گذشته از ایجاد «فضای تیره و تار آمیخته با افترا» انتقاد کرد و خواستار پایان دادن به چنین وضعیتی شد.
علیرغم چنین هشداری، احمدی نژاد و رفسنجانی از اجابت دعوت هفته گذشتۀ مجلس برای حضور در کنفرانس مهم «شکرانه وحدت» خودداری کردند. هرچند آنها غیبت شان را با تراکم برنامه های روزمره خود توجیه کردند، اما این رویداد بر وجود شکاف های عمیق ناشی از اختلافات حزبی صحه گذاشت.
به گزارش خبرگزاری مهر، علی لاریجانی رئیس مجلس ایران ضمن ابراز سخنان انتقادی، گفت: «دکتر احمدی نژاد و آیت الله هاشمی رفسنجانی در این جلسه حضور ندارند. امیدوارم خدا کارها را درست کند.»
تنش دیگر به فراخوان مخالفان دولت برای تظاهرات ضد دولتی روز دوشنبه به مناسبت سالگرد روز دانشجو مربوط می شود. روز دانشجو، گرامیداشت خاطره کشته شدن 3 دانشجو توسط نیروهای امنیتی رژیم دیکتاتوری وقت در سال 1953 است. مسؤولان ایران هشدار داده اند، هیچگونه راهپیمائی را تحمل نخواهند کرد.
غلامحسین محسنی اژه ای دادستان کل کشور به تلویزیون دولتی ایران گفت: «نظام جمهوری اسلامی ایران از هم اکنون با هرگونه اقدامی که در کار نظام اخلال ایجاد کند، بدون رحم و شفقت برخورد خواهد کرد.»
در همین حال، بسیاری از چهره های سیاسی می گویند اگر دولت نحوه مدیریت اعتراضات را تعدیل کند، بسیاری از نزاع های سیاسی نیز فروکش خواهد کرد.
محمد خوش چهره، اقتصاددان ونماینده سابق مجلس می گوید: «انقلاب ما و رهبرانش، قدرت خود را از مردم می گیرند. ما باید با اتخاذ تصمیمات منطقی، اعتماد آنها را دوباره به دست آوریم. در غیراینصورت، رهبران ما نفوذ خود را از دست خواهند داد.»
ابوطالب، نماینده سابق، نیز می گوید حل کشمکش ها وظیفه دولت است. وی گفت: «پیروز انتخابات باید به سخن منتقدانش گوش کند» و معترضان را به رسمیت بشناسد؛ در غیر اینصورت «با بحران بزرگتری روبرو خواهیم شد.»
منبع: واشنگتن پست- 6 دسامبر
