دانشمند هسته ای در زندان ایران

نویسنده

» مقاله گاردین درباره سرنوشت شهرام امیری

جولین بورگر- سعید کمالی دهقان

 

یک دانشمند هسته ای ایران که ادعا کرده بود توسط سازمان سیا ربوده شده  و در هنگام بازگشت به ایران در ماه ژوئیه با استقبال قهرمانانه ای روبرو شده بود، اکنون به دلیل سؤ ظن به فروش اسرار کشور به زندان افتاده و تحت شکنجه است. این مطلب در وب سایت مخالفان درج شده است.

وب سایت ایران بریفینگ متعلق به یک گروه مستقر در آمریکا که معمولاً اخبار زندانیان سیاسی و فعالیت های سپاه پاسداران را گزارش می کند، اعلام کرد شهرام امیری دانشمند هسته ای ایران به مدت سه ماه تحت بازپرسی شدید در تهران بوده و سپس دو ماه را در زندان انفرادی به سر برده است و این منجر به بستری شدن وی در بیمارستان به مدت یک هفته شده است.

مسؤولان در تهران این گزارش را تأیید یا تکذیب نکرده اند اما سخنگوی قوه قضائیه ایران در پاسخ به پرسشی در خصوص این گزارش گفت: “من چیزی در این مورد نشنیده ام و اطلاعاتی در این خصوص ندارم.”

امیری در شش ماه گذشته و پس از ورود پر سر و صدای رسانه ای خود به ایران در انظار عمومی دیده نشده است. وی ادعا کرده بود که بر خلاف میلش نگاه داشته شده بود. رسانه های دولتی ایران از وی، چهره یک قهرمان ملی را به نمایش گذاشتند که موفق به فرار از دست زندانبانان سازمان سیا شده و اطلاعات حیاتی از عملیات محرمانه آمریکا علیه ایران را با خود به کشور آورده است.

مقامات آمریکایی که از بازگشت غیرمترقبه امیری شگفت زده شده بودند، اصرار داشتند وی با میل خود به ایالات متحده رفته بود. با این حال، در میان نهادهای اطلاعاتی آمریکا نگرانی هایی وجود دارد مبنی بر آنکه “تسلیم شدن” وی در سال 2009 در عربستان سعودی، تله ای برای فریب دادن سازمان سیا و تلاشی برای شناسایی میزان آگاهی آمریکا از برنامه هسته ای ایران بوده است.

شواهد متناقضی وجود دارد. به نظر می رسید امیری در دوران حضور خود در آمریکا سه نوار ویدئویی تهیه کرده است. در یکی از آنها وی از تصمیمش برای ادامه تحصیلات در آمریکا سخن می گوید، در دیگری از گرفتار شدن به دست ربایندگان خبر می دهد و  در سومی ادعای فرار از دست سازمان سیا را مطرح می کند. وی سپس خود را به دفتر حفاظت از منافع ایران در سفارت پاکستان در واشنگتن معرفی می کند و خواستار بازگشت به ایران می شود.  

گزارش های مستقل اما تأیید نشده از داخل ایران حکایت از آن دارند که پس از مفقود شدن این دانشمند در جریان سفر زیارتی به مکه، گذرنامه اعضای خانواده امیری توقیف شده و در اختیار دستگاه امنیتی قرار گرفته است.

ناظران غربی می گویند غایب ماندن امیری از انظار عمومی از تابستان گذشته تا کنون، بر این حقیقت دلالت می کند که وی به دلیل مورد تهدید قرار گرفتن بستگانش، مجبور به بازگشت به کشور شده است. هنوز به درستی معلوم نیست که طرح دولت برای نمایش مجموعه تلویزیونی مبتنی برداستان زندگی وی در سال جاری همچنان در دستور کار است یا خیر. 

در بحبوحه گزارش های ضد و نقیض منتشر شده، آشکار است که کشمکش موجود بر سر ماجرای امیری تنها یکی از مناعات مطرح در خصوص برنامه هسته ای مخفی ایران است؛ برنامه ای که تا کنون شاهد قتل دو دانشمند هسته ای و زخمی شدن دانشمند سوم در جریان انفجار بمب بوده است.

ایران مسؤولیت حمله ها و نیز انتشار بدافزار رایانه ای استاکس نت را متوجه دستگاه های اطلاعاتی غربی و اسرائیلی دانسته است. استاکس نت سبب اختلال عملکرد دستگاه های سانتریفوز مورد استفاده در نیروگاه غنی سازی اورانیوم نطنز شده است. 

تهران همچنین هفته گذشته اعلام کرد سردار علی رضا اصغری، فرمانده سابق سپاه و معاون وزیر دفاع ایران که چهار سال پیش در استانبول ناپدید شده، اکنون در زندان اسرائیل نگهداری می شود. محمد رئوف شیبانی، معاون وزارت خارجه ایران خواستار انجام تحقیقات بین المللی درباره سرنوشت اصغری شده است.

به نظر می رسد عملیات مخفیانه علیه برنامه هسته ای ایران در کاستن از سرعت برنامه این کشور موفق بوده است.  تاسیسات غنی سازی اصلی در نطنز به مدت چند روز در نوامبر از غنی سازی اورانیوم بازمانده بود. اما تلاش های دیپلماتیک برای متقاعد کردن تهران به توقف برنامه خود در عوض کمک فنی و مالی غرب تا کنون با شکست مواجه بوده است.

گفتگو میان ایران و شش قدرت بزرگ دنیا در ژنو در ماه دسامبر تنها به توافق برای انجام دیدار دیگری در استانبول در آخر ماه جاری منجر شد. تهران در آستانه دیدار استانبول، از گروهی منتخب از دیپلمات های خارجی برای بازدید از تأسیسات هسته ای خود دعوت به عمل آورده است. با این حال، آمریکا که جایی در میان دعوت شدگان ندارد، این اقدام را یک حرکت تبلیغاتی خوانده و آن را رد کرده است.

منبع: گاردین- 4 ژانویه 2011