اخیرا جمهوری اسلامی نسبت به حضور نظامی ترکیه در سوریه و سیاستهای خطرناک این کشور در سوریه و عراق به دولت آنکارا هشدار داده است. یدالله جوانی، فرمانده دفتر سیاسی سپاه پاسداران گفته است: “اگر آنکارا رفتار خود را تغییر ندهد بحران عراق و سوریه به ترکیه کشیده خواهد شد.” به نظر میرسد در میانه نبرد علیه داعش، ایران توانسته است خطوط قرمز خود را با موفقیت و زور به کشورهای غربی و منطقهای بفهماند: عراق و مشخصتر از آن سوریه.
انتشار تصویر سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در عراق نشان میدهد که ایران استراتژی خود را تغییر داده و قدرت خود را بصورت علنی نشان میدهد. امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوایی سپاه ایران در تلویزیون دولتی این کشور گفته است: “اگر به خاطر ایران نبود کردستان عراق به دست داعش افتاده بود.”
نبرد جاری با داعش ایران را برجستهتر و بخشهای بیشتری از کمکهای نظامی، مالی، اطلاعاتی و مشورتی این کشور به بشار اسد را آشکار کرده است.
بخشی از این جریان به دلیل سیاست خارجی، ضعف و شکست آمریکا و متحدان غربی این کشور در خاورمیانه است. از آنجاکه ایران و آمریکا بصورت غیرمستقیم در نبرد هوایی و زمینی همکاری و هماهنگی دارند، آمریکا و متحدان غربیاش تصمیم گرفتهاند سیاست کجدار و مریز را با نقش ایران در منطقه و درگیری نظامی این کشور در سوریه و روابطش با عراق در پیش بگیرند. بطور بنیادیتر، به نظر میرسد آمریکا و متحدان غربی، خط قرمز ایران در رابطه با اسد را قبول کرده و به رسمیت شناخته است و در این راستا با اهداف جمهوری اسلامی مدارا میکنند.
غرب و بخصوص واشنگتن، تا زمانیکه رهبران ایران در شکست داعش همکاری میکنند، به این تغییر تاکتیکی و دکترین به عنوان موثرترین سیاست خارجی برای کمپین علیه داعش نگاه میکند.
به علاوه، در مقابل هدف غرب برای شکست داعش، جاهطلبیهای هستهای ایران نیز به حاشیه رفته است. آمریکا و قدرتهای جهانی به میزان ویژهای موضع خود در قبال برنامه هستهای ایران را نرمتر کردهاند. به این ترتیب ممکن است ایران نیز مانند ژاپن، کشوری در آستانه هستهای شدن باقی بماند.
سیاست مدارای غرب در قبال جاهطلبیهای ایران در سوریه، عراق، لبنان، یمن و باقی کشورها، به تقویت داعش، شورشیان دیگر و افراطگرایان در سراسر خاورمیانه کمک کرده است.
بدون شک ظهور داعش با حمایت سیاسی و مالی ایران از اسد که به میزان زیادی جنگ داخلی سوریه را افراطی و نظامی کرد ارتباط دارد. این درگیری فضای مناسب را برای گروههای جهادی افراطی فراهم کرد تا بتوانند به سازماندهی و جلب نیرو بپردازند. از طرف دیگر، در هنگامه درگیری داعش، در آینده نزدیک قدرت رو به رشد ایران در منطقه نتایج تهدیدآمیزی را به بار خواهد آورد.
وقتی موضوع به درگیری نظامی، مالی، اطلاعاتی و مشورتی ایران در سوریه میرسد، فاکتور دیگر این است که رهبران ایران به روشنی ضعف رئیسجمهور آمریکا و رهبران غربی را احساس کردهاند. در موارد متعدد، اسد از خطوط قرمزی که توسط آمریکا اعلام شده بود عبور کرد و پرزیدنت اوباما پای حرف خود نایستاد.
در حال حاضر، کمپین اصلی آمریکا و متحدان غربی درخاورمیانه، مبارزه با داعش و نادیده گرفتن درگیری نظامی ایران در کشورهای دیگر و تلاش این کشور برای استیلا در منطقه است.
موثرترین برخورد این است که بطور همزمان به عملکرد چندجانبه جمهوری اسلامی در خاورمیانه، از جمله کمک نظامی، مالی، اطلاعاتی و مشورتی به اسد، درگیری نظامی تهران در عراق و یمن و فعالیت گروههای نیابتی شیعه در منطقه و همچنین به جاهطلبیهای هستهای این کشور رسیدگی شود. این استراتژی جامع به برخی از عوامل زیرین بحران خاورمیانه از جمله ظهور گروههای یا افراطی خواهد پرداخت.
منبع: العربیه - 17 اکتبر