دیپلماتها روز سهشنبه گفتند، سازمان ملل این هفته گزارشی را منتشر و تایید خواهد کرد که توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای با رقیق کردن نیمی از مواد هسته ای که میتواند به سرعت به درجه سلاح تبدیل شود، شدیدا کاهش یافته است.
این اقدام بخشی از تعهد ایران طبق توافق با شش قدرت جهانی است که از ماه ژانویه اجرایی شده و طی آن در عوض کاهش بخشی از تحریمها، تهران موظف است توان هستهای خود را کاهش بدهد.
یک نگرانی کلیدی شش قدرت، ذخیره اورانیوم ۲۰ درصدی ایران بود که تنها یک مرحله تا رسیدن به درجه ۹۰ درصد، که میتواند در ساخت سلاح هستهای بکار برود، فاصله داشت. تا اواخر سال گذشته ایران برای ساخت یک بمب هستهای به میزان کافی اورانیوم ۲۰ درصدی داشت.
طبق توافق، ایران قبول کرد برنامه غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را متوقف و نیمی از ذخیره ۲۰۰ کیلویی خود را به سوخت هستهای تبدیل کند. ایران همچنین توافق کرد که بقیه آن را نیز رقیق کند.
تبدیل دوباره اکسید یا اورانیوم با غنای پایین به اورانیوم درجه مناسب برای ساخت سلاح، زمان بسیار بیشتری نسبت به اورانیوم ۲۰ درصدی میطلبد و به جامعه بینالمللی وقت کافی برای عکسالعمل میدهد. ایران میگوید علاقهای به ساخت سلاح ندارد اما به این دلیل مذاکره میکند که تمام تحریمها برداشته شود.
آژانس هستهای سازمان ملل قرار است این هفته در مورد پایبندی ایران به توافق هستهای گزارش بدهد و دو دیپلمات به آسوشیتدپرس گفتهاند که این گزارش تعهد این کشور به توافق را در رابطه با رقیق کردن اورانیوم مورد تایید قرار خواهد داد.
ایران تا ماه ژوئن فرصت دارد تا به تمام تعهداتش تحت توافق عمل کند. اما برای کاهش تحریمها باید پیشرفت نشان بدهد.یکی از دیپلماتها گفت که این کشور ظاهرا تصمیم گرفته رقیقسازی را اکنون تکمیل کند چراکه میخواهد ۴.۲ میلیارد دلار بعدی از درآمدهای نفتی خود را که تحت تحریمهای بینالمللی مسدود شده، پس بگیرد.
این دیپلماتها گفتهاند که اجازه صحبت در مورد گزارش محرمانه آژانس هستهای سازمان ملل را که قرار است چهارشنبه یا پنجشنبه منتشر شود ندارند و خواستهاند که ناشناس باقی بمانند.
قرار است توافق ماه نوامبر بین ایران و شش قدرت جهانی به یک توافق جامع بیانجامد که این کشور طی آن بصورت درازمدت برنامه غنیسازی و دیگر فعالیتهای هستهای خود را، در عوض برداشته شدن کامل تحریمها، محدود کند. مهلت غیررسمی این توافق تا ماه ژوئیه است اما با توافق دو طرف میتواند تمدید شود.
منبع: آسوشیتدپریس - 15 آوریل 2014