دولت حسن روحانی با عقب‌نشینی از معرفی حمید ابوطالبی به عنوان سفیر دائم و نماینده ایران در سازمان ملل، غلامعلی خوشرو را به عنوان سفیر جدید ایران در این سازمان انتخاب کرد. انتخابی که با انتقاد برخی چهره ها و رسانه‌های اصول‌گرا مواجه شده؛ آنها می‌گویند “فقط دولت روحانی عقب‌نشینی می‌کند” و آمریکا سرجای خود ایستاده است.
خبر انتصاب خوشرو را نخستین بار محمدعلی حسینی، مشاور وزیر امورخارجه در صفحه توییتر خود منتشر کرد. این خبر توسط رسانه‌های رسمی نیز ساعاتی بعد تایید شد.
غلامعلی خوشرو که از جمله نیروهای اصلاح‌طلب وزارت امورخارجه محسوب می‌شود، پدر همسر دختر حسین فریدون، برادر حسن روحانی، است.
انتخاب خوشرو در حالی اتفاق افتاد که پیش از این مسوولان دولت روحانی تاکید کرده بودند که ابوطالبی گزینه نهایی و قطعی جمهوری‌اسلامی برای حضور در سازمان ملل است و فرد دیگری به جای وی معرفی نخواهد شد.
وزارت امورخارجه نیز با تایید انتخاب خوشرو، “اعتراض خود را نسبت به عدم صدور روادید برای نماینده معرفی شده قبلی” اعلام کرد.
اشاره وزارت امورخارجه به عدم صدور ویزا برای حمید ابوطالبی است. دولت آمریکا پس از انتخاب حمید ابوطالبی به عنوان سفیر ایران در سازمان ملل متحد، از صدور ویزا برای او خودداری کرد. این مساله پس از آن رخ داد که کامبیز فروهر، روزنامه‌نگار ایرانی، با انتشار گزارشی در بلومبرگ، فاش کرد که ابوطالبی در ماجرای اشغال سفارت آمریکا در تهران نقش داشته است.
پس از افشای این قضیه، کنگره آمریکا طرحی را تصویب کرد که براساس آن امکان صدور ویزا برای افرادی که این قانون از آنها با عنوان “تروریست شناخته شده” نام برده، وجود ندارد. این طرح توسط باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا هم امضا شد. طی این مدت نمایندگی ایران در سازمان ملل بدون سفیر و تنها با سرپرستی غلامحسین دهقانی مدیریت می‌شد.
وب‌سایت تقاطع، نزدیک به گروه دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال دانشگاه‌های ایران، همان زمان نوشته بود که “ماجرای عضویت حمید ابوطالبی در «گروه دانشجویان پیرو خط امام» و نقش داشتن وی در اشغال سفارت آمریکا در تهران در آبان ۱۳۵۸، نخستین بار از درون وزارت خارجه‌ی جمهوری اسلامی در اختیار مقامات آمریکایی قرار گرفت. به گفته‌ی این منبع که به دلایل امنیتی نخواسته نامش فاش شود، عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه که چهره‌ی مورد اعتماد رهبر جمهوری اسلامی و شماری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران به شمار می‌رود، از آغاز با انتصاب حمید ابوطالبی به سمت سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد مخالف بوده و به دنبال آن است که خود به این ماموریت حساس فرستاده شود”.
با این حال ابوطالبی حضور خود در ماجرای گروگان‌گیری دیپلمات‌ها و اعضای سفارت آمریکا در تهران را تکذیب کرده بود. وی اسفند سال گذشته در گفت‌وگویی با وب‌سایت خبر آن‌لاین -ـ متعلق به حسین انتظامی، معاون وزیر ارشاد -ـ گفته بود که تنها به عنوان مترجم در سفارت حضور داشته است.
ابوطالبی در واکنش به عدم صدور ویزای حضور در آمریکا، در صفحه توییتر خود نوشت: “آمریکا از نظر حقوقی رویه جدید و مسیر نوینی را إیجاد کرد، این که با مصوبات پارلمان های ملی می توان تعهدات بین المللی کشور را زیر پا نهاد”.
پس از مخالفت آمریکا با حضور ابوطالبی، شایعاتی درباره جای‌گزینی عباس عراقچی با وی منتشر شده بود که البته توسط خود عراقچی تکذیب شد: “اخبارمنتشر شده در برخی رسانه ها مبنی بر حضور من به جای ابوطالبی در سازمان ملل صحت ندارد و ازطریق مکانیزم های حقوقی مشکل حمید ابوطالبی پیگیری می شود”.
خوشرو که سفیر ایران در سوییس بود، پیش از این و به مدت ۷ سال به عنوان سفیر و معاون نماینده دائم در نیویورک مشغول به کار بوده و مدتی هم سفیر ایران در استرالیا بوده است. به نوشته ایرنا وی در حد فاصل سال‌های ۸۰ تا ۸۴ معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه بود و در مذاکرات هسته‌ای و “طراحی نحوه تعامل با طرف‌های مذاکراتی” نقش فعال داشت.
انتخاب خوشرو اما با واکنش منفی رسانه‌های اصول‌گرا مواجه شده. خبرگزاری تسنیم انتخاب خوشرو را “عقب‌نشینی” دولت روحانی توصیف کرده که پس از گذشت نزدیک به ۴۰۰ روز از معرفی حمید ابوطالبی و عدم صدور ویزا برای وی، اتفاق افتاده.
هم‌زمان رجانیوز، وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری، در این زمینه نوشت: “یک بار دیگر دولت یازدهم مقابل آمریکا عقب نشینی کرد اما این بار نه در پرونده هسته ای بلکه ساعاتی قبل رسما اعلام شد که به جای حمید ابوطالبی، غلامعلی خوشرو برای پر کردن صندلی ایران در سازمان ملل متحد معرفی شده است… طی یک سال و نیم گذشته علیرغم همه تلاش های دولت یازدهم برای به اصطلاح «اعتمادسازی» و «تنش زدایی» در سیاست خارجی و برقراری رابطه دوستانه با دولت آمریکا، نه تنها طرف مقابل هیچ چراغ سبزی به دولت یازدهم نشان نداده است بلکه علاوه بر نقض مکرر توافق ژنو و افزایش تحریم ها علیه ایران، تلاش کرده تا در همه عرصه های ممکن «تحقیر» ایران را نیز همه جانبه افزایش دهد که یک نمونه ساده آن، ویزا ندادن به ابوطالبی و ممنوع الورود کردن او به آمریکاست”.
حسین نقوی‌حسینی، سخن‌گوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز از منتقدان معرفی و انتخاب خوشرو است. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، با اشاره به این‌که معرفی خوشرو نشان‌دهنده‌ی “کوتاه آمدن دولت از مواضع خود” است، گفت: “فعلا که فقط دولت ما از مواضع خود کوتاه می‌آید و در مقابل آمریکایی‌ها از مواضع‌شان کوتاه نمی‌آیند. اگر چنین اتفاق و عقب‌نشینی در مذاکرات با کشورهای غربی رخ دهد یک فاجعه است… ما در مجلس تأکید کرده بودیم که ایران نباید از موضع خود عقب‌نشینی کند زیرا موضع جمهوری اسلامی ایران را به حق می دانستیم”.
با این حال این انتقادها و متهم شدن دولت روحانی به عقب‌نشینی از سوی محمدرضا صادق، مشاور روحانی، رد شده است. صادق در گفت‌وگو با خبرگزاری اصول‌گرای نسیم، معرفی خوشرو را “عبور با اقتدار از موانع دیپلماسی” توصیف کرد: “این به هیچ وجه عقب‌نشینی محسوب نمی‌شود؛ نقش‌آفرینی در تعاملات بین‌المللی نیاز به بهره‌گیری کامل از فرصت‌ها و جلوگیری از هدر رفتن آنها دارد”.
