اجلال قوامی
بنزین و گازوییل در مناطق مرزی کشور و در استان‌های کردستان، آذربایجان غربی، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی سهمیهبندی شده است. بر اساس دستور‌العمل شورای تامین استان کردستان، خودروهای بنزین‌سوزی چون پیکان سواری، پژو 405، سمند، دوو، پراید، رنو، خودروهای مهمان و خودروهای تعلیم رانندگی از سهمیه روزانه 20 لیتر، خودروهای تویوتا لندکروز، وانت‌های 6 سیلندر، وانت مزدا، تاکسی ویژه و پیکان آژانس 25 لیتر، تاکسی پلاک قرمز و سواری بین شهری 30 لیتر، خودروهای دولتی 50 لیتر و موتور سیکلت و سه‌چرخه موتوری روزی 5 لیتر برخوردار هستند. همزمان بیژن حاج محمد‌رضا، رییس سندیکای جایگاه‌داران سوخت سراسر کشور با اشاره به اجرای سهمیهبندی بنزین به خبر‌گزاری کار ایران گفت: “متاسفانه، با اجرای این دستور‌العمل،راننده‌ای که هفته‌ای 20 لیتر مصرف داشته است به علت اجرای قانون سهمیهبندی از سهمیه 20 لیتر روزانه خود استفاده و در نهایت در خانه خود آن را انبار می‌کند.”
رییس سندیکای جایگاه‌داران سوخت سراسر کشور تاکید کرد: “برای جلوگیری از قاچاق سوخت توصیه‌های دیگری باید شود اما متاسفانه مسوولان مبارزه با قاچاق کالا در نهاد ریاست جمهوری بر این باورند که قاچاق فقط از مجاری عرضه صورت می‌گیرد که باوری اشتباه است.”
وی تصریح کرد: “اعداد و ارقام سهمیهبندی در شهرهای مرزی هیچ منطقی ندارد در صورتی که سهمیهبندی سوخت برای خودروها نیاز به یک کارشناسی دقیق دارد.”
وی در توضیح سخنان خود، گفت: “به عنوان مثال بر اساس دستور‌العمل اجرایی در استان کردستان، تویوتا لندکروز، وانت مزدا 1600 و وانت تویوتا 2000 مجازند حدود 25 لیتر در روز سوخت دریافت کنند، این در حالی است که تویوتا لندکروز، وانت مزدا 1600 و وانت تویوتا 2000 در هر 100 کیلومتر به ترتیب 15 لیتر، 10 لیتر و 18 لیتر سوخت مصرف می‌کنند که این نشان‌دهنده عدم کارشناسی لازم در این طرح است.” به گفته حاج محمد‌رضا، سهمیه جایگاه‌های سوخت در این مناطق بر اساس مصرف سال گذشته این جایگاه‌هاست. به این گونه که اگر جایگاهی در دی ماه سال گذشته 18 هزار لیتر مصرف داشته است در دی ماه سال جاری با افزایش 10 درصدی به این رقم حدود 191800 لیتر به آن سوخت داده می‌شود که این کارشناسی کاملا واضح است که فنی نیست. این در حالی‌است که پورزاد، معاون فنی و عملیات شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی استان کردستان سهمیهبندی در این استان را تکذیب کرد.
مسئولان کتمان نکنند
از سویی دیگر، نماینده سقز و بانه در مجلسهفتم گفت:” اگر یک نفر در حوزه انتخابیه بنده موضوع جیره بندی نان و سوخت را تکذیب کند، بنده حاضرم استعفا دهم. مسؤولان دولتی به جای کتمان حقایق به رفع معضل بپردازند”. فخرالدین حیدری در پاسخ به تکذیب خبر خود مبنی بر جیره بندی نان و سوخت در حوزه انتخابیه‌اش توسط فرماندار بانه گفت:” تکذیب مشکلات شهرستانها و شهرها توسط فرمانداران ذی ربط، شگردی معمول شده است و معمولا آنها متخصص تکذیب هستند. بحث جیره بندی نان و سوخت در منطقه حوزه انتخابیه بنده امری عیان است و آن چیزی که عیان است، دیگر چه حاجت به بیان است…اگر مردم این موضوع را تکذیب میکردند، جای تامل داشت وگرنه تکذیب از سوی متولیان و مسؤولان امری عادی است… بنده متاسفم که مسؤولان رده اول شهرستانی به راحتی واقعیتها را تکذیب می‌کنند”.
حیدری سپس اضافه کرد:” تکذیبکردن مشکلات در واقع پاککردن صورت مساله است، زیرا مساله وجود دارد و پاک کردن آن به درد مردم نمیخورد.اگر این مسؤولان خیلی زرنگ هستند، این موضوع را بررسی و مشکل را حل کنند. ما در مورد مسایل مذکور بارها در مجلس تذکر داده و سوال طرح کرده ولی متاسفانه به نتیجهای نرسیدهایم و بنده از اینکه مسؤولان استانی نیز این مسایل را تکذیب می‌کنند، به شدت متاسفم”.
وی افزود:” در حال حاضر هر فرد براساس کوپن نان دریافت می‌کند، به گونهای که در بانه مردم کارت نان دارند. مردم براساس کارت نان خود به نانوایی مشخصی مراجعه می‌کنند و در آنجا هم هر نفر در حدود چند قرص نان مشخص در روز نان دریافت می‌کند”.
فخرالدین حیدری آنگاه با تایید سهمیهبندی بنزین و گازوییل در این استان، متذکر شد: “متاسفانه، قبل از آنکه قانونی برای سهمیهبندی بنزین در کشور مصوب شود، در استان کردستان شاهد جیره‌بندی بنزین و گازوییل در فصل سرما هستیم.”
به گفته این عضو کمیسیون بهداشت و درمان، در حال حاضر برای افزایش سوخت خودروهای استان از کمیته سوخت درخواست شده، اما شرایط فعلی استان آن‌‌گونه است که عبور و مرور مردم به سختی انجام می‌شود وهمین امر باعث ناراحتی مردم شده است.
از گروهک‌ها خجالت بکشند
اما فرماندار سقز، در واکنش به اظهارات نماینده سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی با تکذیب این خبر، گفت: “تعجب می‌کنم نماینده‌ای تا این حد اطلاعات ضعیفی از حوزه انتخابیه‌اش داشته باشد.”
کریم افشاریان سپس هر گونه اغتشاش و ناآرامی ناشی از جیره‌بندی نان، بنزن و گازوییل را “کذب محض” خواند و با تاکید بر برقراری امنیت و آرامش در این استان، اظهار داشت:” طرح این مباحث اجحاف در حق مردم خونگرم این منطقه است که امنیت موجود در استان ناشی از حضور خود آنهاست. کسانی که این موارد را مطرح می‌کنند، خود باید از گروهک‌ها خجالت بکشند.” فرماندار سقز بر این اساس نتیجه گرفت: “گروهی می خواهند به مردم مهربان و خونگرم منطقه اجحاف کنند اگر کسی بخواهد از ناامنی در کردستان صحبت کند، حاشا و کلا.”
اما او در خصوص جیره‌بندی بنزین و گازوییل توضیح جالبی داشت: “این جیره‌بندی به معنای محدودیت نبوده بلکه برای جلوگیری از اسراف و تبذیر است.” فرماندار سقز ادامه داد:” بر اساس هماهنگی صورت گرفته در استان مقرر شده که مصرف سوخت خانواده‌ها سقف داشته باشد، حال اگر این سقف را جیره‌بندی می‌دانند از نظر تاخیرآن با مشکلی مواجه نبوده‌ایم”.
مشکلات بیشتر شده
علی آذری، رییس جایگاه‌های سنندج نیز با بیان اینکه”از مهرماه سال جاری تاکنون سوخت در این استان سهمیهبندی و نارضایتی مردم در فصل زمستان بیشتر از ماه‌های گذشته شده است” از وقوع برخی نزاع‌های روزانه خبر داد و افزود:” جایگاه‌ها برای حفظ امنیت کارگران خود، مجبور شده اند از نیروی انتظامی، استمداد کنند.”
بنا به گفته علی آذری، در مریوان و بانه روزانه مردم از ارومیه، زنجان، همدان، کرماشان و ایلام بنزین و گازوییل وارد می‌کنند و این نشان‌دهنده آن است که قاچاق سوخت به این شهرها کشیده شده است. وی افزود:” این در حالی است که برای اجرای این طرح [سهمیهبندی] هزینه‌های جانبی چون خرید کامپیوتر، کیوسک و… به جایگاه تحمیل شده و در حالیکه اغلب کارگران مشغول در جایگاه‌ها فرق میان ماشین بیوک از شورلت را نمی‌دانند، این مساله نیز به مشکلات آنها دامن زده است.”
در همین حال جمعی از فعالان منطقه و از جمله اعضای جبهه متحد کرد، با انتشار بیانیه‌ای از نحوه مدیریت سوخت در کردستان انتقاد کردند.
در این بیانیه آمده است: “سوال‌هایی که ذهن مردم مناطق کردنشین را به خود مشغول داشته است این است که فقط کردها باید تاوان افت فشار گاز و نفت را بدهند؟ چرا هنگامی که استان سمنان با این مشکل روبه‌رو شد دولت مهرورزی یک روزه به حل آن پرداخت. آیا مردم مناطق کردنشین هنوز باید پس از گذشت 7 روز هم چنان در سرمای جانکاه و جانسور شاهد بی‌توجهی و بی‌کفایتی کامل دولت‌مردان باشند؟ آیا اعلام اینکه این امر نشان از تبعیض آشکار در حق مردم کرد است سخنی نارواست؟”