برای حل مشکلات سرباز خارجی نمی خواهیم

آرش سیگارچی
آرش سیگارچی

» گزارش روز از سخنرانی شیرین عبادی در دانشگاه مریلند

‏”ما ایرانیان به خوبی به مشکلاتی چون نقض حقوق بشر، تبعیض و… که در ایران وجود دارد، واقف هستیم اما مطمئنیم که ‏حل مشکلات ایرانیان فقط به ما ایرانیان ربط دارد و ربطی به سربازان خارجی ندارد.“‏

shirinebadimeriland.jpg

‏”شیرین عبادی” وکیل دادگستری و برنده نوبل صلح سال 2003، روز گذشته در دانشگاه مریلند آمریکا با بیان جملات فوق ‏به وضعیت حقوق بشر در ایران در دهه های اخیر اشاره کرد. وی در این سخنرانی که به دعوت مرکز “ایرانشناسی ‏انیستیتو روشن” برگزار شد، گفت: “در سی سال گذشته رژیم جمهوری اسلامی ایران بر کشور حکومت می کند، و ما در ‏این مدت شاهد موارد زیاد نقض حقوق بشر در ایران بوده ایم.‏‎ ‎متاسفانه در قوانین جمهوری اسلامی ایران تبعیض هایی ‏براساس جنسیت، مذهب و عقیده وجود دارد.“‏

وی خاطرنشان کرد: “در این سه دهه آزادی بیان خیلی محدود شده است و بسیاری از خبرنگاران و روزنامه نگاران با ‏تحدید و زندان مواجه شده اند. در سالهای اخیر نه تنها با این قشر بلکه با نویسندگان، فعالان سیاسی و حتی وکلا نیز ‏برخورد شده و آنها را به زندان انداخته اند.“‏

عبادی با اشاره به وضعیت دموکراسی در ایران گفت: “هر چند چندین دهه است که ما بدنبال دموکراسی هستیم اما ‏دموکراسی ایرانی کامل نیست چرا که هرکسی نمی تواند در انتخابات کاندیدا شود و کاندیداهای مجلس و ریاست جمهوری ‏یکبار توسط شورای نگهبان گزینش می شوند که پس از این تعداد کمی این فرصت را می یابند که خود را برای دریافت ‏آرای مردم کاندیدا کنند.“‏

وی در ادامه همچنین با اشاره به مشکلات اقتصادی امروز ایران گفت: “با اینکه کشور ایران یکی از کشورهایی است که ‏از منابع غنی نفت و معدنی برخوردار است اما عملا امروز در ایران فقر حاکم است و بسیاری از مردم با مشکلات ‏اقتصادی دست بگریبان هستند”.‏

وی همچنین یادآور شد: “ما ایرانیان به خوبی به مشکلاتی چون نقض حقوق بشر، تبعیض و… که در ایران وجود دارد، ‏واقف هستیم اما مطمئنیم که حل مشکلات ایرانیان فقط به ما ایرانیان ربط دارد و ربطی به سربازان خارجی ندارد. ما با ‏حمله و تهدید نظامی بر علیه ایران مخالفیم چرا که به عقیده ما هرگونه تهدید و حمله نظامی باعث می شود که اوضاع حقوق ‏بشر از این نیز بدتر شود.“‏

عبادی افزود: “هر تهدید و حمله می تواند باعث شود که حکومت جمهوری اسلامی به بهانه حفظ امنیت، فشار را افزایش ‏دهد و با مخالفان داخلی برخورد شدید تری بکند. از طرف دیگر، حمله به ایران، خاورمیانه را به آشوب می کشد و این به ‏نفع هیچکس نیست.“‏

عبادی که در بخشی از مراسم معرفی فرهنگ “ایرانیکا” در سالن‏‎ ‎‏”هاوارد‎ ‎فرانک”‏‎ ‎دانشکده‎ ‎مدیریت‎ ‎بازرگانی‎ ‎در دانشگاه‎ ‎‎مریلند ‏‎سخن می گفت، در ادامه به اهمیت تحقیق در مورد میراث ایران پرداخت و در این باره گفت: “ امروز زمانی است ‏که مرزهای بین المللی اهمیت گذشته خود را ندارند و کشوری مانند ایران باید در این دنیای مدرن تلاش کند با دفاع از ‏فرهنگ و ادبیات خود به حیات ادامه بدهد. میراث فرهنگی ما از گذشتگان به دست ما رسیده و ما نیز مسوولیم که آن را به ‏دست نسل بعد برسانیم.“‏

برنده جایزه صلح نوبل همچنین یادآور شد: “در رهگذر زمان بسیاری از تمدن ها و فرهنگ ها به دلیل بی توجهی ‏مردمانش، امروز در گوشه کتابخانه ها محدود شده اند و حال آنکه فرهنگ ایرانی نباید فراموش شود. اگر ما فرهنگ و ‏میراث مان را از دست بدهیم به انسانهایی بی اساس تبدیل می شویم. در قرن های گذشته اقوام زیادی همچون مغول ها، تاتار ‏ها و عرب ها به ایران حمله کردند اما علیرغم همه خرابی های این حملات، ما هویت مان را حفظ کردیم. ما دین اسلام را ‏پذیرفتیم اما هویت ایرانی مان را از دست ندادیم.“‏

عبادی همچنین با اشاره به بحث فرار مغز ها گفت: “براساس آمار یونسکو متاسفانه ایران از جمله کشورهایی است که ‏بیشترین آمار فرار مغزها را دارد. در این میان، مهاجرت تعداد زیادی از ایرانیان نباید منجر به این مشکل شود که نسل دوم ‏ایرانیان خارج از کشور با فرهنگ خود بیگانه شود. به همین دلیل است که حفظ زبان و فرهنگ ایرانی اهمیت زیادی دارد.“‏

عبادی همچنین با اشاره به جمعیت ایرانیان آمریکا به حاضران آمریکایی گفت: “ در آمریکا بیش از دو میلیون ایرانی ‏حضور دارد که شما مردم مهمانپذیر آمریکا برای آنها فرصت کار و زندگی فراهم کرده اید. در مقابل آنها نیز برای شما ‏دوستان و هموطنانی موفق در زمینه های تجاری وعلمی بوده اند. اگر این دو میلیون ایرانی هر کدام تنها پنج فامیل در ‏ایران داشته باشند حداقل ده میلیون ایرانی در ایران خواهان رابطه دو ملت با یکدیگر هستند. پس بیاییم حکومت های خود را ‏فراموش کنیم و به دوستی خودمان ادمه بدهیم. پاینده باد دوستی مردم ایران و آمریکا”.‏

‎ ‎وضعیت بد حقوق بشر در ایران‎ ‎

پس از سخنان عبادی، چند تن از حاضران سوالات خود را مطرح کردند که عبادی در پاسخ به سوالی پیرامون بهبود وضع ‏حقوق بشر در ایران گفت: “هفت، هشت سال پیش وضع حقوق بشر در ایران کمی بهتر شده بود اما امروز همچنان وضع ‏حقوق بشر در ایران بد است. متاسفانه در سالهای 60 و 61 وضعیت حقوق بشر در ایران بسیار بد بود. حتی در سال ‏‏1367 بیش از سه هزار نفر مخالف سیاسی در ایران تیرباران شدند با این حال در اواخر دهه هفتاد و ابتدای دهه هشتاد ‏وضع کمی بهتر شده بود اما الان باز وضع حقوق بشر در ایران بد است.“‏

‎ ‎جنبش بی رهبر زنان‏‎ ‎

این فعال حقوق بشر همچنین در پاسخ به سوالی درباره کمپین یک میلیون امضای زنان در ایران گفت: “بیش از شصت ‏درصد دانشجویان فعلی دانشگاه های ایران دختران هستند و در بسیاری از حرفه ها از جمله کرسی های اساتید دانشگاه ها، ‏پزشکان و مهندسان، زنان ایرانی حضور چشمگیری دارند.اما علیرغم این حضور ما شاهد تبعیض های زیادی بر علیه آنها ‏هستیم.“‏

وی افزود: “براساس قانون جمهوری اسلامی، ارزش قانونی زن نصف مرد است. یعنی اگر یک زن و مرد در تصادفی ‏جان بسپارند هر مبلغی به بازماندگان مرد داده شود، نیمی از آن به بازماندگان زن داده خواهد شد.در محاکم نیز شهادت دو ‏زن به اندازه شهادت یک مرد است.همچنین براساس قوانین یک مرد می تواند همزمان چهار زن داشته باشد و هر گاه ‏بخواهد همسر خود را طلاق بدهد اما زنان حتی اگر دلایل موجه داشته باشند، نمی توانند از همسرشان جدا شوند.“‏

به گفته عبادی، “زنان نمی توانند این وضعیت تبعیض آمیز را تحمل کنند. به همین دلیل است که کمپین یک میلیون امضا راه ‏افتاده است تا بتواند یک میلیون امضا از خانم ها و آقایان ایرانی جمع کند که خواستار تغییر این قوانین باشند. بر این اساس ‏این کمپین نه دفتری دارد و نه رییس و رهبری بلکه جایگاه این کمپین در منزل همه انسان های ایرانی است که به تساوی ‏حقوق زنان و مردان معتقدند”.‏

وی افزود: “با اینکه این کمپین مسالمت آمیز ترین نوع اعتراض بوده است اما دادگاه های انقلاب بیش از پنجاه نفر از ‏فعالان این کمپین را احضار، بازداشت و یا زندانی کرده اند که من به همراه سایر همکارانم در کانون مدافعان حقوق بشر به ‏دنبال کار آنها هستیم. “‏

عبادی با ذکر خاطره ای در این مورد گفت: “من در دادگاه یکی از این دختران حاضر شدم. قاضی گفت جرم ایشان اخلال ‏در امنیت ملی است. من از قاضی پرسیدم اینکه زنان می خواهند همسرشان بر سر آنها هوو نیاورد یعنی اینکه آمریکا به ما ‏حمله کند؟”‏

‎ ‎اسلام و تفسیرهای مختلف‏‎ ‎

شیرین عبادی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه قوانین اسلامی ایران منبعث از قرآن است، گفت: “اسلام ‏مانند هر دین دیگری تفاسیر مختلفی دارد چنانکه امروز در مسیحیت شاهدیم یک کلیسا دو همجنسگرا را به عقد هم در می ‏آورد و کلیسای دیگر مخالف این است. اسلام نیز به همین گونه است چرا که وضعیت کشورهای مختلف این مساله را ثابت ‏می کند. در کشوری مثل عربستان سعودی زنان حتی حق رانندگی با اتومبیل را ندارند اما در برخی از کشورهای اسلامی ‏مثل اندونزی، بنگلادش و پاکستان، زنان می توانند نماینده مجلس، نخست وزیر و حتی رییس جمهور شوند. براساس یک ‏تفسیر از قرآن، سنگسار و بریدن دست و پا در ایران و عربستان وجود دارد اما دربسیاری از کشورهای دیگر اسلامی مانند ‏تونس، الجزایر و مالزی، این مجازات لغو شده است.“‏

این حقوقدان همچنین یادآور شد: “من هم معتقدم که باید مذهب از حکومت جدا باشد چرا که تجربه حکومت همراه با مذهب ‏در قرون وسطی نشان داد که تجربه ای موفق نیست. من فکر می کنم وقتی ما با یک دولت اسلامی مواجهیم ابتدا باید یک ‏تصویر سازگار با حقوق بشر از این دین ارایه بدهیم.“‏

شیرین عبادی در پاسخ به آخرین سوال مبنی بر آزادی زنان و بی بند باری، گفت: “آنچه من و دوستانم در ایران مدنظر ‏داریم به هیچ وجه بی بند و باری نیست. من فقط به یک الگو برای زنان معتقدم و آن الگو بر مبنی هویت انسانی و برابر ‏زنان است.براین اساس است که زنان ایرانی امروز از خود می پرسند که آیا بین چشم من و چشم یک مرد فرقی وجود دارد ‏که وقتی حادثه ای را من و یک مرد می بینیم، من اگر در دادگاه شهادت دهم نصف حساب می شود اما شهادت یک مرد ‏کامل است و کفایت می کند؟زنان ما می پرسند چرا باید تعدد زوجات وجود داشته باشد و همسرمان بر سر ما هوو بیاورد؟ ‏آیا این سوالات به معنای بی بند و باری زنان ایرانی است ؟”