تلاش های آمریکا برای وارد آوردن فشار اقتصادی به ایران، بطور ناخواسته در حال آسیب رساندن به افغانستان است زیرا این کشور به شدت وابسته به درآمد هایی است که میلیون ها مهاجر افغانی در ایران کسب می کنند و به این کشور می فرستند.
مقامات ایرانی کارگران مهاجر افغانی را، حتی با داشتن مدارک اقامت قانونی، اخراج می کند. در طرف دیگر مرز، در افغانستان غربی، برخی صاحبان کسب و کار شکایت دارند که مجبورند کالاهای ایرانی را به دلیل کاهش شدید ارزش ریال، ارزان تر بفروشند.
تحریم اتحادیه اروپا در خرید نفت ایران که از ماه جاری اعمال می شود و ممنوعیت معامله با بانک مرکزی ایران که از سوی آمریکا اعمال شده است، به کاهشی معادل 75 درصد در ارزش پول ملی ایران، ریال، منجر شده است.
این امر به تنهایی می تواند به بی ثباتی کشور بیانجامد، اما افغانستان هم بی نصیب نمی ماند.
موزامیل شینواری، معاون وزیر بازرگانی افغانستان گفت: “ما شدیدا نگران کاهش ارزش ریال هستیم. بسیاری از افغانی ها در ایران کار و زندگی می کنند و این عده اولین کسانی هستند که کار خود را از دست می دهند.”
سفارت ایران در کابل و کنسولگری این کشور در هرات در زمینه اخراج کارگران و پناهندگان افغانی اظهار نظری نکردند.
سفارت آمریکا نیز در زمینه اثر تحریم ها بر اقتصاد افغانستان از اظهار نظر خودداری کرد.
هدف از این تحریم ها محروم کردن ایران از درآمد های نفتی و قانع کردن رهبران آن به متوقف کردن غنی سازی اروانیوم است.
کارگران افغانی در ایران، که معمولا از تخصص اندکی برخوردار هستند و حقوق کمتری دریافت می کنند از این وضعیت آسیب دیده اند. این امر مزید بر مشکلاتی است که اقتصاد افغانستان با آن درست به گریبان است.
آثار تحریم ها هر روز در اسلام قلعه، واقع در گذرگاه مرزی بین افغانستان و ایران قابل مشاهده است. این گذرگاه اکنون مکان تجمع افغانی هایی است که کار خود را از دست داده اند و توسط مقامات ایرانی اخراج شده اند.
قدرت شفیقی، که با خانواده خود در این مکان حضور دارد هشت فرزند و دو زن دارد.
آنها پس از ۱۸ سال زندگی و کار در ایران در شهر کرمان یک روز پیش به اسلام قلعه آمدند. آنها قصد دارند زندگی خود را دوباره در استان قندوز، از نو بسازند.
آقای شفیقی گفت با کاهش ارزش ریال، درآمد او دیگر کفاف هزینه های خانواده را نمی داد. حقوق ۱۰ میلیون ریالی او که قبلا در ماه دسامبر ۹۵۰ دلار ارزش داشت ولی اکنون معادل ۵۴۰ دلار است.
با توجه به نرخ بیکاری بالا در افغانستان، این کشور قادر نخواهد بود افغانی‌های بازگشته از ایران را در اقتصاد خود جذب کند.
یک محقق حقوق بشر در افغانستان گفت: “هجوم عظیمی از سوی مردم فقیر و بیکار به سوی افغانستان در جریان است، که از نظر امنیتی هم چشم انداز خوبی ندارد زیرا یکی از کارفرمایان بالقوه آنها می‌تواند طالبان باشد.”
برخی صاحبان کسب و کار افغانی می‌گویند در این میان برخی شرکت‌های ایرانی هم شروع به عرضه کالاهای ایرانی به قیمت نازل در بازار افغانستان کرده‌اند که از قیمت‌های محلی پایئن‌تر است.
محمود نعیم قادری، که یک کارخانه گچ در هرات دارد گفت شرکت‌های ایرانی از ماه ژانویه شروع کردند به کاهش قیمت‌های خود. او تخمین می‌زند که اکنون ۴۰۰۰۰ بسته ۴۰ کیلویی گچ به فروش نرفته دارد.
گچ ایران اکنون بسته‌ای ۲. ۶ دلار در افغانستان به فروش می‌رود در حالیکه آقای قادری می‌گوید محصولات او بسته ۲. ۹ هزینه دارد، بخصوص با توجه به بالا بودن قیمت سوخت در افغانستان.
کارخانه او شش ماه است که تعطیل شده و ۷۰ کارگر او بیکار شده‌اند.او گفت: “من قبلا از دخالت های ایران دل خوشی نداشتن؛ ولی الان دیگر دخالت اقتصادی هم به آن اضافه شده است. افغانی ها در حال بیکار شدن هستند.”
عبدالعزیر طاهری، که برای سازمانی مسئول اخراج شدگان افغانی در اسلام قلعه کار می کند، گفت او در سال جاری هر روز ۱۰ نفر کارگر افغانی را که از ایران اخراج شده است تحویل گرفته است.
او می گوید قبل از مشکلات اخیر ایران، چنین وضعیت نداشت.
حمید نعمت الله، ۵۱ ساله که در شیراز کار می کرده و اخراج شده است می گوید باید برگردد چون همه خانواده او در ایران است. او مدارک ایرانی مربوط به کارگران مهاجر را نشان داد. او گفت نمی داند چرا اخراج شده است.
برخی از اخراج شدگان که به شدت دنبال کار می گردند، پول می دهند تا به ایران بازگردند. محقق حقوق بشر در افغانستان گفت بیش از ۱۰۰۰ نفر به صورت قاچاق دوباره وارد ایران شده اند. وی گفت: “پول زیادی نصیب قاچاقچیان می شود که از دیدگاه امنیتی در این منطقه حساس صلاح نیست.”
منبع: وال استریت ژورنال – 22 ژوئیه
