شروین شارعی
“این آژانس علیرغم وعده مسوولان دولتی به دلیل نرسیدن کارت های سوخت سهمیه تاکسی تلفنی ها تعطیل می باشد. از رانندگان مسافر کشی که سهمیه بنزین دریافت کرده اند دعوت به همکاری می شود.” این جمله ای است که روی در ورودی یکی از موسسات تاکسی تلفنی نقش بسته است. نمونه آن را در جاهای دیگر هم می توان یافت.
این روز ها به علت مشخص نبودن وضعیت سهمیه مازاد رانندگان شاغل در تاکسی تلفنی ها، تعداد بسیار زیادی از آژانس های مسافربری تعطیل شده یا در حال تعطیلی هستند. آن دسته از تاکسی تلفنی هایی هم که هنوز مشغول کار هستند نرخ کرایه های خود را تا 50 درصد افزایش داده اند تا بتوانند بنزین را از بازار سیاه و به صورت قاچاق به دست بیاورند.
مسئولین بی برنامه
جلیل بشارتی مدیر یکی از موسسات کرایه اتومبیل که در حال تعطیلی است به روز می گوید: “در روز های ابتدائی سهمیه بندی بنزین همه فکر می کردیم سهمیه آژانس ها و مسافربرهای شخصی را به زودی تعیین می کنند و سهمیه بنزین خودروهای ما بیشتر می شود. به همین دلیل رانندگان آژانس من بر اساس نیاز روزانه آژانس بنزین مصرف کردند ولی الان با گذشت نزدیک 25 روز از اجرای سهمیه بندی دچار کمبود بنزین شده اند و نمی توانند از ماشین خود استفاده کنند.”
این مدیر تاکسی تلفنی با انتقاد از عملکرد مسوولین در اجرای سهمیه بندی می گوید: “مسئولین ما اصلا برنامه ریزی درست و حسابی ندارند. در حالی که به خودروهای مسافر کشی که به صورت شخصی در حال دور زدن در شهر و مسافر کشی با پلاک شخصی هستند، کارت سوخت ویژه داده شده اما هنوز رانندگان آژانس ها کارت سوخت مازاد خود را دریافت نکرده اند. وقتی هم که به ادارات راهنمائی و رانندگی و پست و جاهای دیگر مراجعه می کنیم جواب سر بالا می دهند. فقط می توانند به ما دستور بدهند که حق ندارید افزایش نرخ داشته باشید. فقط بلدند حرف زور بزنند.”
وی خاطر نشان می کند: “حداقل نرخ آزاد بنزین را هم اعلام نمی کنند تا ما تکلیف خود را بدانیم و بتوانیم به زندگی خود برسیم.”
وی با اشاره به نظر مجلس مبنی بر فروش آزاد بنزین به جهانگردان می گوید: “یعنی ما که در این مملکت زندگی می کنیم آدم نیستیم. توریست ها خونشان از ما رنگین تر است؟ بسیاری از رانندگان آژانس من کسانی هستند که مستاجرند و ماشین را به صورت قسطی با وام بانکی خریداری کرده اند تا بتوانند زندگی خود را بگذرانند. در حالی که الان با این وضعیت هیچ منبع درآمدی ندارند.”
وی می افزاید: “در این آژانس بالغ بر 30 نفر با ماشین شخصی خود مشغول به کار بودند و الان تنها 3 ماشین داریم که آنها هم بنزین خود را از بازار سیاه با قیمت 500-700 تومان و اغلب از تاکسی های گاز سوزی که به سهمیه بنزین خود نیاز ندارند خریداری می کنند. رانندگان تاکسی دیگر نیازی به مسافرکشی در سطح شهر ندارند آنها می توانند روزانه 27 لیتر بنزین به قیمت هر لیتر 100 تومان خریداری کنند و به قیمت هر لیتر 500 تومان بفروشند، با این توصیف چرا دیگر خودرو خود را دچار اصطکاک کنند؟”
وعده سر خرمن
یکی از رانندگان این تاکسی تلفنی نیز در ادامه این بحث می گوید: “قبلا اعلام کردند که رانندگان تاکسی تلفنی هایی که کارت سوخت مازاد خود را دریافت نکرده اند به ادارات راهنمائی و رانندگی مراجعه کنند و کارت موقت بگیرند و از آن به بعد یک ماه فرصت دارند که کار اداری خود را انجام دهند؛ ولی ما وقتی برای پیگیری این موضوع به اداره راهنمائی و رانندگی مراجعه کردیم گفتند چیزی به ما ابلاغ نشده.”
وی می افزاید: “من دو فرزند دانشجوی دانشگاه آزاد دارم و تنها درآمد من همین ماشین است و این تاکسی تلفنی. حالا بدون بنزین چطور باید از پس خرج زندگی بر بیایم؟”
او با اشاره به اینکه مسئولان وعده سر خرمن می دهند می گوید: “فقط به ما می گویند در حال پیگیری موضوع هستیم و مشکل شما را حل می کنیم ولی شما حق ندارید کرایه ها را زیاد کنید.”
اشاه وی به گفته رئیس اتحادیه آژانس های تاکسی تلفنی است که پیش از این هرگونه افزایش کرایه توسط رانندگان خودروهای آژانس تاکسی تلفنی را غیرقانونی دانسته بود.
وی گفته بود: “مشکلات کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین آژانس های تاکسی تلفنی با پیگیری های مسئولان حل می شود بنابراین هیچ راننده ای حق ندارد کرایه ها را افزایش دهد.”
مشکلات دیگر …
تعطیلی تاکسی تلفنی ها اما تنها به ضرر صاحبان آنها و رانندگان نیست؛ چرا که بسیاری از مردمی که به دلایل مختلف بخشی از مسافرتهای داخل شهری خود را از طریق این ناوگان انجام می دهند نیز با مشکلات گوناگونی مواجه شده اند.
زهرا در این ارتباط می گوید: “اگرچه من خانه دار هستم ولی وضعیت بنزین متأسفانه بر زندگی روزمره من نیز تأثیر گذاشته است. من اکثر رفت و آمدهای خود را با آژانس انجام می دادم ولی از زمانی که بنزین را سهمیه بندی کرده اند باید با چند آژانسی که اشتراک دارم تماس بگیرم تا یکی از آنان یک اتومبیل برای من بفرستد.”
اکثرا می گویند وسیله نداریم وعلت آن نیز بنزین است. ضمن آنکه کرایه ها را نیز افزایش داده اند. می توانم بگویم که با هرج و مرج ناخواسته و غیر منتظرانه ای مواجه شده ایم که فکر آن را نمی کردیم.
علی کارمند حسابداری یک شرکت تولیدی نیز به روز می گوید: “شرکت ما در یک شهرک صنعتی واقع در 15 کیلومتری شهر قرار دارد و ما به دلیل ارتباط با بانک ها و ادارات صنایع و بازرگانی و بورس و … ناگزیریم از تاکسی تلفنی برای رفت و برگشت استفاده کنیم که متاسفانه همه 9 تاکسی تلفنی مستقر در این شهرک صنعتی تعطیل شده اند و اگر هم یکی از آنها ماشینی داشته باشد به دو تا سه برابر قیمت سرویس دهی می کند. بعضی از آژانس ها هم قبل از اینکه ماشین بفرستند اول مسیر مسافر را می پرسند و اگر مسیر طولانی باشد، می گویند ماشین نداریم.”
وی می افزاید: “این موضوع که هنوز سهمیه تاکسی تلفنی ها را افزایش نداده اند، مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرده است. مشکلاتی که قطعا روی سایر بخش های واحد تولیدی ما و سایر صنایع نیز تاثیر گذار خواهد بود. مثلا در شرکت ما حجم استفاده از تاکسی تلفنی بسیار کاهش پیدا کرده که این موضوع باعث می شود نتوانیم به موقع به همه کارهای خود برسیم که این امر نیز هزینه هایی را برای شرکت در بر خواهد داشت.”
بازار سیاه بنزین
وقتی از یک راننده تاکسی تلفنی سئوال می کنم که چرا بیشتر از نرخ مصوب از مسافران دریافت می کند، در پاسخ می گوید: “سهمیه بنزین من چند روزی است که تمام شده است و برای کار کردن مجبورم بنزین را آزاد تهیه کنم و به همین دلیل باید بیشتر از نرخ مصوب بگیرم.”
او در پاسخ به این پرسش که بنزین را از کجا تهیه می کند، می گوید: “از جاهای مختلف. یک پمپ بنزی در میدان … هست که ساعت 12 شب به بعد هر لیتر بنزین را 500 تومان می فروشد. بعضی اوقات هم از تاکسی هایی می گیرم که بنزین خود را می فروشند.”