تلاش برای اعمال تحریم های سخت تر بر ایران در ماه گذشته سرعت بیشتری پیدا کرده است، که ابتدا با هدف گرفتن بانک مرکزی ایران توسط آمریکا و سپس با پیش بینی تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا ادامه یافت. با این وجود هنوز مفرهایی برای تهران وجود دارد. برای موثر بودن تحریم ها یافتن چگونگی بستن ایران مفر ها ضروری است.
نمونه آن انجمن جهانی ارتباطات مالی و بانکی است که به سویفت معروف است. این موسسه که مقر آن در بلژیک است شبکه ای ایمن از تبادلات مالی را برای بیش از 10هزار موسسه مالی در جهان تامین می کند.
به این ترتیب کدهای سویفت اکنون مهمترین کارتی است که هنوز در دست ایران، در سیستم مالی جهانی باقی مانده است. گزارش سالیانه سویفت حاکی از آن است که 19 بانک و 25 موسسه ایرانی از کد سویفت در سال 2010 استفاده کرده اند و 1160هزار پیام ارسال و 1105هزار پیام دریافت کرده اند. استفاده کنندگان اصلی از خدمات سویفت بانک ملت، سپه، صادرات، پست و بانک مرکزی ایران بوده اند که همه توسط خزانه داری آمریکا مرتبط با سپاه پاسدران ایران، که در برنامه هسته ای ایران دست دارد، تشخیص داده شده اند.
سویفت همچنین درگاه ارتباطی مالی ایران با سیستمی است که به تارگت 2 معروف است و اکثر تبادلات 35 میلیاردی این کشور با اروپا از طریق آن انجام می شود. مارک دوبوویتس، از بنیاد دفاع از دموکراسی می گوید: “سویفت چیزی بیش از تسهیلات فنی ارائه می دهد. سویفت در واقع کد هایی را تامین می کند که برای انجام تبادلات مالی ضروری است.” بدون سویفت، بخش اعظمی از 35 میلیارد مبادله نمی تواند انجام شود.
اگر سویفت یک ابزار معمولی مالی بود به احتمال زیاد تا کنون مشمول تحریم می شد و از ارائه خدمات آن به ایران جلوگیری می شد. سویفت می گوید فعالیت های آن فراتر از قوانین مصوب موجود است. یک سخنگوی سویفت گفت که این سیستم “فقط برای پیام رسانی ایمن بکار می رود، ولی هر گونه تصمیم گیری در مورد مشروعیت تبادلات و ضوابط حاکم بر آنها با نهاد ها و موسسات بین المللی مربوطه است.”
این موضوع ممکن است تا حدی صحت داشته باشد ولی تردید هایی هم در این زمینه وجود دارد. در قوانین تحریم اروپا تعاریفی گنجانده شده است که “اسنادی دال برذخایر یا منابع مالی” را نیز شامل می شود، که در برگیرنده نوع اسنادی است که سویفت تامین می کند. بانک مرکزی اروپا دارای دستورالعمل های خاص خود است که بر اساس آنها بانک های مرتبط با سپاه پاسداران را تحریم کرده است.
سویفت بر اساس قوانین خاص خود این حق را دارد که هر کاربری را که “باعث صدمه به کارکرد سویفت شود، مانند صدمه به شهرت و یا حسن نیت آن، شده باشد یا مثلا تحت تحریم قرارگرفته باشد” را از خدمات خود محروم کند. اگر مسئولان سویفت تصور می کنند که نهاد های مرتبط با سپاه پاسداران به وجهه آنها لطمه نزده است باید این مطلب را صریحا بیان کنند.
مارک کرک، نماینده جمهوریخواه از ایلینوی الحاقیه ای را به کمیته بانکداری سنای آمریکا ارائه داده است که بر اساس آن سویفت هم باید در لایحه تحریم های ایران ملحوظ می شده است. در این الحاقیه آمده است که تحریم ها “همچنین باید شامل نهاد ها و موسساتی شود که خدمات ایمن مالی و ارتباطات ایمن را برای تبادلات مالی فراهم می آورند”.
اگر مدیران سویفت در این زمینه اقدام عاجلی انجام ندهند ممکن است شمشیر تحریم ها به زودی بر سر آنان نیز فرود آید.
منبع: وال استریت ژورنال - 30 ژانویه
