از خانه ای که
با گِل و خون ساختیم
تا جاده ای که موکب مهتاب ها در آن
بر قایق شهاب سفر می کنند،
با تو دریغ، میل ِاقامت نیست
شاعر این کلمات را مدت ها پیش گفته است. کسی که رانده شده از انقلاب توده ای در ایران بود که یک پادشاهی سرکوبگر را با یک رژیم روحانیت ریشویی که قول آزادی داده بود جایگزین کرد. پرتو نوری علا خیلی زود به این نتیجه رسید که آیت الله روح الله خمینی او را گول زده است.
این شعرداغدار است، لیدی لیبرتی به وطن سرکوب شده خود در سال 1979 رسید. ولی یک سال بعد از انقلاب ناپدید شد. آیت الله احزاب مخالف را ممنوع کرد و روزنامه ها را بست. حکومت دینی زنان را درون حجاب کرد و قوانین خانواده اسلامی را مستقر کرد که به مردان حق طلاق، ازدواج مجدد و حضانت اطفال را می داد.
پس نوری علا و خانواده اش نهایتا کشور را ترک کردند و رویا های خود را در کالیفرنیا پی گرفتند.
حالا پس از سه دهه از آن جنبش مردمی، او و دخترش شهرزاد سپانلو منادیان یکدیگر در خارج شده اند. نوری علای شاعر و سپانلوی خواننده بار دیگر صدای خود را در غربت بلند کرده اند تا آزادی مردمشان را حمایت کنند.
نوری علا در آپارتمان تر و تمیز خود در ملاقات چای می گوید: “من هیچ وقت فکر نمی کردم در طول عمرم دو بار این صحنه مردم در خیابان را ببینم.”
فرزانه میلانی، محقق مسائل زنان و ادبیات فارسی در دانشگاه ویرجینیا می گوید زنان یکی از نیروهای مقاومت در مقابل دولت سرکوبگر و مرد سالار ایران بوده اند. امروز تنها صدای هنر در میان زنان ایرانی سیمین بهبهانی است ولی درمیان ایرانی های آمریکا شاعران و نویسندگان زن، که به فارسی و انگلیسی می نویسند، ظهور کرده اند.
میلانی می گوید: “تاریخ طولانی از مقاومت زنان ایرانی که حقوق خود را مطالبه می کردند وجود دارد. پرتو یکی از مهمترین آنهاست. لحن استوار او باعث می شود که صدایش شنیدنی شود.”
نیره توحیدی، رئیس بخش مطالعات جنسیت و زنان در دانشگاه دولتی نورتریج کالیفرنیا گفت نوری علا و سپانلو نماینده موجی از ایرانیانی هستند که انقلاب را تحمل کردند و رضا پهلوی را سرنگون کردند و به آمریکا آمدند و مشغول مرتبط کردن دوسرزمین از طریق حقوق بشر و زنان هستند.
توحیدی افزود: “ آنها بخشی از تعداد روزافزون هنرمندانی در داخل و خارج از ایران هستند که از این جنبش حمایت می کنند.”
نوری علا، 62 ساله، در آپارتمان خود که با قالی های ایران زیادی تزئین شده و عکس های متعددی از خانواده و شاعران مشهور ایرانی از جمله سیمین بهبهانی بر دیوار آن آویزان است، زندگی می کند. با نشاط است و گفتارش شیطنت آمیز و کلماتش با خنده های مقطع همراه است. نوری علا در حالی که دائم در حال پذیرایی با هندوانه، ساندویچ، خیار و قهوه است مجموعه ای از داستان های زندگی پر نشیب و فراز خود را تعریف می کند. مو های بور او بر اثر سن و سال تیره شده است ولی هنوز خطوط قرمز را بر پیراهن و آشپزخانه خود دارد- رنگی که پس از جدایی از همسر خود، که بیشتر رنگ های خنثی را دوست داشت، به آن روی آورد.
او روزانه وب لاگ خود را می نویسد و در کنفرانس های شعر شرکت می کند و در مصاحبه با رسانه های بین المللی، از جمله صدای آمریکا، در باره حوادث ایران شرکت می کند. او 9 مجموعه شعر، نقد ادبی و داستان های کوتاه منتشر کرده است که تقریبا تمام آن ها را در کالیفرنیا پس از فرار از سانسور ایران نوشته است.
کار های او در چندین مجموعه از جمله “شعر زنان ایران” که سال آینده منتشر می شود منعکس شده است.او در ماه فوریه دیپلم افتخاری مجمع اکثریت فیوناما را دریافت کرد.
منبع: لوس آنجلس تایمز، اول جولای
