پیکر آیت الله منتظری امروز در حالی در قم تشییع می شود که از دیروز مردم ایران از شهرهای مختلف به سوی شهر قم حرکت کرده اند تا دراین مراسم حضور یابند. میرحسین موسوی، مهدی کروبی و برخی مراجع تقلید نیز امروز را عزای عمومی اعلام کرده و از مومنان عزادار خواسته اند در این مراسم شرکت کنند.
این در حالیست که دولت جمهوری اسلامی تاکنون تمام تلاش خود را به کار بسته تا از حضور مردم و فعالان سیاسی و مطبوعاتی در مراسم تشییع پیکر آیت الله منتظری جلوگیری کند و تا بدانجا پیش رفته که از انتشار مطالب مربوط به آیت الله منتظری در روزنامه ها و ورود مردم و فعالان سیاسی به شهر قم جلوگیری کرده است.
آیت الله منتظری، شنبه شب در منزل خود در قم در گذشت. مجتبی لطفی، مسول روابط عمومی دفتر این مرجع تقلید شیعه، در گفتگو با “روز” اظهار داشت: “آیت الله از قبل، سرماخوردگی مختصر داشتند که برطرف شده بود و این مدت مشکل خاصی نداشتند”.
وی با بیان اینکه “آیت الله منتظری در خواب دچار ایست قلبی شدند”، افزود: “تشییع جنازه روز دوشنبه ساعت 9 از مقابل بیت ایشان است و قرار است در جوار فرزندشان دفن شوند”.
به گفته آقای لطفی، آیت الله منتظری قبلا بارها گفته بودند که دوست دارم در جوار قبر محمدم دفن شوم.
مسول روابط عمومی دفتر این مرجع تقلید شیعه خبر از حضور مراجع تقلید و خیل عظیمی ازاقشار مختلف مردم در بیت آیت الله منتظری و همچنین مقابل بیت ایشان داد و گفت: “از مسئولین کسی نیامد فقط از اداره تامین استان آمده بودند که برای برگزاری مراسم هماهنگی هایی بکنند”.
آقای لطفی که از زندان به مرخصی آمده و به شدت متاثر است درباره آخرین دیدار خود با آیت الله منتظری گفت: “آخرین بار وقتی مرخصی آمدم خدمت ایشان رسیدم. گفتند ناراحت نباشید این روزها می گذرد ولی تجربه اش برایتان می ماند.من هر بار به مرخصی می آمدم خدمت ایشان می رسیدم. نمی توانم باور کنم که ایشان نیستند. همه ایشان را قبول داشتند؛با هر عقیده و دینی.ایشان از حقوق حقه ملت دفاع می کردند؛ ما مرد بزرگی را از دست دادیم و در آینده می فهمیم چه کسی از میان ما رفت”.
وی، آیت الله منتظری را “انسانی به تمام معنا” توصیف کرد که رفتارش به تمام معنا اسلامی بود. آقای لطفی گفت: “بعضی ها به ایشان می گفتند آقا؛ رفتار پسر شما شبیه آقازاده ها نیست؛ایشان می گفتند: خود ما هم آقا نیستیم. آقای منتظری 30 سال پیش حرف هایی زده که امروز درستی آنها به اثبات رسیده است؛ از نظر سیاسی؛ اجتماعی… ایشان پدر معنوی ملت ایران بود؛دنبال جاه و مقام نبود. ایشان محبوب القلوب بودند؛ حامی مردم بودند؛ نگران مردم بودند. ایشان واقعا آرام از دنیا رفتند؛چقدر راحت رفتند “.
احمد منتظری، فرزند آیت الله منتظری نیز در گفتگو با روز از حضور روحانیون بلند پایه قم در منزل این مرجع تقلید شیعه از ساعات اولیه روز گذشته خبر داد و گفت پیکر پدرش امروز پس از ادای نماز توسط آیت الله شبیری زنجانی در صحن حرم حضرت معصومه به خاک سپرده خواهد شد.
به گفته وی، از صبح روز گذشته تعداد زیادی از مراجع بلند پایه در بیت آیت الله منتظری حضور یافته اند.میرحسین موسوی، مهدی کروبی، عبدالله نوری وبه اتفاق بسیاری از مراجع تقلید همچون آیت‌الله موسوی اردبیلی، آیت‌الله شبیری زنجانی، آیت‌الله بیات زنجانی، آیت‌الله صانعی، آیت‌الله امینی، آیت‌الله طاهری خرم آبادی، آیت‌الله صافی گلپایگانی، آیت‌الله محقق داماد و نیز دوستداران آیت‌الله منتظری از اصفهان، نجف‌آباد و تهران دیروز و دیشب در بیت آیت الله منتظری حضور یافتند.
تعدادی از مراجع تقلید از جمله آیت الله صانعی و آیت الله بیات زنجانی نیز امروز را عزای عمومی اعلام کرده اند. میرحسین موسوی و مهدی کروبی هم با انتشار بیانیه مشترکی امروز را عزای عمومی اعلام کرده و از مردم خواسته اند در مراسم تشییع پیکر آیت الله منتظری شرکت کنند.
دفتر رئیس مجلس خبرگان رهبری نیز اعلام کرده است که نوری شاهرودی و علمی حسینی به نمایندگی از سوی هاشمی رفسنجانی در مراسم تشییع و تدفین آیت الله منتظری شرکت خواهند کرد
علت مرگ؛ عارضه قلبی یا مغزی
دکتر باهر، پزشک معالج آیت الله منتظری کهولت سن و عارضه قلبی یا مغزی را دلیل فوت ایشان اعلام کرده است.
دکتر باهر در گفت و گو با رسا گفت: “ایشان طی ده روز گذشته دچار ضعف مفرط و بی حالی بودند و از قبل نیز دچار بیماری قلبی شده بودند و سابقه بزرگی پروستات نیز داشتند.”
پزشک آیت الله منتظری، ضمن اشاره به بیماری های گذشته ایشان، “کهولت سن و بیماریهایی را که ایشان سابقا داشتند” دلیل فوت ایشان دانست. او گفت: “چون ایشان سابقه تنگی عروق قلب داشتند، به اضافه بزرگی پروستات و حساسیت ریه و برخی حالتهای عصبی مانند پریدن پلک چشم که در مجموع چهار پنج بیماری با هم داشتند.”
وی برخی مطالب منتشره در مورد بیماری سرطان آیت الله منتظری را نادرست دانست و افزود: “آنچه مهم است این است که ایشان 87 سال سن داشتند و بیماریهای مزمنی نیز از قبل داشتند بنابراین علت مرگ ایشان می تواند عارضه قلبی و یا مغزی باشد.”
مردم سبز عزادارند
پیکر آیت الله منتظری امروز در حالی تشییع می شود که صدها هزار نفر از مردم، شب گذشته را در مقابل بیت ایشان و خیابان های اطراف به صبح رساندند. به گزارش خبرنگاران “روز” چند تن از بازاریان تهران و قم، هزینه اطعام مردمانی را که از شهرهای دیگر به قم آمده اند، برعهده گرفته اند.
در شهرهای اصفهان و نجف آباد، زادگاه آیت الله منتظری، مردم با حضور در خیابان ها و سردادن شعار به عزاداری پرداختند. خطوط ارتباط تلفنی، موبایل و خدمات پیام کوتاه در این دو شهر از دیروز مختل شده است. بازار نجف آباد تعطیل شده و مردم در سراسر شهر پارچه های سیاه رنگ همراه با تصاویر آیت الله منتظری نصب کرده اند. همچنین سوگواران در حین سوگواری شعار میدادند: “یا حجت ابن الحسن، ریشه ظلم رابکن”، “منتظری منتظری، آزادیت مبارک”، “منتظری نستوه، راهت ادامه دارد، “حتی اگر دیکتاتور، بر ما گلوله بارد”، “یا حسین، میر حسین”، “عزا عزاست امروز، مردم سبز ایران صاحب عزاست امروز”، “منتظری زنده است، مرجع پاینده است” و “منتظری نستوه، راهت ادامه دارد”. این شعارهارا مردم نه تنها در نجف آباد و اصفهان بلکه در تهران نیز سر دادند. براساس گزارش خبرنگاران “روز” هزاران نفر از مردم تهران هم شب گذشته در میدان محسنی، تجمع کردند و با در دست داشتن شمع به برگزاری شام غریبان آیت الله منتظری نشستند.
این در حالی بود که فضای شهر بخصوص خیابان های منتهی به میدان محسنی به شدت امنیتی گزارش شده است.
ممانعت از حضور مردم در مراسم
گزارش خبرنگاران “روز” از تهران حاکیست از ظهر دیروز بزرگراه تهران ـ قم به علت هجوم مردم تقریبا مسدود شد. صدها هزار دستگاه اتومبیل در این جاده از ظهر دیروز گرفتار ترافیک شدند، اما پلیس علی رغم این فشار ها از هرگونه اطلاع رسانی در این رابطه خوددداری کرد؛ و در حالی که آمار ترافیک جاده های کشور ساعت به ساعت از طریق رادیو و تلویزیون اعلام می شود اما در هیچ بخش خبری به ترافیک شدید این بزرگراه اشاره نشده است. جاده اصفهان به قم نیز با هجوم دوستداران آیت الله منتظری مواجه و تقریبا عبور و مرور در آن سخت شده بود.
سایت رویداد نیز گزارش داد که مردم از شهرهای تهران، اصفهان، نجف آباد، مشهد، تبریز، یزد، اهواز، کرمان و… روانه شهر قم شدند.
تهدید و بازداشت
هجوم مردم به سمت قم در حالی صورت می گیرد که وزارت اطلاعات روز گذشته در تماس تلفنی با برخی فعالین سیاسی و مطبوعاتی آنان را از حضور در مراسم تشییع پیکر آیت الله منتظری منع کرده است.یکی از روزنامه نگاران به “روز” خبر داد که در تماس تلفنی به او گفته اند در صورت عزیمت به قم، قطعا بازداشت خواهد شد.
این روزنامه نگار افزود: شخصی که از وزارت اطلاعات با من تماس گرفت بازجوی سابقم بود و رسما گفت که قبل از رسیدن به قم بازداشتم می کنند.
این تهدید ها فقط در سطح تهدید باقی نماند و نیروهای امنیتی اتوبوس حامل جمعی از خانواده های زندانیان سیاسی، فعالان جنبش زنان و اعضای کمیته گزارشگران حقوق بشر را که برای شرکت در مراسم تشییع پیکر آیت الله منتظری قصد سفر به قم را داشتند، متوقف و چندین نفر از آنها را بازداشت کرد.
سایت کلمه گزارش داده است که حداقل ۱۵ خودروی پژو اتوبوس مورد نظر را در میدان انقلاب تهران محاصره کردند و افراد لباس شخصی با ورود به اتوبوس خواستار خاموش کردن موبایل سرنشینان اتوبوس شدند وتعدادی از آنان را بازداشت کردند.
براساس همین گزارش، این افراد پس از آن اتوبوس خانواده زندانیان سیاسی را مجبور به ترک محل کرده و خطاب به حاضرین گفته اند اگر با وسیله دیگری هم بروید در پلیس راه جلوی شما گرفته خواهد شد.
سانسور مطالب مربوط به آیت الله منتظری
از سوی دیگر بر اساس دستورالعمل وزارت ارشاد که روز گذشته به تمام روزنامه ها ارسال شد هیچ روزنامه ای نباید در مورد درگذشت آیت الله منتظری به درج گزارش و اخبار غیر رسمی و دولتی مبادرت کند.
بر اساس این دستورالعمل که ظهر دیروز به صورت تلفنی و نیز کتبی به تمام روزنامه ها ابلاغ شد روزنامه ها فقط می توانند طی یک خبر کوتاه تنها به درگذشت آیت الله منتظری اشاره کنند و همچنین ملزم به درج این مساله در خبر خود هستند که «آیت الله منتظری در اواخر حیات آیت الله خمینی با ایشان دچار اختلاف شده و از این رو از نیابت رهبری عزل شده بود.»
اما این تنها پایان ماجرا نیست. علاوه بر این، عصر دیروز نمایندگانی از وزارت ارشاد و به نمایندگی از محمد علی رامین معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد به روزنامه های اصلاح طلب از جمله اندیشه نو، اعتماد، فرهیختگان، مردمسالاری و غیره اعزام شدند تا مسوولین این روزنامه ها را از عواقب وخیم درج چنین اخباری آگاه کنند.
این نمایندگان به صراحت اعلام کردند مجازات درج اخبار وسیعتر و پوشش بی طرفانه، توقیف روزنامه خواهد بود. آنها مصرانه تاکید کردند که به هیچ وجه حتی نباید در مورد زمان تشییع جنازه آیت الله منتظری و محل دفن او اطلاع رسانی شود.
از این گذشته از غروب دیروز چند مامور در چاپخانه های تهران حضور یافتند و با ارائه نامه ای که نشان می داد نماینده معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد هستند، اعلام کردند برای بازخوانی متن روزنامه ها قبل از انتشار در اینجا حضور یافته اند.
این ماموران به ویژه با زینک اول روزنامه اعتماد دچار مشکل و خواستار تغییر آن شدند. در این راستا فردی که خود را “غلامی” معرفی کرده بود در روزنامه اعتماد حضور یافته و خواهان درج خبر تسلیت آیت الله خامنه ای به عنوان خبر درگذشت آیت الله منتظری شده و هشدار داده است که تمام اخبار و گزارش های دیگر باید حذف شوند. آنها همچنین گفته اند هیچ عکسی از آیت الله منتظری نباید در صفحه اول روزنامه ها منتشر شود.
در حالیکه روزنامه ها برای انعکاس هرگونه خبری در مورد آیت الله منتظری به شدت تحت فشار قرار دارند، سیمای جمهوری اسلامی تنها در اخبار ساعت 14 ظهر خود آنهم در سومین خبر تنها اعلام کرد آیت الله منتظری از اساتید حوزه علمیه قم درگذشته است و هیچ اشاره دیگری به ایشان نکرد.
اما حکایت رسانه های محافظه کار و دولتی جداست. خبرگزاری دولتی ایرنا، با تیتر «منتظری در گذشت» به سوابق آیت الله منتظری اشاره کرد. این خبرگزاری ساعتی بعد بخش هایی از گزارش خود را درباره آیت الله منتظری را هم حذف کرد.
خبرگزاری فارس هم در اولین خبر خود درباره درگذشت آیت الله منتظری از عنوان آیت الله استفاده کرده بود که بلافاصله این عنوان را از خبر خود حذف کرد.
خبرگزاریهای حامی دولت از عنوان آیت الله استفاده نکرده و برخی از آنان از لفظ آقا و برخی دیگر بدون هیچ عنوانی خبر را کار کرده و اکثرا آیت الله منتظری را یک مرجع تقلید معرفی کرده اند. رسانه های حامی محمود احمدی نژاد همچنین به نقل اختلافات آیت الله منتظری و آیت الله خمینی از زاویه دید خود پرداخته و سعی در برجسته کردن این مساله داشته اند.
وب سایت کلمه، متعلق به میر حسین موسوی در این زمینه اعتراض کرده و نوشته است: “خبرگزاری دولت با انتشار متن سراسر اهانتی حتی از ذکر عنوان «آقا» یا «آیت الله» برای ایشان خودداری کرد وبه اهانتهای زننده به این عالم دینی فوت شده پرداخت”.
براساس نوشته این وب سایت، مطابق با قوانین توهین به مراجع تقلید جرم مسلم محسوب شده و توهین به درگذشتگان اسلام نیز از زشتی بیشتری برخوردار است.
آیت الله منتظری در یک نگاه
آیت الله منتظری، در سال ۱۳۰۱ شمسی در نجف آباد اصفهان به دنیا آمد. او سابقه مبارزات قبل از انقلاب و چندین بار زندان را داشت. این مرجع تقلید شیعه، پس از انقلاب به عنوان قائم مقام رهبری و جانشین آیت‌الله خمینی انتخاب شد و همزمان مدتی ریاست مجلس خبرگان رهبری را نیز برعهده داشت.
پس از اعدام‌های گسترده مخالفان سیاسی در سال ۶۷ و اعتراض آیت الله منتظری به این اعدام ها ونیز بازداشت مهدی هاشمی، برادر هادی هاشمی، داماد آیت الله منتظری، اختلافات بین این مرجع تقلید و آیت الله خمینی تا بدانجا بالا گرفت که منجر به عزل ایشان از سمت قائم مقامی رهبری شد.
آیت الله منتظری در سال ۱۳۷۱ در یک سخنرانی از سیاست های امنیتی - نظامی حکومت انتقاد کرد. پس از آن تعدادی از اطرافیان و نزدیکان ایشان بازداشت شدند.
او در سال ۱۳۷۶ نیز در سخنانی فراقانونی بودن رهبری را زیر سئوال برد و نسبت به حکومتی شدن مرجعیت هشدار داد و از اختیارات فراقانونی آیت الله خامنه ای انتقاد کرد.
در پی این سخنان، حسینیه و دفتر آیت الله منتظری تخریب و اشغال شد و او چند سال تحت حصر خانگی قرار گرفت که در واپسین سال ریاست جمهوری سید محمد خاتمی موانع ایجاد شده در اطراف منزل او برچیده شد.
آیت الله منتظری بعد از کودتای انتخاباتی 22 خرداد نیز رسما اعلام کرد که دولت محمود احمدی نژاد مشروعیت ندارد.او با انتشار بیانیه های مختلف نسبت به برخوردهای صورت گرفته با مردم اعتراض کرده و به حاکمان جمهوری اسلامی هشدار داده بود.
