مراسم خاکسپاری معلمی که توسط شاگردش در کلاس درس به قتل رسیده، پرتنش برگزار شد. اجتماع چند هزار نفری مردم بروجرد در مقابل اداره آموزش و پرورش این شهر باعث دخالت نیروی انتظامی شد و جمعی از معلمان نیز در بازگشت از مراسم، باتجمع مقابل اداره آموزش و پرورش به محدودیت‌های ایجاد شده اعتراض کردند. محمد، دانش‌آموز ۱۵ ساله متهم به قتل همچنان فراری است.
پایان ۲۳ سال تدریس با حمله دانش‌آموز ۱۵ ساله
ساعتی پیش از ظهر روز شنبه یکم آذر ماه، محسن خشخاشی، دبیر فیزیک دبیرستان حافظی بروجرد، با ضربات چاقو به شدت مجروح شد و با آمبولانس از مدرسه به بیمارستان رفت. این پایانی بر ۲۳ سال تدریس آموزگاری بود که به گفته همسر و همکارانش رفتار خوب و دوستانه‌ای با دانش‌آموزان داشت. محمد. ک، دانش‌آموز ۱۵ ساله، معلم خود را با ضربات چاقو از ناحیه سینه و گردن مضروب کرد و اقدامات پزشکان در بیمارستان برای نجات او، مثمرثمر واقع نشد.
اما در مورد دلیل قتل، دو روایت وجود دارد. رییس مرکز اطلاع رسانی وروابط عمومی وزارت آموزش و پرورش گفته که دلیل حمله دانش‌آموز به معلمش، اعتراض به نمره پایین درس فیزیک بوده است. بر طبق این روایت، محمد به همراه پدر خود به مدرسه مراجعه می‌کند و با مشاهده نمره درس فیزیک، به کلاس درسی که خشخاشی در حال تدریس بود می رود و با چاقو به او حمله می‌کند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان لرستان در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم، جزییات بیشتری را عنوان کرده است: “محمد روز حادثه برای موجه کردن غیبت‌هایش، همراه پدر خود به مدرسه آمده و آن روز هم پدرش می خواسته برای روز دیگری از مدرسه اجازه مرخصی وی را بگیرد. در جریان حضور آنها در مدرسه، پدر عامل جنایت متوجه می‌شود که پسرش در درس فیزیک ضعیف بوده و نیازمند آن است که برای بهتر شدن وضع درسی‌اش بیشتر تلاش کند. پدر این نوجوان با اطلاع از این موضوع قول می دهد، پسرش از این به بعد درس‌هایش را بهتر بخواند. متهم سپس با باز کردن در کلاس، قصد وارد شدن به کلاس را داشته که طبق گفته‌های دانش آموزان کلاس که شاهد حادثه بودند، معلم از وی می خواهد تا با رفتن به نزد مدیر، برگه ای برای حضور در سر کلاس از وی بگیرد. این حرف باعث حمله پسر دانش‌آموز به معلم می‌شود.”
خبرگزاری ایلنا روز حادثه به نقل از منابع خبری خود، از وقوع “جر و بحث” بین معلم و دانش‌آموز ضارب خبر داده است. همچنین به گفته شاهدان عینی، پس از مورد حمله قرار گرفتن معلم فیزیک، در عرض چند دقیقه راهروی مدرسه از خون پرشده و تا آمدن آمبولانس تنفسش هم قطع شده بود.
پدر دانش‌آموز ضارب و تعدادی از دانش‌آموزان شاهد ماجرا توسط پلیس احضار شده اند اما متهم به قتل فعلا دستگیر نشده است. پدر محمد در بازجویی ها مدعی شده فرزندش دارای مشکلات روحی و روانی است و به همین خاطر در زمان حادثه کنترل خود را از دست داده و به طرف معلم فیزیک حمله کرده است. اما نیروی انتظامی اعلام کرده که فعلا درباره صحت و سقم این ادعا نمی‌شود اظهارنظر کرد و نظر رسمی کارشناسان پزشکی قانونی ملاک خواهد بود.
کریمی، از معلمان مدرسه حافظی بروجرد هم در تشریح ماجرا به جام‌جم گفته است: “در زمان حادثه پدر محمد در اتاق مشاوره حضور داشت و وقتی از حادثه با خبر شد قصد داشت پسرش را دستگیر کند که محمد او را از ناحیه دست با چاقو مجروح کرد و گریخت. اگر این مرد مدعی است پسرش مشکلات روحی و روانی دارد باید موضوع را به مسئولان مدرسه اطلاع می داد، در حالی که این ادعا تا پیش از این حادثه مطرح نشده بود. در زمان حادثه هیچ برخوردی میان محمد و معلمش رخ نداده بود و نمی دانیم او با چه انگیزه ای این کار را کرده است.”
محسن خشخاشی، دارای مدرک فوق لیسانس فیزیک و دارای دو فرزند پسر و دختر ۱۰ و ۳ ساله بود.
اعتراض معلمان بروجردی
رییس روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش خبر داده که به دستور وزیر آموزش وپرورش، معاونت حقوقی این وزارتخانه مامور شده تا در همه مراحل رسیدگی به این پرونده، از خانواده محسن خشخاشی “حمایت قضایی ویژه” کند.
اما همکاران آموزگار به قتل رسیده، معترض و گله‌مندند. صبح روز دوشنبه، مراسم تشییع جنازه محسن خشخاشی هم به این اعتراضات دامن زد. به گزارش خبرگزاری ایلنا، چندین هزار نفر از مردم بروجرد برای تشییع پیکر این معلم، مقابل اداره آموزش و پرورش این شهرستان تجمع کرده بودند، اما جنازه او با دخالت پلیس به صورت مستقیم از خانه به آرامگاه دارالسلام منتقل شد.
بنا بر این گزارش، حضور پلیس و ماموران نهادهای نظارتی در تجمع “پرشمار” بوده که سعی داشتند حاضرین را متفرق کنند اما “برخورد خشنی از سوی این نهاد نظامی با مردم گزارش نشده است”.
پس از اعمال نظر پلیس و تغییر مسیر مراسم، حاضران خود را به گورستان “دارالسلام” رساندند و پس از پایان مراسم، بیش از صد معلم به مقابل اداره آموزش و پرورش برگشتند تا به نحوه برگزاری مراسم تشییع جنازه این معلم اعتراض کنند.
یکی از معلمان حاضر در تجمع با انتقاد از محدودیت‌های ایجاد شده برای شرکت کنندگان در مراسم تشییع جنازه به ایلنا گفت: “حتی یک بلندگو هم در اختیار صنف معلمان قرار ندادند تا مطالب خود را بیان کنیم یا برای معلم کشته شده مداحی کنیم. در این مراسم فردی از جانب فرمانداری پشت بلندگو قرار گرفته بود که متن‌های از پیش آماده شده را می‌خواند.” فیلم کوتاهی از این مراسم را اینجا می‌توانید ببینید.
تصاویری از مراسم تشییع جنازه: (1 ، 2 ، 3 ، 4 )
یک معلم بروجردی دیگر هم در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا، ضمن تایید تجمع اعتراض‌آمیز “معلمان و استاد‌های دانشگاه بروجرد” گفت: “ موضوع قتل یک معلم به دست دانش آموزش آن هم برای کم بودن نمره درسی، باعث ایجاد ترس و هراس در بین معلمان و اساتید دانشگاه‌ها شهر شده است.”
وبسایت محلی “بازتاب بروجرد” هم گزارش داده است که “ نکته قابل تأمل در این تحصن موج سواری برخی اصلاح طلبان بود که گویا دل خوشی از مدیر فعلی آموزش و پرورش شهرستان بروجرد نداشتند و با انحاء مختلف در پی همراه نمودن سایر فرهنگیان با شعار های خود همچون استعفای مدیر بودند”.
تولید و بازتوزیع خشونت
رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران در گفت‌وگو با ایسنا، ماجرا را این گونه تحلیل کرده است: “احتمال نخست این است که این فرد شاید از اختلال روانی رنج برده و دچار افسردگی، پرخاشگری و تبعات آن بوده باشد، اگر چنین شرایطی وجود داشته باید تحت کنترل قرار می‌گرفت. همه دانش آموزان به لحاظ روانی در یک سطح نیستند. از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که فرد تحت فشارهای تربیتی خانواده قرار داشته و تحت تاثیر الگویی که پرخاشگری و جسارت به بزرگترها را القا می کند قرار گرفته باشد. در چنین شرایطی باز هم چیزی از بار مسئولیت نظام تربیتی و پرورشی در خانه دوم دانش آموز که مدرسه است کم نمی‌شود.”
کوروش محمدی اضافه کرده است: “در حالت سوم ممکن است این دانش آموز تحت فشارها و استرس‌های ناشی از شرایط موجود در مدرسه قرار گرفته باشد. روش‌های ناصحیح تربیتی، برخوردهای تند و شکننده، ارائه الگوهای تند، دیکتاتور مآبانه و پرخاشگرانه از سوی اولیا مدرسه بی‌تاثیر نیستند. دست آخر نباید از الگوهای پرخاشگری ارائه شده توسط جامعه، محیط و رسانه‌هایی چون ماهواره غفلت کرد.”
غلامرضا علیزاده، جامعه‌شناس هم معتقد است: “ وقتی دانش آموزان نمی توانند مشکلات خود را از نظر گفت وگویی حل کنند به سمت برخورد فیزیکی روی می آورند. محیط مدیریتی آموزشی ما باید به سمت و سوی مدیریت باغبانی حرکت کند و این محیط به گونه ای باشد که دانش آموزان نه تنها از آن گریزی نداشته باشند بلکه برای حل مشکلات خود به آن پناه ببرند. وقتی فضای آموزشی ما حالت آمرانه داشته باشد، دانش آموزان به مطرح کردن خود با قدرت فیزیک و زور رو می آورند.”
به گفته او، زمانی که در جامعه به نوعی خشونت حالت طبیعی پیدا می‌کند و بی‌حسی اجتماعی نسبت به خشونت پدید می‌آید، این امر باعث می شود در لایه های مختلف خشونت تولید و بازتوزیع شود.
عکس محسن خشخاشی از وبسایت شخصی فرهاد داودوندی
