فرار بانک های ایران از تحریم ها

آوی یوریش

آمریکا و متحدانش به فشار های خود علیه ایران از طریق تحریم های اقتصادی ادامه می دهند تا این کشور را مجبور کنند دست از برنامه های اتمی اش که ممکن است منجر به تولید سلاح هسته ای شود، بردارد.  اما کشور های آسیایی چون چین، کره جنوبی و مالزی با در اختیار قرار دادن راه های رسیدن به بازار های بین المللی و توانایی خرید وسایل مورد نیاز برای برنامه های اتمی ایران، به این کشور کمک می رسانند.

یکی از مقامات عالیرتبه گمرک ایران ماه گذشته اعلام کرد، وابستگی ایران به واردات آسیایی برای سلامت اقتصادی اش، روز به روز بیشتر می شود. برای موفق شدن تحریم های بین المللی، کشور های آسیایی باید بانک های ایرانی که در کشورهایشان آزادانه فعالیت می کنند بببندند  تا ایران نتواند به فعالیت های خود ادامه دهد، در غیر اینصورت تحریم ها با شکست مواجه می شود.

سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا، به تازگی گام های دیگری برداشته اند برای منزوی کردن بانک های ایران که مشکوک به سرمایه گذاری در تاسیسات اتمی یا خرید مواد مورد نیاز غیر قانونی هستند.سازمان ملل بعنوان مثال، چهار بانک  را که در خرید و فروش سلاح کشتار جمعی دست داشته اند در لیست سیاه خود قرار داده است: سپه، ملی، ملت و صادرات شرق. از این بانک ها سه بانک در آسیا شعبه دارند: ملی در هنگ کنگ،  صادرات در مالزی و ملت در سئول.

در مقابل بیش از 80 بانک و موسسه مالی در سرتاسر دنیا، از جمله کردیت سوئیس  و دویچه بانک یا رابطه خود را کاملا با ایران قطع کرده اند یا به حداقل رسانده اند. بطور خاص، اکثر موسسات مالی بین المللی که زمانی برای خرید های ایران بازگشایی اعتبار می کردند، رابطه خود را با ایران قطع کرده اند. به همین دلیل برای ایران پیدا کردن بانکی برای انجام عملیات خرید نفت و گاز  که 80 درصد درآمد کشور از صادرات آن بدست می آید، ناممکن شده است.

اما کارشناسان معتقدند با تاسف  چند  بانک آسیایی همچنان با ایران کار می کنند. بانک ووری در کره جنوبی و بانک صنعتی کره .در چین هم ، بانک ئین ژو با 30 بانک ایرانی کار می کنند و پرداخت ها و بازگشایی اعتبار را انجام می دهد.

ایران هم در 12 ماه گذشته تجارتش را با شرق بشدتافزایش داده است و به دنبال شرکای مالی در این کشور هاست. به گفته عباس معمار نژاد،رئیس گمرک ایران،  واردات ایران به ارزش 64.3 میلیارد دلار آمریکا نسبت به 12 ماه گذشته 15 درصد افزایش داشته است و صادرات  وسایل کشاورزی و مواد نفتی بغیر از نفت خام، در حدود 32.6 میلیارد دلار بوده است. آسیا 61 درصد و اروپا 34 درصد به ایران واردات داشته اند.

در این جدول رابطه اقتصادی بین ایران و چین، کره جنوبی و مالزی بسیار مهم است. در سال 2009، چین با تجارت 21.2 میلیارد دلاری بزرگترین شریک تجاری ایران بود. شرکت های چینی 13 درصد واردات ایران را که در حدود 7.99 میلیارد دلار در سال بود، انجام می دادند. بعلاوه، بیش از 100 شرکت دولتی چین در ایران کار می کنند که سرمایه گذاری وسیعی در بخش انرژی انجام داده اند.

روابط اقتصادی بین کره جنوبی و ایران در سال 2008، ده میلیارد دلار بود و ایران همچنان چهارمین فروشنده بزرگ نفت خام به این کشور است. ایران و مالزی عمدتا در حیطه انرژی با یکدیگر روابط تجاری دارند زیرا شرکت های مالزیایی در حوزه نفتی رسالت در خلیج فارس با ایران همکاری می کنند. با این حال، در نتیجه فشار های آمریکا، شرکت پتروناس که یک شرکت نفتی وابسته به دولت مالزی است، حمل و نقل بنزین به ایران را از سال 2010 متوقف کرده است.

برخی از تجارت های ایران و آسیا غیر قانونی است. در حدود 200 شرکت با برنامه های اتمی ایران در ارتباط هستند که دفتربرخی از آنان در شهرهای مختلف در آسیا است و امروز در لیست سیاه سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا قرار گرفته اند. ماه اکتبر گذشته، واشنگتن پست از قول یکی از منابع اطلاعاتی غربی نوشت که شرکت های چینی برای کمک به ایران برای ساختن سانتریفوی های بهترکه کارشان غنی سازی اورانیوم است، فیبر های کربن با کیفیت بالا فروخته است.

به کشورهایی که با ایران همکاری می کنند، هشدار داده شده است. بر اساس قوانین جدید، همه بانک های بین المللی که در آمریکا کار می کنند باید بین بازار کار آمریکا و ایران، یکی را انتخاب بکنند. بانک هایی که ترجیح بدهند با موسسات ایرانی تجارت کنند، با تنبیه آمریکا مواجه خواهند شد: وزارت دادگستری می تواند همه شعبه های این بانک را در خاک آمریکا تعطیل کند یا همه سرمایه های این موسسات را به مزایده بگذارد.

آن چه وضعیت را برای بانک های متخلف خطرساز کرده این است که بانک ها ی کره جنوبی و چین با آمریکا روابط بانکی دارند و بانک های کره ای در آمریکا شعبه دارند. بعلاوه، همه خرید و فروش هایی که برای برنامه های اتمی ایران انجام می شود را آمریکا زیرنظر دارد.

به مرور زمان، سیاستگذاران آسیایی باید همه منافذ  بانک های ایران ببندند. کشورهایی مثل چین و مالزی و کره جنوبی باید در مورد شکاف هایی که شرکت های غیرقانونی قاچاق لوازم ایجاد می کنند، هشیار باشد، اما زمان دارد از دست می رود.

تایمز آسیا، 27 آوریل