تازهترین آثار چاپی
ماهنامهی تجربه شماره ۳۷
سال پنجم
خردادماه ۱۳۹۴
قیمت: ۱۰۰۰۰ تومان
بهانه انتشار پرونده ویژه این شماره تجربه، استقبال از اثر «مثل خون در رگهای من»، شامل نامههای عاشقانه احمد شاملو به آیدا سرکیسیان است و به همین بهانه ماهنامه تجربه به ژانر نامههای عاشقانه در ادبیات ایران شامل نامههای شاملو و فروغ فرخزاد نگاهی انداخته است. در این پرونده همچنین نگاهی شده به نامههای شاملو به «ع.پاشایی» و پسرش «سامان» و انتشار جلد تازه کتاب کوچه شاملو هم به نقد گذاشته شده است.
در حوزه تازههای داستان این شماره تجربه هم، نگاهی به آخرین اثر گلی ترقی و کتابهایی چون «ژتون قرمز من»، «تاریک ماه»، «طلابازی»، «خوزنی»، «فیلها»، «سفید بینوا» و… شده و سپس تازههای تجسمی نیز با نگاهی به تازهترین آثار هنرمندان و بهویژه بررسی اثر تازه محمد رحمانیان با عنوان «سینماهای من» مورد توجه قرار گرفته است. تجربه همچنین نگاهی به تازهترین آثار سینمایی نیز داشته و پرفروشترین کتابهای ماه را هم معرفی کرده است که «اتفاق» گلی ترقی در صدر آنهاست.
یادنامه محمدعلی سپانلو، بررسی رمان محمد محمدعلی، ترجمه رمانهای الیف شافاک، نویسنده ترک و نگاهی به برگردان فارسی کتاب «۲۶۶۶» از دیگر مطالب این شماره تجربه است. در حوزه ادبیات جهان، تجربه همچنین به سراغ موضوع انتشار ترجمهای تازه از رمان «برادران کارامازوف» رفته و در حوزه هنر هم نگاهی انداخته به کنسرت داریوش طلایی و سپس گفتگویی مشروح انجام داده است با محسن چاوشی. چاوشی در این مصاحبه گفته که شهرتش، متعجبش میکرده است.
در حوزه موسیقی همچنین پروندهای در این شماره تجربه به آلبوم تازه گروه پالت اختصاص یافته و سپس در حوزه نقاشی، حراج تابلو سهراب سپهری بررسی شده است. گفتگو با صفی یزدانیان و علی مصفا درباره فیلم سینمایی «در دنیای تو ساعت چند است؟» و مصاحبهای با رخشان بنیاعتماد درباره فیلم سینمایی قصهها در کنار مروری بر اکران «کپی برابر اصل» کیارستمی در سینمای هنر و تجربه از دیگر موضوعات این شماره تجربه به شمار میرود.
در حوزه آثار خارجی هم سریال «بهتره با سال تماس بگیری» و بررسی آثار دورتی لانگ، عکاس برجسته آمریکایی به بحث گذاشته شده است و به رسم سایر شمارههای تجربه، در انتهای این شماره نیز قطعاتی از شعرهای جدید و داستانهای روز ایرانی در قالب «جُنگ تجربه» به چاپ رسیده است. ممنوعیت استفاده از تصویر شاملو روی جلد مجلات و نشریات باعث شده تا تجربه از تصویر کارتونی او و آیدا استفاده کند.
فصلنامهی حرفه هنرمند شماره ۵۵
ویژهی بهار ۱۳۹۴
قیمت: ۱۸۰۰۰ تومان
فصلنامهی حرفه هنرمند ویژهی بهار ۹۴ با محوریت موضوع گرافیک شهری منتشر شد. از بخشهای این شماره میتوان به این موارد اشاره کرد:
گرافیک و شهر
گرافیک دیزاین محیطی: تعاریف و حوزه های فعالیت
سودابه صالحی
همزیستی گرافیک و معماری
ریچارد پولین مترجم: اشکان صالحی
دیزاین بی مرز: پروژه های پویای استفان زاگمایستر
کیان اشرافی
درک ایجاد ارتباط در فضای سه بعدی
استیون هلر، ترزا فرناندز مترجم: شاداب دادگر
گفت و گو با دبورا ساسمن
گفت و گو با وین هانت
گفت و گو با دیوید گیبسون
گفت و گو با مایکل منورینگ
گفت و گو با مسعود بخاری
گفت و گو با برایان کالینز
گفت و گو با پال لوویی
عملکرد گرافیک محیطی و پروژه های راهیابی
دیوید گیبسون مترجم: نغمه یزدان پناه
فرم و فضا
کن و لی کاتو مترجم: مهدیه کرد
تیم طراحی گرافیک محیطی، قابلیت، اهداف و برنامه ها
دوگ استلینگ جان میسون مترجم: غزاله ابراهیمی
گسترش طراحی گرافیک در فضای سه بعدی؛ گفت و گو با پاولاشر
کیان اشرافی
دیوارنگاره هایی که زندگی را روح می بخشند
کلاوس هردیگ مترجم: الهام هاشمی
خلق تجربه های مسیریابی موفق
یان لینگ وانگ مترجم: افسانه کامران
یافتن مسیری تازه
کاراتنینت، دیوید کویفو مترجم: ابوالفضل توکلی شاندیز
بیانیه «اول اولویت ها»
بیانیه «اول اولویت ها»
خوب، بد، دیزاین…
مجلهی سینما و ادبیات شمارهی ۴۶
سال یازدهم
خرداد و تیر ۱۳۹۴
قیمت: ۸۰۰۰ تومان
مجلهی سینما و ادبیات در این شماره در حوزهی سینما نگاهی دارد به سینمای ترکیه، مصر و ایران و در حوزهی ادبیات پروندهی ویژای دربارهی پاتریک مودیانو منتشر کرده است. از بخشهای مهم این شماره میتوان به این مطالب اشاره کرد:
نگاهی به زندگی و آثار نوری بیلگهجیلان/ همایون خسرویدهکردی
گفتوگو با نوری بیلگهجیلان درباره فیلم «سه میمون»/ ترجمه: بهروز سلطانزاده
پرسهای در سینمای نوری بیلگهجیلان/ چنان دور، چنین نزدیک/ امیرحسین سیادت
تکینگی تصویر: علیه جامعه نمایش/ مهدی ملک
به بهانه نوری بیلگهجیلان/ مدرنیستِ مومن/ رامین اعلایی
نوری بیلگهجیلان و راههایی که به کن ختم میشوند/ امین حامیخواه
نگاهی به دوردست/ تنهایی در حضور دیگران/ ترجمه: شهریار خلفی
جیلان و مساله ملودرام/ برنا حدیقی
جدال اندیشه و غریزه در خواب زمستانی/ مسعود حقیقتثابت
نگاهی به سینمای نوری بیلگه جیلان و رابطه آن با فلسفه زبان لودویک ویتگنشتاین/ هوتن زنگنهپور
خواب زمستانی: توفان تمامعیار جیلان/ ترجمه: مهدی جمشیدی
بازآفرینی رازورزانهی زن در سینمای بیلگهجیلان/ محمدحسین میربابا
به بهانه خواب زمستانی/ تجربهی رنج زنانه/ جاوید معظمی
گاهشمار زندگی و آثار پاتریک مودیانو/ تا در محله گم نشوی
گفتوگو با پاتریک مودیانو/ روح سرگردان پاریس/ مریم جلالی
پاتریک مودیانو، کاشف فضاهای ناشناخته شهری/ معصومه رمضانی
گفتوگو با پِر واستبرگ رئیس کمیتهی نوبل/ ترجمه: ناصر نبوی
همراه با کلارسفلد, علیه فراموشی/ پاتریک مودیانو/ ترجمه: بابک آرشام
اولین گفتوگوی ماهنامه ادبی مگزین لیترر با پاتریک مودیانو/ ترجمه: ناصر نبوی
شاعرانه یک جستوجو/ ترجمه: مختار عیساییان
در «سخنی با خوانندگان این شماره میخوانیم:
«سینمای ترکیه در کنار مصر و ایران و حتی هند (تا دهه ۱۹۶۰) به دلایل مختلف در کنار هم دوران رشد خود را طی کردهاند. سینمای این کشورها هر چند در ظاهر همزمان با آمدن دوربین لومیرها آغاز شده اما در عمل تقریباً در همه این کشورها در یک دوره چهار پنجساله حوالی سال ۱۹۵۰ سینما به راه افتاد. ملودرامهای مصری و ترکی، علاوه بر پردههای سینمای ایران، اذهان تولیدکنندگان تصاویر متحرک در کشور ما را برای مدتها تسخیر کرده بود. حتی در حال حاضر هم آثار تلویزیونی، چهرهها و ستارههای ترک در میان بخشی از مردم منطقه خاورمیانه و کشور ما طرفدار دارند. در دهههای پایانی قرن بیستم و سالهای آغازین هزاره جدید، رویکرد شاعرانه و شیوههای روایی- تصویری استادانه هنرمندان ایرانی و ترک (و البته همزمان با بسیاری از نقاط دیگر جهان) عرصههای جدیدی را در سینما تعریف کرد که موجب جلب توجه جهانیان به سینمایی متفاوت شد. سینمایی که با تعاریف هالیوود از سینما و مشخصههایش فاصله داشت. این سینما که خیلی زود طرفداران خود را حتی در امریکا پیدا کرد، داوران و منتقدان را به دو گروه تقسیم کرد. سرک کشیدن هنرمندان نوآمده به گوشههای کشفنشده ذهن و زندگی بشر و تولید آثار مینیمال، ساده و ژرفنگر که از نظر اصول فنی بدون غلط و دنبالهرو بزرگان سینما بود، طیف گستردهای از سینمادوستان را جذب کرد. نوری بیلگهجیلان یکی از جوانترین فیلمسازان این گروه است. و البته فقط یکی از آنهاست. نگاه کنجکاو اینان به گوشههای مطرود و فراموششده جامعه، اعتراضشان به گمراهی و سنگدلی انسان و، جستوجویشان به دنبال آنچه از دست رفته یا به دست نیامده؛ راه جدیدی را در مقابل سینمای ترکیه گشود. در مقالات این شماره خواهید دید که فلسفه، زبان و روانشناسی در آثار جیلان و همنسلانش به تقابل «من» و «فرامن» پرداخته و طنزی تلخ را رقم زدهاند.
سینمای ترکیه البته همچنان ناچار از دراز کردن دست نیاز به سوی تلویزیون است. شرکتهای پخشکننده که اغلب زیرمجموعههای کمپانیهای بزرگ خارجی هستند طبق معمول چندان رغبتی به نمایش آثار شاعرانه و هنری ندارند. در نتیجه هنوز سخن گفتن از یک سینمای پررونق و کارآمد ملی در ترکیه سخت است.
در این شماره باز هم ارتباطی دیالکتیک و منطقی بین موضوع سینمای ایران و محور بخش نقد و بررسی ادبی، خود به خود برقرار شده است.
آغازبندی فیلم که موضوع سینمای ایران است و در میزگرد، یادداشتها و مقالات متعدد با بهرهگیری از بوطیقای ارسطو تا آرای نظریهپردازان متاخر مورد بحث قرار گرفته؛ به گونهای ذاتی به موضوع خردهروایتها که محور بخش ادبی است، پیوند خورده است. «آغاز» که مفهومی کلاسیک است و در یک تعبیر به ساختار داستانی و قهرمان هدفمند نیاز دارد، در روایتهای کوچک و پارهپیرنگها چگونه جایی خواهد یافت؟ میزگرد سینمای ایران و مقالات و یادداشتهای نویسندگان با میزگرد ادبی و مقالات مرتبط با آن تکمیل شده است. بر این باوریم که آغاز هر اثر به معرفی جهانبینی نویسنده، دنیای داستان و برآوردن نیازهای زیباییشناسانه مخاطب اختصاص دارد و قابل جایگزینی با هیچ پارهپیرنگ یا حتی خردهروایت مستقلی نیست. عدم توجه به این اصل بنیادی موجب میشود که روایتهای ادبی و سینمایی بیموقع و دیر آغاز شوند یا همانطور که در نقدهای سینمایی این روزها میبینید فاقد شاکله و ساختار کلاسیک یا حتی پسامدرن باشند.»
مثل خون در رگهای من
نامههای احمد شاملو به آیدا سرکیسیان
ناشر: چشمه
تعداد صفحات: ۲۴۸ صفحه
قیمت:۲۲۰۰۰ تومان
کتاب «مثل خون در رگهای من» شامل بیست نامهی احمد شاملو به همسرش آیداست که در سالهای چهل و پنجاه خطاب به او نوشته است. «آیدا سرکیسیان» همسر احمد شاملو بعد پانزده سالی که از مرگ این شاعر جریانساز میگذرد اجازهی انتشار این نامهها را داده. این مجموعه را نشرچشمه در صد و هفتاد و دو صفحه منتشر میکند. رابطهی عاطفی و عاشقانهی احمد شاملو و آیدا سرکیسیان یکی از مشهورترین وجوهِ زندگی این شاعر است که باعثِ تحولی در زیستِ شاملو شد. طوری که در بسیاری از مشهورترین اشعارش رد پای حضور آیدا کاملا محسوس است. به همین دلیل میتوان این رابطه را یکی از تاثیرگذارترین روابط عاشقانهای دانست که شخص شاملو نیز مدام به آن اشاره داشت. در این نامهها فضای حاکم نبر همین احساساتِ شخصی شاعر است و صدالبته اشارههایی به برخی مسائل ادبی و سیاسی روزگار. هرچند این امر آنچنان پررنگ به شمار نمیآید. در انتهای کتاب نیز تصویر هفده نامه با دستخطِ شاعر گنجانده شدهاست. درواقع فارغ از محتوای خاصِ این نامهها میتوان آنها را بخشی از تاریخِ زندگی شاعر به حساب آورد که تا به امروز منتشر نشدهبود
کلنل پسیان
نویسنده: استفانی کرونین
مترجم: عبدالله کوثری
ناشر: ماهی
تعداد صفحات: ۱۴۴ صفحه
قیمت:۹۰۰۰ تومان
در اولین روزهای قدرت گرفتن رضا شاه در بهار و تابستان ۱۳۰۰ گوشه و کنار ایران، خراسان در دستهای کلنل جوان و باتجربه مثل موم بود. کلنل محمدتقیخان پسیان چهرهی تابناک میهنپرستی بود که همچون رضا شاه برخاسته از دستگاه نظامی بود؛ یکی از افسرانی که شاید اگر بازیها و رویاروییها جور دیگری رقم میخورد او به جای رضاشاه مینشست، افسری تحصیلکرده و پیشرو و دنیا دیده که بیش از هر چیز نماد ناسیونالیسم بود. اما اگر کلنل پسیان حکومت را در دست میگرفت ایران سرنوشت دیگری پیدا میکرد؟ آیا او هم به اندازهی رضا شاه به دیکتاتوری دامن میزد یا حداکثر دیکتاتوری مترقیتر میشد؟
دکتر استفانی کرونین استاد دانشگاه آکسفورد و پژوهشگر تاریخ در مقالهی مفصل «کلنل پسیان و ناسیونالیسم انقلابی در ایران» به بررسی قیام این چهرهی انقلابی در فروردین تا مهرماه ۱۳۰۰ شمسی پرداخته و تا اندازهی زیادی به این سؤالها پاسخ داده است؛ مقالهای که به همراه رسالههای دفاعیه و یادداشتی به قلم محمدتقی پسیان و مقالهای از پژوهشگر روس ولادیمیر لئانیدوویچ گنیس به همت عبدالله کوثری ترجمه و منتشر شده است.
استفانی کرونین که در حوزهی تاریخ معاصر ایران از چگونگی تشکیل ارتش در حکومت پهلوی تا نوشتن دربارهی تاریخ صنعت نفت در ایران و ساخت ایران مدرن در روزگار رضاشاه را در کارنامهاش دارد، حالا این بار در مقالهای مفصل به بررسی آرا و اندیشههای کلنل محمدتقیخان پسیان پرداخته است. او این بار هم از منظری تازه و مغفولمانده به قیامی که پس از کودتای سیدضیاء در ایران رخ داد پرداخته و نقش دیدگاههای ناسیونالیستی و وطنپرستی این چهرهی پرشور و انقلابی را در حرکتهای بعدی و تاثیرگذاریاش پررنگتر دیده و بر این اساس به تحلیل سرنوشت کلنل جوان پرداخته است. در کنار مقاله کرونین خودنوشتی به قلم کلنل محمدتقیخان پسیان نیز آمده است که برای اولین بار در ایران منتشر میشود. این خودنوشت اوایل دههی ۱۳۰۰ در مجلهی «ایرانشهر» به سردبیری «حسین کاظمزاده» در برلین منتشر شده بود.
کرونین برای نوشتن مقالهی حاضر به منابع دستاولی همچون آرشیو یادداشتهای کنسولگری بریتانیا در مشهد و اطلاعات طبقهبندیشدهی هند در این باره دسترسی داشته است. اشراف و شیوهی تاریخنگاری او سبب شده است سیری منطقی و منظم از لحظهی دستگیری والی خراسان در اولین روزهای سال ۱۳۰۰ تا لحظهی کشته شدن کلنل محمدتقیخان پسیان در مهرماه همان سال پیش روی خواننده قرار بگیرد. نویسنده چهره مرد انقلابی در جوانی را نشان میدهد، جوانی که با قواعد علمی ارتشهای اروپایی آشناست و سری پرشور و قلبی خوشنیت دارد و در اندیشهی ساختن سرزمین مادریاش است. کلنل که هنوز سی سال هم ندارد به خراسان میآید، او که در دل شیفتهی آرمانهای مشروطهخواهان است با والی از جنس قوامالسلطنه روبرو میشود؛ سیاستمداری که بنای حاکمیتش را بر مبنای فساد اقتصادی و سیاسی گذاشته و پردهپوشی چندانی هم برای این کجرویها قائل نیست. همه اینها دست به دست هم میدهند تا انگیزههای او برای قیام علیه این والی به خروش درآید.
به نظر میرسد همین روحیهی ناسیونالیسم ایرانی که کلنل محمدتقیخان را تا پای جان به جوش و خروش واداشت سبب شد که در برههای از تاریخ ایران بدل به چهرهای اسطورهای از ملیگرایی و وطنپرستی شود و سخنرانی مشهورش برای افسران جوان با این ترجیعبند تا سالها به عنوان فصلالخطاب وطنپرستی مشهور و ماندگار شود: «آقایان محترم، وقت همت و جوانمردی است… من ایرانی و ایران را نه فقط دوست داشته بلکه پرستش میکنم… مرا اگر بکشید، قطرات خونم کلمه ایران را ترسیم خواهد کرد و اگر بسوزانید، خاکسترم نام وطن را تشکیل خواهد داد.»
نویسنده با بررسی همهی این پیشزمینهها فضایی را ترسیم میکند که دلایل سوق پیدا کردن و حمایت کلنل پسیان از کودتای سیدضیاء روشن میشود. کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ سیدضیاء نقطهی آغازی میشود برای رویارویی او و قوامالسلطنه والی خراسان. او موفق میشود والی خراسان را برکنار و زندانی و روانهی تهران کند و به این ترتیب اولین گامها را برای بنا نهادن آرمانشهری که در ذهن و جانش ریشه دوانده بردارد. کلنل همچون بسیاری دیگر از چهرههای مترقی ایران همچون میرزاده عشقی و عارف قزوینی در آن روزگار به کودتای سیدضیاء دل بسته بود و تصور میکرد او میتواند با اقدامات ضربتی همچون بازداشت و برکناری دولتمردان فاسد سنگ بنای جدیدی برای ایران بگذارد.
انسان و کیهان در ایران باستان
نویسنده: فیلیپ ژینیو
مترجم: لیندا گودرزی
ناشر: ماهی
تعداد صفحات: ۲۰۸ صفحه
قیمت: ۱۲۵۰۰ تومان
فیلیپ ژینیو میگوید ایران باستان به پرسشهای اساسی انسان دربارهی اساس هستی، سرشت انسان و نقش او بر روی زمین و ارتباطش با کیهان پاسخهایی اصیل داده است. کتاب انسان و کیهان در ایران باستان مجموعه سخنرانیهای او در اینباره است که در سال ۱۹۹۶ در دانشگاه آکسفورد ایراد کرده است. او در این مجموعه، پارهای مسائل را در بارهی کیهانشناخت و انسانشناخت و عرفان زردشتی روشن میکند که شناخت کل دین وابسته به شناخت آنهاست و هنوز هم در فهم آنها اشکلاتی هست. ژینیو در شش فصل کتاب روح نامیرای انسان، تن انسان و پزشکی قدیم، ارتباط انسان با کیهان، ارتباط انسان با عالم غیب و هویت زردشتی را تشریح میکند. او به سرشت، اجزای گوناگون و وضع انسان در دوجهان مادی و روحانی میپردازد و کوششهای انسان را برای برقرای ارتباط با جهان ماورا که همواره یکی از دغدغههای اصلی بشر بوده، مد نظر قرار میدهد.
پلنگهای کافکا
نویسنده: مواسیر اسکیلر
مترجم: ناصر غیاثی
ناشر: چشمه
تعداد صفحات: ۱۰۷ صفحه
قیمت: ۸۵۰۰ تومان
«پلنگهای کافکا»ی موآسیر اسکلیر از همان شروعش خواننده را با طنز و تخیل درخشانی که قرار است در طول رمان به دست داده شود، مواجه میکند. داستان با گزارش محرمانهای که از قرار تحقیقات امنیتی پلیس است شروع میشود و در همان چند سطر اول، بازیای که اسکلیر در داستانش ترتیب داده، نمایان میشود. گزارشی که داستان با آن شروع میشود متنی است که اگرچه به سیاق گزارشهایی از این دست میخواهد جدی و «محرمانه» باشد، اما برای خواننده داستان، گزارشی است خندهدار که انگار نویسندهاش به قصد شوخی و خنده آن را نوشته: «فرد دستگیرشده، جیمی کانتارویچ، اسم مستعار کانتاریرا، مکررا مدعی بود که گردهمایی مذکور تنها به منظور تبادل اندیشه در مورد ادبیات و نیز نوشیدن دستهجمعی چای ماته بوده است. درواقع هم یک عدد قوری هنوز ولرم و کتابهای بیشماری در آپارتمان مذکور ضبط شده است، امری که البته ظن به یک گردهمایی خرابکارانه را از اعتبار ساقط نمیکند. از فرد دستگیرشده، جیمی کانتارویچ، اسم مستعار کانتاریرا، تجسس بدنی به عمل آمد. محتوای جیبهای وی عبارت بود از: ۱. چند اسکناس و چند سکه؛ ۲. یک دستمال کثیف مندرس؛ ۳. یک تهمداد؛ ۴. دو قرص آسپیرین؛ ۵. یک ورق کاغذ بهدقت تاشده که توسط ماشینتحریر و به زبان آلمانی کلمات زیر بر آن نوشته شده است:
پلنگها در معبد
پلنگها به معبد دستبرد میزنند و کوزههای قربانی را تا ته سر میکشند. این کار مرتب تکرار میشود تا جایی که میتوان از پیش محاسبهاش کرد و این خود میشود بخشی از مناسک.