چانه زنی بر سر آزادی سارا شورد، زن بازداشت شده آمریکایی در ایران روز گذشته با اظهارات دادستانی تهران مبنی بر آزادی وی با قید وثیقه وارد مرحلهی تازهای شد. دادستان تهران در اظهار نظری متناقض با گفتههای روز شنبه خود، دلیل آزادی سارا شورد را “بیماری” اعلام کرد.
پیش از اعلام این خبر، دولت و قوه قضاییه بر سر آزادی این زن آمریکایی اختلاف نظر داشتند، اما اینک پس از اعلام خبر آزادی سارا شورد از سوی دادستان تهران، به نظر می رسد طرفین این دعوا به توافق رسیده اند. این در حالیست که برخی از رسانه های نزدیک به آیت الله خامنه ای روز گذشته با “متناقض” خواندن اظهارات وزارت امور خارجه و دادستانی تهران، وابستگی این سه تبعه آمریکا به سرویس های اطلاعاتی این کشور را عاملی دانسته بودند که تلاش برای آزادی آنها را با “سئوال روبرو می کند”.
تناقض گویی های دادستان
هنوز یک روز از منتفی اعلام شدن آزادی سارا شورد از سوی عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران نگذشته است که وی بار دیگر در اظهار نظری متناقض با گفتههای پیشن خود، خبر از آزادی یکی از سه شهروند آمریکایی بازداشت شده در ایران با “قید وثیقه” و “تمدید قرار بازداشت” دو شهروند دیگر داد.
به گزارش رسانههای دولتی عباس جعفری دولت آبادی، صبح روز یکشنبه 21 شهریور درنشستی خبری با رسانهها اعلام کرد: “برای سارا شورد تبعه آمریکایی که به اتهام ورود غیر قانونی به ایران بازداشت شده بود قرار موقت 500 میلیون تومانی صادر شده است، ولی برای دو تبعه دیگر یعنی شین باور و جاشوا فاتال قرار بازداشت تمدید شده است.”
در همین ارتباط خبرگزاری فارس، وابسته به نهادهای امنیتی نظامی در گزارشی تفصیلی اعلام کرد دادستان تهران «ضروری» دیده است که در مورد سخنان خود در رابطه با شهروندان بازداشت شده آمریکایی “توضیحاتی” به رسانهها ارائه دهد.
بر پایهی این گزارش دادستان تهران گفته است: “در آذر سال 1388، سه تبعه آمریکایی در حالی که در بدو امر از کردستان عراق وارد مرزهای ایران شده بودند، به اتهام جاسوسی بازداشت شده اند.”
دادستان تهران با بیان اینکه “پس از پس از دستگیری با توجه به اهمیت موضوع پرونده به دادستانی تهرانی منتقل شد” گفته است: “در پرونده به اندازه کافی دلایل برای جاسوسی این افراد وجود دارد که آمریکایی‌ها در این زمینه واکنش‌هایی را نیز نشان دادند.”
به گفتهی دولت آبادی: “طی این مدت پرونده این 3 نفر در حال تحقیقات و تکمیل شدن بود که خبر آزادی یکی از این 3 متهم به جاسوسی رااز طریق رسانهها و توسط دستگاه‌های دیگر شنیدیم.”
اشاره دادستان تهران به اعلام خبر آزادی سارا شورد از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه و مدیر کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد در روز جمعه است. رامین میهمانپرست گفته بود: “با توجه به پی‌گیری‌های شخص محترم ریاست جمهوری و با توجه به اصل رافت اسلامی و نگاه ویژه نظام جمهوری اسلامی ایران به شان زنان، در آستانه فرارسیدن عید سعید فطر تصمیم به آزادی ایشان گرفته شد.”
همزمان احسان قاضی زاده هاشمی نیز در مصاحبه با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) بدون آنکه به طور مشخص به اسم سارا شورد اشاره کند خبر از آزادی “یک شهروند آمریکایی در روز شنبه 20 شهریور” داده بود که به گفته ی وی قرار بود “طی حرکتی در پرتو رافت اسلامی و عید سعید فطر” انجام شود.
روز گذشته اما دادستان تهران که شامگاه روز شنبه این خبر را تکذیب و “منتفی” اعلام کرده بود، گفت: “طبیعی بود که دستگاه قضایی برایش سؤال شود که چرا این فرد بدون هماهنگی آزاد می‌شود. بلافاصله اعلام کردیم که موضوع آزادی سارا شورد نیست و این به دلیل عدم آگاهی دستگاه قضایی نبود.”
مسعود شفیعی، وکیل مدافع سه شهروند آمریکایی هم روز گذشته در مصاحبه با “روز” انتشار خبر آزادی سارا شورد از سوی وزارت امور خارجه و سپس تکذیب آن از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی را ناشی از “عدم هماهنگی حاصل از تشتت آرا” دانسته و اعلام کرده بود که این اقدام “احساسات موکلینش را سنگسار کرده است.”
در ادامه تشریح پرونده سه شهروند بازداشت شده آمریکایی، جعفری دولت آبادی افزود: “آمادگی کامل برای اتمام این پرونده را داشتیم حتی وزیر اطلاعات در ارتباط با این پرونده مصاحبه کرد که واکنشی نشان ندادیم.”
اشاره این مقام دادستانی تهران به اظهارات حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران است که چندی پیش اعلام کرده بودتحقیقات درباره پرونده این سه متهم امریکایی رو به اتمام است و نتایج این تحقیقات به محض اتمام، به اطلاع عموم خواهد رسید. وزیر اطلاعات همچنین اعلام کرده بود که مدارک مستندی در اختیار دارد که سه تبعه آمریکایی با سرویس های اطلاعاتی در ارتباط بوده اند.
به گفتهی دولت آبادی برای هر 3 متهم این پرونده کیفرخواست صادر و قرار بازداشت 2 متهم مرد این پرونده تأیید شده است.:” برای متهم زن این پرونده نیز یک قرار وثیقه 500 میلیون تومانی در نظر گرفته شده که اگر تودیع وثیقه کند آزاد خواهد شد.”
این در حالیست که وکیل مدافع این سه بازداشت شده آمریکایی در خصوص تفاوت های احتمالی بین پرونده بازداشت شدگان به روز گفته بود: “آنها هر سه نفر دارای وضعیت مشابهی هستند، اما با توجه به اینکه اینجانب در لایحهای که اخیرا در خصوص این پرونده ارائه و طی آن در خصوص وضعیت بیماری خانم شورد هشدار داده بودم و چون ممکن بود این مساله عواقب سنگینی به بار بیاورد، نام خانم شورد دراین میان بیشتر مطرح بوده است”.
با این حال دادستان تهران شامگاه رو شنبه تاکید کرده بود: “بیمار بودن متهم هیچ منافاتی با رسیدگی به اتهامات آن شخص ندارد.”
سخنی که وی روز گذشته پس گرفت و در مورد آن اظهار داشت: “پیش از این وکیل سارا شورد بیماری وی را اعلام کرده بود اما قصد داشتیم تا برای هر سه نفر یکجا تصمیم بگیریم. بر اساس گزارش‌های رسیده متهم زن این پرونده بیمار و قابل کمک است.”
متهمان اعتراف نمی کنند
اظهارات متناقض دادستانی تهران در خصوص زندانیان آمریکایی، در حالی صورت می گیرد که او روز گذشته در همان نشست خبری همزمان با تشریح پرونده، سه بازداشت شده آمریکایی را متهم به “جاسوسی” کرد و گفت: “این پرونده در دادگاه انقلاب در دست پیگیری است و برای نهایی شدن زمان زیادی طول نمی‌کشد.”
خبرگزاری فارس در گزارش تفصیلی روز گذشته خود با “جاسوس” خواندن سه شهروند آمریکایی به نقل از دادستان تهران نوشت: “این 3 آمریکایی به نظر من با توجه به لوازم و مدارکی که همراهشان بوده و آموزش‌هایی که دیده‌اند برای تفریح و سرگرمی به عراق و ایران نیامده‌اند دلایل کافی نیز برای تعقیب قضایی آنان وجود دارد.”
بر پایهی همین گزارش دولت آبادی تاکید کرده است: “در پرونده جاسوسی متهمان اعتراف نمی‌کنند اما دلایل کافی برای اتهام جاسوسی آنان در دست داریم.”
دادستان تهران در پاسخ به سئوال خبرگزاری فارس در مورد ارتباط بین آزادی کلوتیلد رایس و سارا شورد، هرگونه ارتباطی بین این دو پرونده رارد کرد، اما در پاسخ به سئوال دیگر همان خبرگزاری مبنی بر اینکه آیا قوه مجریه می‌تواند بر اساس رأفت اسلامی محکوم یا متهمی را آزاد کند، گفت: “کلوتید ریس در یک مسیر قانونی روند پرونده‌اش رسیدگی و در نهایت با قرار وثیقه آزاد شد. ایراد ما درباره آزادی این متهم به جاسوسی مربوط به وظایف قوه قضاییه است که در قانون آمده است.”
این مقام دادستانی تهران مدتی پیش نیز از یافتن اسناد و مدارکی “آشکار” درباره ارتباط دستگیر‌شدگان با سازمان اطلاعات مرکزی امریکا (سیا) خبر داده و این ۳ نفر را به جاسوسی متهم کرده بود.
او اما در اظهاراتی که به نظر می رسد در واکنش به گفته های اخیر سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص آزادی سارا شورد باشد، گفته است: “سایر دستگاه‌ها نمی‌توانند وارد وظایف قوه قضاییه شوند و اگر قوه قضاییه کوتاهی کرده می‌توان این موضوع را نقد کرد هر چند کار ما مقابله با دستگاه‌های اجرایی نیست. اگر احساس کنیم یک پرونده دارای اهمیت می‌تواند سرعت بیشتری داشته باشد وارد عمل خواهیم شد.”
انتقاد دادستان تهران در ارتباط با دخالت “سایر دستگاه ها در مورد وظایف قوه قضاییه” در حالی مطرح می شود که روزنامه کیهان در آخرین شماره خود طی گزارشی تحت عنوان “اخبار ضد و نقیض درباره آزادی جاسوس آمریکایی“، تلاش برای آزادی سارا شورد را “تامل بر انگیز” خوانده نوشته است: “جرائم این فرد و اظهارنظرهای پیشین برخی مسئولین امنیتی و قضایی کشورمان در خصوص وابستگی این سه تبعه آمریکا به سرویس های اطلاعاتی این کشور، تلاش برای آزادی این زن آمریکایی را با سئوال روبرو می کنند.”
گفتنی است پیش از اعلام خبر آزادی سارا شورد با قید وثیقه، دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد نیز تایید کرده بود که سارا شورد “به زودی” آزاد می شود. خانواده های سارا شورد و دو آمریکایی دیگر هم که بیش ۱۳ ماه است در ایران زندانی هستند با انتشار بیانیه ای ابراز امیدواری کرده بودند که این تصمیم جمهوری اسلامی نشانه آغاز روند پایان “حبس طولانی و دشوار” فرزندانشان باشد.
شین باور و جاشوا فتال دو مرد جوان آمریکایی به همراه سارا شورد، زن ۳۱ ساله، در مردادماه سال گذشته، در حالی که مشغول کوه‌نوردی در منطقه مرزی کردستان عراق بودند، ازسوی مأموران جمهوری اسلامی بازداشت و بعد از مدتی متهم به جاسوسی شدند.
