سهم روشنفکران فقط شکست بود

نویسنده

batebi.jpg

احمد باطبی

مراسم دومین دوره انتخاب آثار ادبیات نمایشی با بزرگداشت اکبر رادی و اهدای جوایز به برندگان برگزار شد. این ‏مراسم که مجری آن فرهاد آئیش بود، با اجرای موسیقی سنتی آغازو با پخش گزیده‌ای از فیلم سخنرانی زنده یاد اکبر ‏رادی نمایش نامه نویس بزرگ ایرانی ادامه یافت.‏

namayeshi626.jpg

عکس: احمد باطبی

دکتر قطب‌الدین صادقی به عنوان اولین سخنران این مراسم به ذکر ویژگی های انسانی و اخلاقی رادی پرداخت وگفت: ‏‏”سخن گفتن از مردی که تا بود اکبر بود و راد بود و با راستی زیست سخت است. قصد ندارم از درام شناسی اکبر رادی ‏سخن بگویم اما او یکی از چهره‌های مهم دهه 40 بود که بعد از شکست سال 32 شکل گرفت. دکتر غلامحسین ساعدی، ‏بهرام بیضایی و اکبر رادی کسانی بودند که این مسیر را یافتند و رشد دادند. رادی شاید کسی بود که مستقیم وجدی آن ‏را به سوی جلو پیش راند. آنچه او عنوان کرد نقش روشنفکران بود که نه جرات داشتند و نه توانستند اندکی جهان فردی ‏را تغییر دهند، روشنفکرانی که تنها سهم‌شان شکست بود. آن‌چه او نوشت ستایش روشنفکران نبود، توضیح دلایل ‏شکست های روشنفکران بود. او شاگردان زیادی تربیت کرده است و آینده نشان می دهد جایگاه واقعی رادی کجاست. او ‏کارش را به عنوان درام نویس خوب انجام می داد. هرگز کار تفننی و میان پرده نمایشی و سفارشی ننوشت. او شخصیت ‏مهربان و فروتنی داشت و به رغم تمام نامهربانی ‌هایی که در حق‌اش شد همیشه جوانمرد زیست.“‏

علی رضا نادری در ادامه این مراسم با بیان این موضوع که اکبر رادی را تنها برای دوبار، آن هم دو سه ثانیه ملاقات ‏کرده، بخشی از مطلبی را خواند که دو سال پیش برای تولد رادی نوشته بود: “سال 79 در جشنواره نوزدهم فجر او را ‏از نزدیک دیدم. یک بار شب اجرای «سعادت لرزان مردمان تیره روز» یک جمله گفت که من سرشار از احساسم و ‏یک بار هم در دیدار شب آخر که گفت :«در آستانه هزاره جدید هستیم.» همین. جمعا یک دقیقه هم نشد. خیلی از اوقات ‏به او فکر می‌کنم، مجموعه سه جلدی آثارش را با آن رنگ آسمانی‌اش در خانه دارم و گه گاه یکی از رویاهایش را ‏می‌خوانم؛ یکی از مخلوقاتش را. وقتی از من خواستند درباره ایشان و به مناسبت سالگرد به جهان آمدنش مطلبی بنویسم ‏فورا پذیرفتم. فکر کردم حالا که فرصتی پیش آمده آن هم به چنین بهانه‌ای چرا که نه؟ نه نقد و بررسی آثار ‏اوست‎…‎پذیرفتم که به این بهانه خجسته پس از سال‌های سال به او، خانواده‌اش و خانواده تئاتر تبریکی بگویم، پانزده ‏روز فرصت داشتم. به گمانم کافی بود که نبود. می‌دانستم آنچه می‌نویسم درباره مردی است که به گفته خودش مقبره ‏دار- معلم ـ زبان فارسی است. می‌دانستم او مردی است که نوشتن، هنرش است…“‏

در بخش دوم این مراسم لوح سپاس ناشر برتر، توسط ایرج راد به نشر قطره اهدا شد. راد در سخنانی گفت:“بنا نبود ‏که روی صحنه بیایم اما من پنج بار با آثار اکبر رادی به روی صحنه رفتم، پنج بار با شخصیت های رادی زندگی کردم. ‏من نقش خسرو را اولین بار در جوانی در لبخند باشکوه آقای گیل اجرا کردم و آخرین کاری را که از رادی اجرا کردم ‏باغ شب نما بود به کارگردانی هادی مرزبان.“‏

وی سپس به یاد آوری خاطرات اش از رادی و اجرای نمایش های وی پرداخت‏‎.‎

در ادامه این مراسم جوایز برگزیدگان دومین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایش اهدا شد. برگزیدگان بخش نمایشنامه ‏کوتاه چاپ نشده به ترتیب فرهاد نقدعلی [فسیل یک]، حسن بیانلو[نقش بر آب]، فارس باقری [پروانه‌ای برناقوس]، ‏مهدی کوشکی [باد شیشه‌ها را می‌لرزاند] بودند.‏

در بخش نمایشنامه‌های منتشر شده به ترتیب محمود ناظری [یک اتاق با دو در]، علیرضا نادری [سه پاس از حیات ‏طیبه نوجوانی نجیب و زیبا]، چیستا یثربی [عاشقانه تا هشت شماره]، نغمه ثمینی [شکلک] انتخاب شدند‏‎.‎

برگزیدگان بخش نمایشنامه بلند چاپ نشده هم به ترتیب عبارت بودند از: آرش عباسی[ورود آقایان ممنوع]، صحرا ‏رمضانیان [آرزوهای عقیم زیر آفتاب]، کوروش نریمانی[والس مرده شوران]، رضا شیروز [ستاره های دارچینی]. در ‏بخش ترجمه منتشر نشده هم دکتر علی غضنفری، خانم منیژه محامدی، شعله آذر و مهندس بهرام فیاض انتخاب شدند‎.‎

‎ ‎