تصمیم نظام برای حمایت از دولت؟

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» نماینده خامنه‌ای به رسانه‌های سپاه هشدار داد

علی سعیدی، نماینده ولی‌فقیه در سپاه پاسداران،‌ در یک کنفرانس خبری، به انتقاد از برخی رسانه‌های نزدیک و وابسته به سپاه پاسداران نظیر خبرگزاری فارس پرداخت و گفت که این رسانه‌‌ها گاهی “اخبار بدون دقت و ملاحظه” منتشر می‌کنند.

این سخنان نزدیک به یک ماه پس از سخنان حسن فیروزآبادی مطرح شده که رسانه‌‌های نزدیک به نهادهای نظامی را تهدید کرده بود که در صورت انتشار اخبار دروغ علیه دولت، با آن‌ها برخورد خواهد شد.

سعیدی درباره سخنان فیروزآبادی گفت: “آن‌چه سرلشکر فیروزآبادی مطرح کرد، درباره این بود که چرا برخی رسانه‌هایی که منتسب به نیروهای مسلح هستند، در انتقال خبر خود دقت لازم را ندارندکه باید دقت لازم را داشته باشند”.

نزدیک به یک ماه پیش حسن فیروزآبادی خواستار رعایت حدود در انتقاد از دولت شد و رسانه‌های نزدیک به نهادهای نظامی را نیز تهدید کرد که در صورت انتشار اخبار دروغ علیه دولت، با آن‌ها برخورد می‌شود. به گفته‌ی فیروزآبادی نه تنها رسانه‌های یک جریان سیاسی خاص، بلکه “رسانه‌هایی که به نوعی به نیروهای مسلح مرتبطند خطا می‌کنند. برابر مشی و منویات رهبری حرکت نمی‌کنند باید روش‌شان را اصلاح کنند والا ما با آنها برخورد می‌کنیم”.

اکنون سخنان مشابهی نیز از سوی علی سعیدی بیان شده است. سعیدی با اشاره به اینکه “برخی اخبار توسط خبرگزاری‌ها و رسانه‌های وابسته به سپاه بیان می‌شود که دقت لازم را ندارد که باید دقت لازم را داشته باشند”، گفت: “به هر حال برخی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها منتسب به سپاه هستند و انتظار می‌رود که خبرگزاری فارس و دیگر خبرگزاری‌ها در بیان خبر جامعیت داشته باشند، زیرا گاهی برخی اخبار بدون دقت و ملاحظه روی آنتن می‌رود”.

وی از غفلت این رسانه‌ها در انتشار اخبار “بدون دقت” با عنوان “هزینه‌های بیخودی” یاد کرده که “زیبنده نیروهای مسلح” نیست.

هنوز مشخص نیست دلیل این سخنان فیروزآبادی و سعیدی و هشدار آن‌ها به رسانه‌‌های نزدیک به سپاه پاسداران در حمایت از دولت روحانی چیست. رابطه میان نیروهای نظامی - و به طور مشخص سپاه پاسداران - با دولت روحانی،‌ گرچه‌ رابطه‌ای رسمی است، اما در ماه‌های گذشته چه اعضای رسمی و چه نیروهای نزدیک به سپاه پاسداران، بسیاری از سیاست‌های دولت روحانی را مورد انتقاد قرار داده‌اند.

دو هفته پیش نیز محمود علوی، وزیر اطلاعات، در مراسم سال‌روز درگذشت آیت‌الله خمینی،‌ در یک سخن‌رانی، برخی انتقادات از دولت را “دروغ” توصیف کرد و گفت: “زمانی که رهبر معظم انقلاب اسلامی متوجه این دروغ‌پراکنی‌ها شدند با مسوولانی که این رسانه های دروغ‌پراکنی مرتبط با آن‌ها هستند تذکر شدیداللحن دادند و زمانی که مشاهده کردند که در عمل تأثیر آن‌چنانی نگذاشته خود برخی از این بزرگواران را احضار کرده و برخورد شدیداللحن انجام دادند که چرا دولت را تضعیف می‌کنید، مگر این دولت از کجا آمده است”؟

حامیان حسن روحانی بر این اعتقادند که با توجه به سمت فیروزآبادی و علوی، آن‌چه که آنان درباره لزوم حمایت از دولت گفته‌اند و یا نقل‌قول مستقیم از رهبر جمهوری‌اسلامی، می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که در میان سطوح عالی جمهوری‌اسلامی، تصمیم جدی مبنی بر حمایت از دولت در روند مذاکرات هسته‌ای گرفته شده.

چند روز پس از سخنان علوی، فاش شد که وی دو روز پیش از این سخن‌رانی، با حضور در موسسه کیهان، دیداری ۹۰ دقیقه‌ای با حسین شریعتمداری،نماینده ولی‌فقیه و مدیرمسوول این روزنامه داشته است. 

وب‌سایت پیام‌نو در این زمینه نوشت: “به احتمال قریب به یقین این جلسه ۹۰ دقیقه ای حول محور همان هشدارهای شدید اللحن انجام شده است. کیهان به عنوان سر سلسله مخالفان دولت و مذاکرات هسته‌ای و رسانه ای که به طور مداوم خود را به نوعی مفسر مواضع نظام معرفی می‌کند، در مطالب خود خط اصلی طیف های تندروی اصول‌گرا را مشخص می کند و سا‌ل‌هاست که به این جایگاه مشهور بوده و هست. پس خیلی طبیعی است که امنیتی‌ترین مقام دولت برای چیزی که می‌تواند یک «اتمام حجت» در راستای همان هشدارها باشد، راهی این روزنامه شود و یک ساعت و نیم با مدیر مسوول آن گفت‌و‌گو کند. چه آن‌که اگر هدف از این دیدار چیزی جز این بود، اصولا وزیر اطلاعات می‌بایست به سنت تمام دیدارهای این‌چنینی وقت خود را در آن صرف بازدید از قسمت‌های مختلف روزنامه کند نه این‌که یک ساعت و نیم به گفت‌و‌گو با مغز متفکر این مجموعه کند”.

 

سپاه و رسانه

اذعان فیروزآبادی و سعیدی به رسانه‌هایی که “به نوعی به نیروهای مسلح مرتبطند” نیز در نوع خود جالب‌ توجه است. نیروهای نظامی جز در موارد خاص که رسانه‌ای به طور خاص متعلق به‌ آن‌هاست - مانند روزنامه جوان - سخنی درباره رسانه‌های وابسته به خود نمی‌گویند. تنها استثنا در این زمینه محمود احمدی‌نژاد بود که در سال‌های پایانی دوران ریاست‌جمهوری خود و زمانی که اختلاف‌های وی با سپاه پاسداران و رسانه‌های نزدیک به این نهاد،‌ علنی شده بود، از فارس به عنوان خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران یاد کرده بود. چند سال پیش نیز سایت تابناک، متعلق به محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام - نوشته بود که بودجه خبرگزاری فارس توسط بخش فرهنگی سپاه پاسداران تامین می‌شود.

علاوه بر رسانه‌هایی که به شکل مستقیم متعلق به سپاه پاسداران هستند - نظیر روزنامه جوان و وب‌سایت جوان آن‌لاین - رسانه‌های مختلفی نیز منسوب به این نهاد و بخش‌های مختلف آن هستند. اگر از وب‌سایت‌هایی نظیر سپاه‌نیوز، بسیج پرس، خبر دانشجو بگذریم، وب‌سایت‌های دیگر نظیر ندای انقلاب، بولتن‌نیوز، مشرق‌نیوز، عماریون، فاطرنیوز و خبرگزاری تسنیم از دیگر رسانه‌های نزدیک به این نهاد هستند.

از سوی دیگر برخی مجموعه‌های رسانه‌ای نیز نزدیک به سپاه پاسداران هستند. برای نمونه می‌توان به مجتمع رسانه‌ای اطلس اشاره کرد که موسس وب‌سایت‌هایی نظیر “برهان”، “نسیم آنلاین”، “مجلس نهم”، “افسران جوان جنگ نرم”، “اشراف”، “موج قانون”، “به‌دخت”، “دیدارمدیا” و “ایران هسته‌ای” است.

با توجه به محرمانه بودن بودجه نهادهای نظامی، امکان دسترسی رسمی به بودجه فرهنگی سپاه پاسداران وجود ندارد. با این حال فرماندهان این نیروی نظامی تاکنون بارها گفته‌اند که باید در زمینه‌های فرهنگی حضور داشته باشند تا فرهنگ انقلاب حفظ شود.

بهمن ماه گذشته نیز اخباری درباره تاسیس یک شبکه تلویزیونی از سوی سپاه پاسداران منتشر شد که البته سخنگوی این نهاد، آن‌ها را تکذیب کرد.

آن زمان رسانه‌ها خبر داده بودند که تلویزیونی با نام “عصر” توسط سپاه پاسداران و با همکاری “سازمان هنری رسانه‌ای اوج” و زیر نظر قرارگاه قُرب سپاه پاسداران، راه‌اندازی شده است.

همان زمان یک خبرگزاری نزدیک به سپاه نوشته بود: “قرارگاه قرب با هدف فعالیت‌های فرهنگی در سپاه پاسداران تاسیس شده است، یعنی به همان ترتیب که قرارگاه خاتم‌الانبیا در بخش‌های عمرانی فعالیت دارد، قرارگاه قُرب هم در بخش‌های فرهنگی فعال خواهد بود”.

با این وجود رمضان شریف، مسوول روابط عمومی سپاه‌پاسداران، این خبر را تکذیب کرد و گفت که این تلویزیون خصوصی نیست، بلکه “از شبکه‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که در کنار ظرفیت‌سازی‌های دیگر رسانه ملی برای پاسخ به نیازهای مخاطبین پیش‌بینی شده است”.

به گفته شریف، همکاری در تاسیس این تلویزیون “در راستای وظایف ذاتی” سپاه پاسداران است که “از بسیاری از مؤسسات و سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه مسائل فرهنگی و اجتماعی به صورت موردی حمایت به عمل آورده است”. وی از “سازمان فرهنگی و هنری و رسانه‌ای اوج” به عنوان یکی از این سازمان‌ها نام برده بود.

موسسه اوج، موسسه‌ای است که با طراحی بنرهایی درباره مذاکره میان ایران و آمریکا و همچنین تشویق به فرزندآوری مشهور شد.

پیش از این و در انتقاد از حضور سپاه در عرصه رسانه‌ها، وب‌سایت الف - متعلق به احمد توکلی، نماینده مجلس - نوشته بود: “این همه سایت و خبرگزاری و پیامک با کدام توجیه از بودجه سپاه هزینه می شود؟ آیا واقعا سپاه چنین ماموریتی دارد”؟