پرواز هواپیماها هنگام اذان با دستور علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، ممنوع شده است. سایت رسمی سازمان هواپیمایی کشوری این خبر را به نقل از رئیس این سازمان اعلام کرده است.
حمیدرضا پهلوانی گفته با ابلاغ بخشنامه ای به شرکت های هواپیمای داخلی به “منظور رعایت اوقات شرعی نماز صبح مسافرین و ترویج فرهنگ نماز در جامعه” و با توجه به “تأکید مقام معظم رهبری بر اجرای این امر”، زمان نماز صبح در مبدأ و مقصد با زمان برنامه پروازها تداخل نخواهد داشت.
بر این اساس و با اجرایی شدن این بخشنامه، از این پس تمام پروازهای داخلی حداقل ۳۰ دقیقه پس از اذان صبح اجازه پرواز خواهند داشت و به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری “این زمان در اختیار مسافرین جهت انجام تکلیف شرعی قرار خواهد گرفت”.
پیش از این برگزاری مسابقات لیگ فوتبال نیز در ساعاتی که با اذان مغرب همزمان می شد، ممنوع شده بود.
ممنوع شدن پرواز هواپیماها در هنگام اذان با هدف ترویج فرهنگ نماز در جامعه توسط رهبر جمهوری اسلامی در حالی صورت می گیرد که آیت الله خامنه ای خود نماز خواندن در هواپیما و در هنگام پرواز را جایز شمرده است.
علی خامنه ای پیش از این در پاسخ به پرسش یکی از مقلدانش که از او پرسیده بود در هواپیما باید به چه سمتی نماز خواند؟، گفته بود: “مکان نماز گذار باید بیحرکت باشد [اما] اگر به واسطه تنگی وقت یا ضرورت دیگری، ناچار باشد که در هواپیما یا ترن در حال حرکت نماز بخواند، باید استقرار و قبله را در حد ممکن رعایت کند و در حال چرخش به طرف قبله، چیزی نخواند.”
با وجود این حکم، رهبر جمهوری اسلامی روز ۲۹ آبان ۱۳۸۷ در دیدار با شرکت کنندگان در هفدهمین اجلاس سراسری نماز، گفته بود که سال ها پیش مجبور شده بود برای آنکه بتواند نماز خود را بخواند، از پنجره قطار در حال حرکت به بیرون بپرد.
آیت الله خامنه ای گفته بود: “ما عراق رفته بودیم، یک سفر عتبات مشرف شدیم، هر کار کردیم برای نماز صبح، توقف نکرد. یعنی اصلاً نمی‌شد. جوری تنظیم کرده بودند که نمی‌شد و بنده مجبور شدم از اواخر قطار که نزدیک ایستگاه یا اوائل ایستگاه بود خودم را از پنجره بیندازم بیرون که بتوانم نماز بخوانم؛ چون در داخل قطار کثیف بود و نمی شد نماز خواند.”
پرپنچی: در هواپیما هم می شود نماز خواند
اکثر مراجع تقلید شیعه می گویند در محل هایی مانند هواپیما یا قطار که امکان توقف آنها در هنگام اذان وجود ندارد، می شود نماز خواند.
حجت الاسلام محسن پرپنچی، عضو شورای مرکزی جمعیت آبادگران جوان هم با تأیید این مسئله به “روز” می گوید که “می توان با رعایت ترتیبات شرعی در هنگام پرواز هم نماز خواند” اما در عین حال اضافه می کند که “هر اقدامی برای تقویت فرهنگ نمازخوانی مناسب است.”
او می گوید: “برخی هواپیماها نمازخانه دارند و می شود در آنها هم نماز خواند.”
این روحانی اصولگرا با تأکید بر در نظر گرفتن دیدگاه های مراجع تقلید در این باره، اضافه می کند: “این قضیه استثنائاتی هم دارد. در روایت آمده فردی که بدهکار است اول باید بدهی خود را پرداخت کند و بعد نماز خود را بخواند.”
اگر چه پرپنچی تأکید می کند “موضوع به این سادگی هم نیست” اما بر اساس گفته های رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و بخشنامه این سازمان، این تصمیم دیگر قطعی شده است.
با وجود این، عضو شورای مرکزی جمعیت آبادگران جوان می گوید: “حتی اگر موضوعی به قانون تبدیل شده باشد اما برای مردم ایجاد گرفتاری و زحمت بکند، می توان قانون را با نظر مراجع تقلید تغییر داد.”
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری همچنین گفته که تأخیر ۳۰ دقیقه ای هواپیماها برای جلوگیری از پرواز آنها در هنگام اذان، در محاسبات تأخیرات پروازی لحاظ نمی شود. این بدان معنی است که مسافران پروازها نمی توانند بابت این تأخیر و ضرر و زیان های احتمالی ناشی از آن شکایت یا اعتراضی داشته باشند.
خلبانان توجیه شده اند
رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و معاون وزیر راه و شهرسازی افزوده خلبانان توجیه شده اند که “ادای فریضه الهی بر سایر امور” اولویت دارد.
او همچنین گفته که در اجرای مصوبه شورای فرهنگ عمومی کشور و دستورالعمل اجرایی عفاف و حجاب مبنی بر گسترش فرهنگ حجاب و عفاف و ستاد صیانت از حریم امنیت عمومی و حقوق شهروندان، از این پس مدیران، پرسنل و مهمانداران شرکت های هواپیمایی موظف هستند در زمینه “توجه به حجاب و عفاف و گسترش آن در صنعت و جامعه و رعایت حریم محارم منطبق بر قوانین، مقررات و آموزه های دینی اقدام لازم را بعمل آورده و از هرگونه تخلف بپرهیزند”.
پهلوانی تأکید کرده که در صورت رعایت نکردن این بخشنامه ها، سازمان هواپیمایی کشوری از ادامه همکاری شرکت های هواپیمایی جلوگیری خواهد کرد.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس هفته گذشته از صدور بخشنامه ای از طرف سازمان هواپیمایی کشوری برای ممنوعیت پرواز هواپیماها هنگام اذان خبر داده بود.
خبرگزاری فارس به نقل از سید علی طاهری نوشته بود طبق بخشنامه ای که در تاریخ ۲۶ آذر ماه ابلاغ شده است، از این پس هیچ پروازی هنگام اذان به ویژه اذان صبح انجام نخواهد شد و هواپیماها حداقل نیم ساعت پس از اذان صبح اجازه پرواز خواهند داشت.
پیش از این، سودابه احسانی مشاور امور بانوان وزارت راه و شهرسازی هم گفته بود: “مسئله حجاب و عفاف مهمانداران هواپیما با جدیت بیشتری در سال جاری دنبال می‌شود.”
در سال های روی کار آمدن احمدی نژاد برخورد با دختران و زنانی که “بدحجاب” یا “بی حجاب” خوانده می شوند،شدت گرفته است. در این مدت تعدادی از رسانه ها و شخصیت های جناح حاکم اصولگرا به طور مکرر از وضعیت پوشش و حجاب مهمانداران و خدمه شرکت های هواپیمایی انتقاد کرده و خواستار برخورد دولت با این مسئله شده اند.
از عرش تا فرش
صدور این بخشنامه های جدید در حالی صورت می گیرد که شرکت های هوایی جمهوری اسلامی این روزها سخت ترین دوران فعالیت خود را می گذرانند. تحریم های بین المللی که سالهاست علیه این صنعت وضع شده، خرید هواپیماهای مدرن و قطعات آنها را تقریبا غیر ممکن کرده است.
شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما) که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ و در دوران حکومت محمدرضا پهلوی تأسیس شد، روزگاری یکی از بزرگترین، امن ترین و سودده ترین خطوط هوایی دنیا بود که از پیشرفته ترین هواپیماهای جهان استفاده می کرد و افراد سرشناسی مانند الیزابت تیلور، هنرپیشه مشهور آمریکایی برای افتتاح خطوط پروازی آن به ایران می آمدند.
هم اینک و تحت تأثیر تحریم ها و مدیریت دولتی، کار هما به جایی رسیده که یکی از ضررده ترین شرکت های دولتی ایران است، سهامش در بورس تهران توزیع می شود اما خریداری ندارد و به یکی از پرسانحه ترین خطوط هوایی جهان بدل شده است.
شرکت های هوایی ایران توسط دولت های غربی و بخصوص آمریکا (که پیش از انقلاب به شکل گیری هواپیمایی مدرن در ایران کمک کرد) به همکاری با سپاه پاسداران و برنامه اتمی جمهوری اسلامی متهم هستند.
