صفحه چهار فصل در بخش قاب اختصاص دارد به معرفی طراحان و کاریکاتوریست ها در سراسر جهان. دراین شماره با جرالد سکارف آشنا می شویم.
مطبوعات، دیوار و هرکول
جرالد سکارف متولد ۱۹۳۶ لندن، کارتونیست، کاریکاتوریست و تصویرساز صاحب سبک، هر چند که عمده ی اعتبارش را وام دار کارتون های سیاسی مطبوعاتی اش است، مخاطبانی فراتر از دائره ی خوانندگان روزنامه ها و مجلات دارد؛ عشاق سینما و موزیک راک کار او را در فیلم “دیوار” (۱۹۸۲) در خاطر دارند، کودکان از تماشای شخصیت های خلق شده توسط او در انیمیشن “هرکول”(۱۹۹۷) لذت برده اند، بینندگان تلویزیون هم کارش را در تیتراژ سریال مطرح “بله آقای وزیر! ” فراموش نخواهند کرد.
سکارف، بیشتر دوران کودکی اش را با بیماری آسم دست و پنجه نرم کرد و در بستر گذراند، همین سبب شد که طراحی به تنها تفریح او تبدیل شود. بسیاری معتقدند که صورتک های مضحک و ترسناک آثارش ریشه در همان دوران دارند، خودش گفته کارهایش نتیجه ی قصور پزشکان بی کفایت در درمان او هستند!
کار های مطبوعاتی
اولین کاریکاتور های او اواسط دهه ی ۶۰ در مجله ی طنزی به نام “پرایوت آی” به چاپ رسید، بعد ها نشریات معتبرتری مانند “دیلی میل”، “تایم”، “نیویورکر” و “وگ” کار هایش را منتشر کردند و او به یکی از مطرح ترین کارتونیست های سیاسی و منتقد تبدیل شد. اغلب، سبک کارش را با دوست و هم وطن اش “رالف ستدمن” مقایسه کرده اند؛ هر دو معمولآ از خطوطی قدرتمند با ضربی خشن، شکستگی ها و زوایای تیز، تاش های سیاه و صورتک های از ریخت افتاده استفاده می کنند که بیانی کاملآ اکسپرسیونیستی به آثارشان بخشیده است، هر چند که که سکارف خطوطی نرم تر از ستدمن دارد. شاید این شکل بیانی عصبی و پرخاشجو نشأت گرفته از دهه های پر تلاطم ۶۰ و ۷۰ باشد که این دو هنرمند دوران اوج کاری شان را در خلال آن گذراندند؛ جنگ ویتنام، رسوایی واترگیت، ترور کندی و ده ها بحران ریز و درشت دیگر، زمینه ساز ظهور هنرمندان معترض- و البته خلاق- بسیاری در عرصه ی هنر های مختلف شدند، از جمله گروه موزیک “پینک فلوید”.
دیوار”پینک فلوید”
اواسط دهه ۷۰ “راجر واترز” و “نیک میسن” دو عضو موثر گروه پینک فلوید بعد از تماشای یکی از انیمیشن های سکارف برای شبکه ی بی بی سی با عنوان “سفر بیش از حد طولانی” عاشق سبک کارش شدند و از او خواستند برای چند تا از ترانه هایشان انیمیشن های کوتاهی بسازد از جمله یک ویدئو موزیک برای ترانه ی “خوشامدگویی به ماشین”. سال ۱۹۷۹ سکارف طراحی جلد معروف ترین آلبوم موزیک این گروه، یعنی “دیوار” را انجام داد. سه سال بعد الن پارکر بر اساس این آلبوم، یک نسخه ی سینمایی کارگردانی کرد که پانزده دقیقه از آن به صورت انیمیشن ساخته شده بود، طراحی و کارگردانی بخش انیمیشنی را سکارف بر عهده داشت. کلیت فیلم بیشتر به کلیپ کشداری می ماند که سازنده اش زور زیادی زده تا تصاویر از موزیک و کلام پینک فلوید کم نیاورند اما تنها همان پانزده دقیقه تخیل و غنایی همپای ترانه ها دارند. هنوز دوستداران “دیوار” فیلم را ب فصل ا رژه ی چکش هایش به یاد می آورند و فصل کابوس گونه ی بمباران انگلستان توسط بمب افکن های آلمانی که ترانه ی “خداحافظ آسمان آبی” همراهی اش می کند یک سروگردن از کل فیلم بالاتر است. دو سال بعد از آن سکارف کار انیمیشن و گرافیک آلبوم “راه و رسم سواری مفتی” را انجام داد که اثر دیگری از راجر واترز_ این بار جدا از گروه پینک فلوید_ بود.
بله آقای وزیر
اگر اهل برنامه های تلویزیونی باشید حتمآ سریال طنز آمیز انگلیسی “بله آقای وزیر!” و دنباله اش “بله آقای نخست وزیر!” را به یاد می آورید که مدت ها از شبکه ی دوم تلویزیون ایران به صورت شبانه پخش می شد. هر بار آقای وزیر ظاهرأ اصلاح طلب سعی می کند اندکی تغییر و تحول درسیستم به وجود آورد تا رأی دهنده هایش به وجد آیند اما “همفری” مشاور رندش که محافظ ارزش های سنتی نظام هم هست او را با لطایف الحیل به مسیر مألوف برمی گرداند. تعجبی ندارد که وظیفه ی طراحی کاریکاتور های تیتراژ یکی از موفق ترین سریال های کمدی سیاسی انگلیسی را به یکی از موفق ترین کارتونیست سیاسی انگلستان سپرده باشند. سکارف برای تیتراژ این مجموعه، پرتره ی سه شخصیت اصلی آن: پل ادینگتون (آقای وزیر)، نایجل هاثورن (سر همفری) و درک فولدز (منشی مخصوص وزیر) را به کاریکاتور در آورد. بعد ها درک فولدز سعی کرد نسخه ی اصل این کاریکاتور ها را بخرد اما موفق نشد چون بسیار گران بودند!
هرکول
انیمیشن “هرکول” در اواخر دوران رستاخیز کمپانی دیزنی که بعد از فیلم “پری دریایی کوچک” آغاز شده بود ساخته شد و آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفت. فیلم فروش چندانی نداشت و منتقدان باز هم دیزنی را به سهل انگاری در برخورد با فرهنگ های بیگانه و آمریکایی کردن اساطیر یونانی متهم کردند. با این حال همه در این نظر، هم عقیده بودند که طراحی های جرالد سکارف برای شخصیت های مختلف، نقطه ی قوت این انیمیشن است. اگر دنبال سبک بیان گرایانه و پر از هیجان سکارف یا تصاویر انتزاعی او در “دیوار” می گردید نا امید خواهید شد. فراموش نکنید که “هرکول” کاری در سیاق آثار دیزنی و برای مخاطبان کودک است، از این منظر، خواهید دید که سبک شخصی سکارف به خوبی با سنت هفتاد ساله ی آثار دیزنی تلفیق شده و متفاوت ترین و قدرتمندانه ترین کار دیزنی را در زمینه ی طراحی کاراکتر های کارتونی دو بعدی در دهه های اخیر به وجود آورده است.
سال ۲۰۰۶ جرالد سکارف در هفتاد سالگی از جانب مطبوعات انگلستان به عنوان بهترین کارتونیست سال انتخاب شد و نشان داد که کشتی همچنان به راه خود ادامه می دهد!
