آدم های بیست – فیلمی که در جشنواره فیلم فجر به نمایش در امد - از اجتماع کنده شده اند. آنها در تلاش نیستند که موقعیتی بهتر را کسب و تجربه کنند آنها نگران بقا هستند. بقایی که هیچ شرایط خوبی پس آن نهفته نیست.
نگاهی به فیلم بیست
پرنده های قفسی
رضا کاهانی سینما را باساختن فیلم های مستند اغاز کرد. سپس فیلم آدم را به عنوان نخستین ساخته اس مقابل دوربین برد که داستانی سورئال دارد و هنوز هم به نمایش عمومی در نیامده است. فیلم بعدی او آنجا که فیلمی ویدئویی بود سال گذشته توقیف شد. این فیلم نیز به مهاجرت می پرداخت. این فیلم توقیف شده جایزه اسکندر طلایی جشنواره تسالونیکی یونان را به خود اختصاص داد. بیست سومین فیلم کاهانی به شمار می آید که پس از نمایش از سوی اهالی مطبوعات مورد توجه قرار گرفت.
کارگردان: رضا کاهانی- نویسنده: حسین مهکام، رضا کاهانی- مدیر فیلمبرداری: مسعود سلامی- موسیقی: امیر واجد سمیعی- تهیه کننده: پوران درخشنده- بازیگران: پرویز پرستویی، مهتاب کرامتی، حبیب رضایی، فرشته صدر عرفایی، مهران احمدی.
خلاصه داستان: پرستویی که مدیریت رستورانی متوسط در جنوب شهر را برعهده دارد بنا به بیماری و بی حوصله گی تصمیم می گیرد تالار را تعطیل کند. او از کارگرانش می خواهد تا 20 روز بعد آنجا را ترک کنند. این کارگران هریک داستانی دارند که در این میان مرور می شود. در نهایت با پا در میانی کارگردان رستوران تعطیل نمی شود.
رضا کاهانی سینما را باساختن فیلم های مستند اغاز کرد. سپس فیلم آدم را به عنوان نخستین ساخته اس مقابل دوربین برد که داستانی سورئال دارد و هنوز هم به نمایش عمومی در نیامده است. فیلم بعدی او آنجا که فیلمی ویدئویی بود سال گذشته توقیف شد. این فیلم نیز به مهاجرت می پرداخت. این فیلم توقیف شده جایزه اسکندر طلایی جشنواره تسالونیکی یونان را به خود اختصاص داد. بیست سومین فیلم کاهانی به شمار می آید که پس از نمایش از سوی اهالی مطبوعات مورد توجه قرار گرفت
کاهانی نیز همانند بسیاری از سینماگران هم نسل خود فیلمسازی را با کارگردانی فیلم های مستند شروع کرد. این تجربه روی ساختن فیلم های بلندش نیز تاثیری به سزا داشت و این نگاه در جدید ترین ساخته اش بیشتر خودنمایی می کند.
بیست برخلاف آدم داستان کاملا اجتماعی دارد و بیشتر به آنجا فیلم دیده نشده این فیلمساز جوان وابسته است.
کاهانی در این فیلم سراغ افراد فرودست جامعه می رود و دغدغه های مالی و عاطفی هریک را در داستانی جداگانه به تصویر می کشد. داستان بیست متعلق به افراد آسیب پذیری است که در جامعه جایگاهی متزلزل دارند. انها شنیده اند که کارفرمایشان به زودی تالار را تعطیل می کند. انها می دانند به این وسیله همین موقعیت متزلزل را نیز از دست می دهند. آدم های بیست از اجتماع کنده شده اند. آنها در تلاش نیستند که موقعیتی بهتر را کسب و تجربه کنند آنها نگران بقا هستند. بقایی که هیچ شرایط خوبی پس آن نهفته نیست.
فیلم در سبک خود نیز می کوشد این نگاه را به صورت متوالی حفظ کرده و به دلیل طنز تلخ برخی صحنه ها تماشاگر را دلخوش نکند.
اگرچه فیلم بیست قابلیت های بسیاری دارد تا به سمت ملودرامی سانتی مانتال سوق یابد اما کاهانی در بسیاری از صحنه جلوی آن را می گیرد. به فرض در صحنه ای از فیلم پرستویی می خواهد گریه کند. دوربین به سمت چهره وی حرکت می کند و ما در انتهای این حرکت قطره اشکی را می بینیم که بر چهره وی فرو می افتد. موسیقی نیز حکمی چنین دارد. قطعه های تصنیف شده می توانست موجب احساسات گرایی شود اما اینگونه نیست و تنها به کمک سایر عوامل فضای مناسب را ایجاد می کند.
کاهانی در بازی بازیگران نیز این نگاه را حفظ می کند. مهتاب کرامتی در این فیلم نقش زنی خسته و آسیب پذیر را بازی می کند که همسرش را از دست داده و با تنها دخترش زندگی به سختی می گذراند. کاهانی به عمد کرامتی را بر می گزند که چهره ای شیک دارد و تاکنون در چنین نقشی ظاهر نشده است. او سعی می کند تمام آداب و حرکات کرامتی را از وی گرفته و شخصیت فیروزه را به نقشی مستند تبدیل کند. این اتفاق کم و بیش در مورد بازیگران دیگر هم رخ می دهد. علیرضا خمسه که بیشتر او را به عنوان کمدین می شناسیم، در بیست به عنوان یک سرآشپز تلغ ظاهر می شود که دچار نقص عضو نیز هست.
جسارت کاهانی در سومین تجربه برای ساختار شکنی فضای بصری برای مخاطب قابل تحسین است. او در فضاسازی نیز این اصل را رعایت می کند. اکثر صحنه های فیلم در یک رستوران می گذرد و به دلیل شرایط جغرافیایی این لوکیشن در داستان چندان جای مانوری برای کارگدان و فیلمبردار وجود ندارد. کاهانی با هوشمندی از این فضا به درستی استفاده کرده و زندانی را برای شخصیت های نگون بخت خود فراهم می آورد که قدرت رهایی از آن را ندارند و خود نیز نمی خواهند که این قفس را ترک کنند.
در نهایت قصه پرستویی تصمیم می گیرد رستوران را نفروشد اما خود از غم و بیماری جان می سپارد. گویی داستان ادامه پیدا می کند. تماشاگر با این نگرانی سالن را ترک می کند که برای این شخصیت ها چه اتفاق تازه ای رخ خواهد داد. داستان در حالی به کار خود پایان می دهد که به این نتیجه می رسد خوشی و نا خوشی نسبی هستندو نمی توان اطمینان داشت شرایط یکسان تا ابد باقی می ماند. در واقع فیلمنامه نقطه عطفی دارد که با پایان داستان رخ می دهد و ادامه ساختن آن را به ذهن تماشاگر وا می گذارد.
کاهانی از نسل سوم سینماگران است که توانسته خوش بدرخشد. فیلم آدم او چندان مورد توجه قرار نگرفت اما این فیلم با تحسین های فراوان رو به رو شده و یکی از شانس های دریافت سیمرغ های بلورین جشنواره امسال محسوب می شود.