سفر کوتاه وزیر امور خارجه فرانسه به ایران با حاشیههای بسیاری مواجه شد. رسانههای اصولگرا آشکارا او را با القابی مانند “قاتل” و “قصاب” توصیف کردند و جمعی از جوانان اصولگرا نیز با پلاکاردهای اعتراضآمیز به استقبالش در فرودگاه رفتند. همچنین عنوان شده که مراسم استقبال رسمی از این وزیر اروپایی به دلیل همین اعتراضات برهم خورده و نیروهای سپاه پاسداران مستقر در فرودگاه، لوران فابیوس را از مسیر دیگری خارج کردهاند. در سوی مقابل اما فابیوس با رییسجمهوری اسلامی و چند عضو کابینه دیدار کرد و مورد استقبال گرم رسانههای حامی دولت قرار گرفت. به طوری که ستون سرمقاله روزنامه رسمی دولت، ایران، به او اختصاص پیدا کرد. هرچند رییس مجلس در پی اعتراضات مکرر نمایندگان، دیدار خود با این وزیر فرانسوی را لغو کرد.
احساس خوب ایرانی ها
لوران فابیوس در نشست خبری مشترک با جواد ظریف، از “احساس خوب” ایرانیها نسبت به فرانسویها گفت و روابط تاریخی ایران و فرانسه را یادآوری کرد اما در تمام طول این هفته رسانههای اصولگرا رفتاری خصمانه با وزیر امور خارجه فرانسه داشتند و لااقل در این طیف از رسانهها -که عموما تحت حمایت سپاه و نهادهای نظامی، امنیتی قرار دارند-ـ هیچ نشانی از احساس خوب وجود نداشت!
درواقع شخص لوران فابیوس در جریان مذاکرات هستهای شخص محبوبی برای طیفی از ایرانیان نبود. به طوری که در آبان ماه سال ۹۲ صفحه فیسبوکی او در کمتر از چند ساعت پر از کامنتهایی شد که عموما به زبان فارسی به او و دولت فرانسه اعتراض و گاهی توهین میکردند. دلیل این اقدام گزارشهای رسانهای مبنی بر نقش موثر فرانسه در سختتر شدن دستیابی به توافق میان ایران و گروه ۵+۱ بود. اما این بار مخالفان دولت و مخالفان سفر فابیوس به تهران،بهانه دیگری را به عنوان دلیل اصلی عنوان میکنند: پرونده خونهای آلوده.
موضوع خونهای آلوده به سال ۱۳۶۳ برمیگردد؛ زمانی که لوران فابیوس ۳۷ ساله از سوی فرانسوا میتران به نخست وزیری انتخاب شده بود و عنوان جوانترین نخستوزیر جمهوری فرانسه را در اختیار داشت. در آن زمان که ایران درگیر جنگ با عراق بود، از شرکت مریو(Mérieux) فرانسه خون خریداری کرد. در سال ۱۳۷۰ یک روزنامهنگار فرانسوی از صادرات خونهای آلوده به ۱۰ کشور که در میان آنها آلمان، ایتالیا، ایران و عراق هم قرار داشتند پرده برداشت. این خونها به ویروس HIV و هپاتیت آلوده بودند. اما سه سال طول کشید تا در ایران این موضوع به طور رسمی پیگیری شود و از سال ۱۳۷۶ در دستور کار مراجع قضایی قرار گرفت. به این ترتیب پرونده خونهای آلوده تبدیل به طولانیترین پرونده پزشکی تاریخ ایران شد که البته هنوز هم به سرانجامی نرسیده است.
اکنون مخالفان میگویند فابیوس یکی از عوامل اصلی مقاومت در برابر احقاق حقوق قربانیان و آسیبدیدگان این حادثه است که حتی یک عذرخواهی ساده هم نکرده است.
اما روزنامه شرق به نقل از نشریه لوموند یادآوری کرده که اگرچه فابیوس به عنوان یکی از سه متهم اصلی این پرونده در دستگاه قضایی فرانسه به دادگاه احضار شد اما دادگاه او را تبرئه کرد.
وبسایت خبرآنلاین نیز گزارش داده که در دولت احمدینژاد با شرکت جایگزین مریو مبادله انجام شده اما اصولگرایان هیچ اعتراضی به آن نداشتهاند. بنا به این گزارش و با استناد به آمار واردات دارو، دولت احمدی نژاد در سال ۱۳۹۰ طی ۹ ماه بالغ بر ۶۷۵ میلیارد و ۹۵۱ میلیون و ۴۲۱ هزار و ۳۰۰ ریال فقط در ۴ قلم دارویی با شرکت “سنوفی اونتیس” معامله کرده است. سنوفی اونتیس در واقع شرکت جدید مریو است.
از سوی دیگر علی صابری، عضو فعلی شورای شهر تهران و یکی از وکلای اصلی پرونده خونهای آلوده ضمن اعتراض به عدم احقاق حقوق قربانیان به کارشکنی وزارت بهداشت ایران اشاره کرده است: “دفتر خدمات حقوقی ریاست جمهوری وقت از وزارت بهداشت استعلام کرد و گفت که اگر چیزی علیه «مریو» و کشور فرانسه وجود دارد، بگویید که ما در مجامع بینالمللی اقامه دعوا کنیم اما از طرف وزارت بهداشت تکذیب شد و گفتند ما واردات خونهای آلوده نداشتیم. دلیلش هم این بود که وزیر وقت و معاون وزیر ترسیدند که اگر زور دولت به خارجیها نرسید یقه آنها را بگیرند و بنا از اینجا بد گذاشته شد.”
نتیجه بدقولی ها
حمایت تسلیحاتی از دولت صدام در جنگ با ایران، بدقولی شرکت های نفتی فرانسوی در اجرای پروژه های مشترک در دوران تحریم و به ویژه تعلیق همکاریها در حوزه خودروسازی از دیگر مواردی است که نمایندگان مجلس و سایر مخالفان سفر فابیوس به ایران، به آن اشاره کردهاند.
یهودی بودن خانواده فابیوس نیز مورد اشاره قرار گرفته و او را یک حامی صهیونیسم ضد ایرانی معرفی کردهاند. گفته میشود که لغو دیدار علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی با وزیر امور خارجه فرانسه نیز به دلیل اعتراضات مکرر نمایندگان بوده است.
در سوی مقابل مصطفی پورمحمدی، وزیر اصولگرای دولت حسن روحانی عنوان کرده که سفر فابیوس “پیامی جز معذرتخواهی و تسلیم در برابر اقتدار ملت ایران ندارد” اما در عین حال گفته که “آقای فابیوس الان به عنوان مقام رسمی به ایران میآید و به عنوان متهم به ایران سفر نمیکند. اگر هم پرونده اتهامی وجود داشته باشد باید مسیر خود را طی کند و متهمان تحت تعقیب قرار گیرند.”
توییت ابراهیم اصغرزاده، فعال سیاسی طرفدار دولت نیز در فضای مجازی پرطرفدار شده که خطاب به اصولگرایان مخالف سفر فابیوس نوشته است: “رفقا یادشان رفته بیشتر گلولههای شلیکی عراق علیه ما، روسی بود”.
دعوت روحانی به فرانسه
در مقابل همه مخالفتها دیدارهای پرتعداد برنامهریزی شده برای فابیوس با موفقیت انجام شد و او ضمن دیدار با حسن روحانی و ابلاغ دعوت رسمی برای حضور او در پاریس، در نشستهای خبری مشترک با اعضای کابینه شرکت کرد.
هرچند رسانههای اصولگرا با بزرگنمایی حضور معترضان در فرودگاه از برهم خوردن مراسم استقبال رسمی خبر داده و مدعی شدهاند که نیروی انتظامی برخورد خشنی با تجمعکنندگان داشته است.
“ایدز، هدیه فرانسه به ایران”، “بعد از ۳۰ سال کدام جنایت است؟ تسخیر جاسوس خانه یا انتقال ایدز”، “ نه می بخشیم، نه فراموش میکنیم”، “فرانسه و آمریکا، سروته تحریمها”، “فابیوس نوکر آمریکا، جاسوس اسرائیل”، “سلطان ایدز خوش نیامدی” از جمله شعارهایی بود که روی پلاکاردهای معترضان به چشم میخورد.
پوسترهایی هم در فضای مجازی تهیه و منتشر شده بود که شرح این کمپین مجازی و دو نمونه از پوسترهای اعتراضی را در این گزارش روزآنلاین میتوانید مشاهده کنید.