چند روز پس از جنجال خبری درباره نحوه پوشش جلسههای کمیسیون برجام مجلس توسط صدا و سیما، نماینده مجلس در شورای نظارت بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی خبر داد که این موضوع را به شورا کشانده است، این در حالی که برخی از اصولگرایان هم به نحوه عمل شورایی تحت ریاست سردار علیرضا زاکانی اعتراض دارند و با تکرار نقد اصلاح طلبان معتقدند میدان دادن به سعید جلیلی برای تبلیغ درباره دوره قبلی مذاکرات که همه از شکست آن باخبرند عملی درست نبود.
به گفته یک کارشناس رسانه های تصویری: چنین پیداست که مسوولان صدا و سیما هنوز کاربرد این رسانه را که به آینه ای شکسته و تیز تعبیر شده باور ندارند. صحنه سازی کمیسیون برجام برای کپی برداری از کنگره آمریکا در حالی که همه می دانند مجلس ایران توان رد برجام را ندارد، کاری بود که قرار بود در حد نمایش برگزار شود اما جناح تندرو آن را فرصتی تبلیغاتی دید. اما همین خطای کوچک وقتی راه به تلویزیون گشود ناگهان تبدیل به یک حادثه شد.
به گفته این کارشناس: ابتدا تصمیم صدا و سیما بر پخش زنده جلسه کمیسیون برجام بودـ مانند کنگره آمریکا-ـ اما وقتی نمایندگان مجلس حتی متن برجام را یک بار هم نخوانده اند پیدا بود که نمایش سخنانشان رسوایی آورست، قرار شد گزیده ای از آن پخش شود اما در همین جا بود که دست صدا و سیما و کمیسیون رو شد. این از خاصیت های رسانه های تصویری است.
رمضانعلی شجاعی کیاسری در همین باره به ایرنا گفت که در فضای عمومی کشور باید “یک حس بی طرفی از صداو سیما به مردم القا شود”، به گفته او اما نحوه پخش جلسات کمیسیون ویژه بررسی برجام درمجلس شورای اسلامی “به گونهای بود که احساس میشد صدا و سیما جانب یک طرف یعنی منتقدان برجام را بیشتر گرفته است”. کیاسری از مواردی نظیر “سانسور شدن برخی قسمتها” و “پررنگتر جلوه دادن” بخشهای دیگر به عنوان برخی از “اشکالها و تخلفهای” صدا و سیما در این زمینه نام برد. تخلفهایی که به گفته او در جلسه هفته آینده شورای نظارت بر صدا و سیما به مطرح و “تذکرهای لازم به صدا و سیما” داده خواهد شد.
شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما براساس اصل ۱۷۵ قانون اساسی تشکیل شده. این شورا ۶ عضو دارد که به این شکل انتخاب میشوند: دو نماینده از قوه مجریه (به انتخاب رئیسجمهوری: حسامالدین آشنا و عبدالرضا رحمانیفضلی)، دو نماینده از قوهمقننه (با رای نمایندگان: رمضانعلی شجاعی کیاسری و بیژن نوباوه) و دو نفر از قوهقضائیه (به انتخاب رئیس این قوه: ابراهیم رئیسی و محمدجواد لاریجانی).
اشاره این عضو هیات نظارت بر سازمان صدا و یما به حضور هفته گذشته سعید جلیلی در کمیسیون برجام است. نحوه پوشش حضور جلیلی، اعتراضهای زیادی را در میان گروههای سیاسی برانگیخت. تصمیم اولیه صدا و سیما برای عدم پخش این جلسهها اعتراض حامیان جلیلی را برانگیخت. اما نحوه انعکاس سخنان جلیلی و منتقدان او، باعث شد که برخی از حامیان دولت روحانی، اصلاحطلبان و نمایندگان اصولگرای مجلس به انتقاد از این مساله بپردازند.
از جمله میتوان به محمدحسن ابوترابیفرد - نایب رئیس مجلس - اشاره کرد که گفته بود: “چرا وقتی سعید جلیلی در جلسه حضور دارد همه دوربینها حاضر هستند، اما حالا حضور ندارند”؟
حامیان دولت صدا و سیما را بارها متهم کردهاند که موضع مخالف در این زمینه دارد. حامیان سعید جلیلی پس از حضور او در کمیسیون برجام از عدم پخش سخنان او انتقاد کرده بودند. برخی نمایندگان اصولگرای مجلس نیز سازمان صدا و سیما را به حمایت از سعید جلیلی و سیاستهای او متهم میکنند. گرچه این سازمان همواره چنین اتهامهایی را رد کرده است.
پیش از این علیرضا زاکانی، رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام و برخی نمایندگان عضو این کمیسیون گفته بود که نقشی در پخش یا عدم پخش این جلسهها از صدا و سیما ندارند. با این حال زاکانی چندی بعد و پس از حضور جلیلی در کمیسیون ویژه برجام، چنین سخن گفته بود: “در آخرین جلسهای که آقای جلیلی حضور پیدا کرد مباحثی پیدا شد که ممکن بود شائبه عبور از صلح آمیز بودن حرکت ما باشد. بنابراین از صدا و سیما خواستم اگر به چنین مسئلهای رسیدند آن را حذف کنند”.
پس از پایان یافتن حضور جلیلی در کمیسیون ویژه برجام، عدم ضبط جلسههای بعد از ظهر کمیسیون که ظریف و همکارانش از برجام دفاع می کردند خود موضوع تازه ای شد که ابتدا آن را به عهده مسایل فنی گذاشتند و بعد سخن ها گونه گون شد و به ستون طنز روزنامه ها راه یافت. در پاسخ به اعتراضها در این زمینه مدیرکل روابط عمومی صدا و سیما اول از همه گفته بود که این سازمان “وظیفه ذاتی خود را نسبت به پوشش خبری جلسات بررسی برجام انجام” داده است و درباره نشستهای بعدی برجام نیز “در حد پوشش خبری و اطلاعرسانی مناسب” اقدام خواهد کرد. اما روند تند حوادث صدا و سیما را هم به عقب نشینی و نوعی قبول مسوولیت و خطا واداشت.
شایع است که رییس صدا و سیما با حضور در دفتر وزارت خارجه خود از ظریف عذرخواهی کرده و در پایان از وی پرسیده که ایا لازم می داند که این عذرخواهی در صدا و سیما هم انعکاس یابد که وزیر خارجه گفته است ما با هم از این حرف ها نداریم.
حسن روحانی و اعضای دولت یازدهم تاکنون چندین بار نسبت به برنامههای صدا و سیما اعتراض کرده و آنها را در جهت تخریب دولت و فعالیتهای آن توصیف کردهاند.
براساس اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوریاسلامی، صدا و سیما از جمله نهادهایی است که مالکیت آن عمومی و در اختیار دولت است. با وجود تجدیدنظر در اصل ۴۴ قانون اساسی، مسوولان جمهوریاسلامی همواره با تاسیس یک شبکه تلویزیونی غیردولتی مخالفت کردهاند.
از جمله نمونههای مشهور این مخالفت، میتوان به تلویزیون صبا، متعلق به مهدی کروبی، اشاره کرد. کروبی پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۴ قصد ایجاد یک شبکه تلویزیونی را داشت. تاسیس این تلویزیون چند روز پیش از آغاز کار، به دستور شورای عالی امنیت ملی متوقف شد.
چند سال پیش نیز جبهه پایداری - از گروههای اصولگرای نزدیک به احمدینژاد - اقدام به تاسیس تلویزیونی اینترنتی کرده بود. این تلویزیون چند روز پس از شروع به کار فیلتر و سپس تعطیل شد.