هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
توجه: به اطلاع دوستان نویسنده و ناشر می رساند، کتاب هائی که در سال 1387 به نشانی کتاب روز فرستاده شده است، متاسفانه به علت درهم ریختگی نشانی پستی به دست ما نرسیده است. ضمن پوزش از دوستان نشانی را به صورت صحیح اعلام می کنیم:
Iran Gooya : نام گیرنده
BP 114 : شماره صندوق پستی
Creteil 94000 : اسم وکد پستی شهر
France : نام کشور
بحران آذربایجان در اثنای جنگ اول جهانی: نبرد شکریازی و ساری داش
نویسنده: ابراهیم پور حسین خونیق
192 ص، جلد نرم، 14.5 23.5 سانتی تر
تبریز: انتشارات اختر، 2008، چاپ اول
در دوران جنگ جهانی اول (1914 تا 1918 میلادی)، اوضاع سیاسی و اجتماعی آذربایجان بسیار پیچیده و دشوار بود. در این زمان، «اسماعیل سمیتقو» و ایل او یعنی ایل «شکاک»، شهرهای ارومیه، سلماس و ساوجبلاغ (مهاباد) را مورد تاخت و تاز قرارداده بودند. اوج گیری این اقدامات باعث شد تا حکومت مرکزی نیروهایی را برای سرکوب شورشیان عازم منطقه کند. این نیروها نخست شکست خوردند. اما سرانجام یکی از فرماندهان برجسته نظامی ایران یعنی «امیر ارشد سام خان قره چه داغی» در نبرد «شکریازی» شکست سختی بر شورشیان وارد کرد. در پژوهش حاضر، گوشه هایی از تاریخ آذربایجان در دوران جنگ جهانی اول بررسی می شود. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: ««ایل شکاک»، «جعفر آقا شکاک»، «اسماعیل سمیتقو»، «شرارت های سمیتقو»، «والی گری ضیاء الدوله در ارومیه»، «نقشه سمیتقو برای ربودن حاکم ارومیه»، «اقدام سپهدار تنکابنی»، «وضع روستاهای ارومیه»، «آمدن کنسول انگلیس به ارومیه»، «حمله سمیتقو به لکستان»، «انهدام پادگان ساوجبلاغ و کشتار وحشیانه»، «شرح نبرد شکریازی از زبان میرزا ابوالقاسم امین الشرع خویی» و…
مجموعه مقالات فرهنگ نگاری: دفتر دوم
نویسنده: حسن هاشمی میناباد
332 ص، جلد نرم، تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1387، چاپ اول
هدف «فرهنگ نگاری»، تدوین و تالیف فرهنگ در حوزه ها و زمینه های گوناگون است. فرهنگ نگاران تلاش می کنند واژگان یک زبان یا گونه زبانی را با عنایت به نظریه ای توصیف و تبیین کنند. کتاب حاضر شامل مجموعه ای از مقالات نویسنده در زمینه زوایا و جوانب گوناگون کار«فرهنگ نگاری» است. این مقالات در پنج فصل تدوین شده است. فصل اول به کلیاتی درباره «مبانی نظری و عملی تدوین فرهنگ»، «مشخصه های فرهنگ نگاشتی: اطلاعات زبانی و دایرة المعارفی فرهنگ»، «طبقه بندی رده شناختی فرهنگ ها با نگرشی بر فرهنگ های دو زبانه»، «فرهنگ نگاری در ایران و عوامل افت و خیز»، «فرهنگ و فرهنگ نویسی در ایران» و… می پردازد. موضوع فصل های دوم، سوم و چهارم، «فرهنگ نگاری تک زبانه»، «فرهنگ نگاری دو زبانه» و «فرهنگ نگاری تخصصی» است. در فصل پنجم تعدادی از فرهنگ هایی که به وسیله مؤلفان ایرانی گردآوری و تالیف شده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. عناوین مباحث این فصل عبارتنداز: «فهرستی مخدوش از فرهنگ های فارسی»، «الگویی مناسب برای فرهنگ های دو زبانه»، «نقد و بررسی فرهنگ هزاره و معیارهای ارزیابی فرهنگ های دو زبانه»، «نقد و بررسی فرهنگ لغات و اصطلاحات مردم کرمان»، «سه فرهنگ در یک فرهنگ»، «بلبشوی فرهنگ نویسی و فرهنگ علوم مطبوعات و ارتباطات»، «فرهنگ اصطلاحات سیاسی و خبری» و «فرهنگ اندیشه نو، گامی نو».
جامع التواریخ: تاریخ اسماعیلیان
تالیف: رشید الدین فضل الله همدانی
تصحیح و تحشیه: محمد روشن
407 ص، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1387، چاپ اول
کتاب «جامع التواریخ» که به وسیله گروهی از محققان و مترجمان، زیر نظر «خواجه رشید الدین فضل الله همدانی»، در دوره حکومت ایلخانان مغول در ایران تالیف شده، از منابع و ماخذ ارزشمند تاریخ عمومی است. کتاب حاضر، بخش مربوط به تاریخ اسماعیلیان از این مجموعه کم نظیر است. این بخش از «جامع التواریخ»، که شامل سرگذشت فاطمیان مصر و رفیقان صباحی است، به لحاظ درستی و استواری، سودمندترین بخش این تاریخ کم مانند است. در تالیف تاریخ اسماعیلیان، «رشیدالدین فضل الله»، بر خلاف بسیاری از مورخان و مؤلفان آن عصر، بی طرفی پیشه کرده، و تا حد امکان، از کتاب ها و آثار طرفداران این فرقه نیز بهره جسته است. تصحیح حاضر از این اثر، برای نخستین بار، با استفاده از معتبرترین نسخه های آن انجام شده و همراه با فهرست های گوناگون به چاپ رسیده است.
پشمینه پوشان: فرهنگ سلسله های صوفیه
نویسنده: علی سیدین
416 ص، تهران: نشر نی، 1387، چاپ اول
کتاب «پشمینه پوشان» فرهنگ نامه ای است مشتمل بر 534 مدخل که با استفاده از منابع متعدد تصوف، فرقه های گوناگون صوفیه را از شبه قاره هند تا شمال آفریقا بر می شمرد و درباره خاستگاه فکری، جغرافیایی و تاریخی شان توضیح می دهد. این فرهنگ نامه هم چنین نام ها، واژگان و اصطلاحات مرتبط را به خوانندگان معرفی می کند.
فرهنگ شاعران و نویسندگان معاصر سخن
تالیف: داریوش صبور
با نظارت: حسن انوری
720 ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول
در این فرهنگ، 1474 تن از شاعران و نویسندگان معاصر ایران، به گونه ای مختصر و مفید به خوانندگان معرفی شده اند. گزینش افراد بدون توجه به باورهای اجتماعی، سیاسی و مذهبی آنان و بر پایه داشتن یک یا چند ویژگی زیر بوده است: 1- کسانی که در فاصله سال های 1285 تا 1386 خورشیدی زیسته اند. 2- کسانی که یک یا چند اثر مستقل در زمینه علوم انسانی به صورت کتاب یا مقالات ارزشمند ادبی و اجتماعی به زبان فارسی داشته اند. 3- کسانی که در بهبود آموزش و پرورش و بالا بردن فرهنگ ایران کوشش های چشم گیر کرده اند. 4- بنیادگذاران نهادهای فرهنگی که در کتاب های معتبر مطرح بوده اند.
سیب های کابل شیرین است: زندگی کودکان افغانی در ایران
به کوشش: بهرام رحیمی، سمیه کریمی
مترجمان: مهرداد وحدتی، سودابه اشرفی، سمیه کریمی
ویراستار انگلیسی: کریستینه آدامز
424 ص، تهران: نشر افکار، 1387، چاپ اول
این کتاب، تصویرگر ادبیاتی است که پدیدآورندگان آن، کودکان افغانی به دنیا آمده در ایران اند؛ کودکانی که به یکسان خود را به هر دو سرزمین ایران و افغانستان وابسته می دانند. کتاب «سیب های کابل شیرین است»، ضمن ارائه مجموعه ای از متن ها و نامه های نوجوانان افغانی جنوب تهران و گفتگوهایی با کودکان افغانی زلزله زده در بم، گزارشی تحلیلی از وضعیت افغانیان مقیم ایران را نیز در اختیار علاقمندان قرار می دهد. این کتاب، دو زبانه (فارسی – انگلیسی) و مصور است.
مردان جمهوری اسلامی ایران چگونه تکنوکرات شدند؟
به روایت: بهمن احمدی امویی
166 ص، تهران: انتشارات گام نو، 1387، چاپ اول
این کتاب بیانگر چگونگی چرخش و جا به جایی مدیران و گویای سرشت اقتصاد سیاسی ایران در یکی از مدارهای شوم و بسته توسعه نیافتگی است. گفتگوهای گردآوری و تدوین شده در این مجموعه نشان می دهد که چگونه با وقوع انقلاب اسلامی، کارشناسان معتقد به نظام جمهوری اسلامی جای کارشناسان وابسته به رژیم سابق را می گیرند، تثبیت می شوند، و پس از مدتی سرانجام به همان آموزه های کارشناسان پیش از خود گرایش نشان می دهند. پس از آن، با افول و حذف نسل اول کارشناسان تربیت شده جمهوری اسلامی، مجددا گروه جدید دیگری در مدیریت کلان اقتصاد سیاسی ایران جایگزین می شوند. عناوین گفتگوهای این مجموعه عبارتنداز: «مردان جمهوری اسلامی چگونه تکنوکرات شدند؟/گفتگو با سید محمد طبیبیان»، «قصه تکراری غصه های اقتصاد ایران/گفتگو با یزید مردوخی»، «برنامه ریزی در یک اقتصاد مختلط/گفتگو با فیروز توفیق»، «برنامه ریزی در شکل کنونی یعنی اتلاف منابع/گفتگو با موسی غنی نژاد».
زمینه اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران
نویسنده: جلال ستاری
156 ص، تهران: نشر مرکز، 1387، چاپ اول
در این کتاب، نخست ماهیت و کیفیت نوع نمایشی که در ایران پیش از اسلام متداول بود بررسی می شود. سپس علل از رونق افتادن این نمایش در ایران بعد از اسلام مورد توجه قرار می گیرد. در آخر، موجبات اجتماعی و فرهنگی ظهور و رونق تعزیه و تئاتر در ایران نقد و بررسی می شود.
شرح دیوان خاقانی: جلد اول
نویسنده: محمد رضا برزگر خالقی
695 ص، تهران: انتشارات زوار، 1387، چاپ اول تهران: انتشارات زوار، 2008، چاپ اول
این کتاب، جلد اول از مجموعه ای است که به شرح دیوان «خاقانی» و نکات دشوار و پیچیده آن می پردازد. «خاقانی شروانی»، شاعری است دیر آشنا، بلند پرواز و دشوارگو. کاربرد اصطلاحات و تعبیرات علوم گوناگون مانند طب، نجوم و فلسفه، از ویژگی های شعر اوست. افکار و احساسات گوناگون «خاقانی» در لفافه ای از الفاظ و معانی مبتکرانه اش، جلوه ای دیگرگونه یافته است. این جلوه گری مبتکرانه در عرصه سخن پردازی، نام وی را به عنوان شاعری صاحب سبک در بین شعرای بعد از خود تا روزگار حاضر ماندگار کرده است. در کتاب «شرح دیوان خاقانی»، نویسنده ضمن شرح ابیات و اصطلاحات مبهم، تلفظ واژه های دشوار این دیوان را ارائه کرده و به نقد و بررسی زیباشناسی آن نیز پرداخته است. جلد اول از این مجموعه، به قصیده های «خاقانی» و شرح آنها اختصاص دارد.
کتاب های خارجی
آسیابان زوزه کش
آرتو پاسیلینا، 284 صفحه، انتشارات کانن گیت. قیمت: 14 دلار
اگر فیلم های اینگمار برگمن را دیده باشید یا نوشته های هالدور لاکسنس را خوانده باشید، متوجه این نکته شده اید که هنرمند اسکاندیناوی قرن بیستمی تا چه حد به سراغ تم های شوم و عبوس و هراس آور می رود تا از دل آن ها هم خوشی و نشاط در آورد و هم مقداری تفکر. ظاهرا هم فلسفه اش این است که اندکی طنزسیاه آدم را قادر می سازد تا زمستان سرد و یخزده را در آن سرزمین سخت و گزنده راحت تر سپری کند.
اوضاع در تازه ترین رمان آرتو پاسیلینا نویسنده فنلاندی نیز به همین ترتیب است. داستان در دوران پس از جنگ جهانی دوم و در شمالی ترین ناحیه اسکاندیناوی می گذرد. قهرمان داستان که نامش گونار هاتونن است، در شامگاهان که افسردگی بر وی غالب می شود فریادی شبیه به زوزه گرگ می کشد. این شروع ماجرای اپیزودیک آخرین رمان نویسنده ایست که تا به حال بیست رمان عجیب و غریب منتشر کرده است.
آخرین روز های فیدل
رولاند مرولو،268 صفحه، انتشارات شای آری هارت، قیمت 23 دلار
یک دهه قبل، کوبا برای برخی جوانان آمریکایی حکم بهشت را داشت. کوبا همانند پورتو ریکوی تازه به آمریکا پیوسته بود، منتها با پارتی های شبانه کمتر و پوستر های تبلیغاتی بیشتر. کوبا به غایت اگزوتیک بود بدون آن که خطرناک باشد. از صدقه سر دولت کلینتون، ماموران مرزی به روی خودشان نمی اوردند که مهر کوبا را در گذرنامه ای می بینند. و همه چیز به خوبی پیش می رفت. تا این که سرو کله بوش پیدا شد و بساط عیش را بر هم زد. از آن پس، آمریکایی ها به همه نقاط جهان می توانستند سفر کنند، حتی تهران و پیونگ یانگ. اما درهای هاوانا به رویشان بسته شد.
این موضوع بهانه خوبی فراهم کرده تا هر کتابی که با پایان پذیری مساله کوبا توام باشد، از استقبال خوبی برخوردار شود. تریلر “ آخرین روز های فیدل” درباره تلاشی است برای قتل او و بازیافت فرصتی دوباره برای رسیدن به کوبای آزاد. نقشه قتل توسط یک سازمان خصوصی فوق سری به نام ارکیده سفید طراحی شده که به قدرت قاتلان برای تبدیل دنیا به جایی بهتر برای دموکراسی عقیده دارد.
اما جزئیات داستان آنچنان پی گرفته می شود، که در ورای آن به سختی می شود فهمید چه نوع نگاهی به فیدل، نقشه قتل او و جهان بینی ارکید سفید وجود دارد. با این همه، تریلر را باید یکی از موفق ترین های 2008 به حساب آورد.
پرتاب یک لیمو
پادما ویس واناتان، 619 صفحه، انتشارات هارکورت، 26 دلار
ازدواج در ده سالگی در سال 1896، مادر شدن در چهارده سالگی و چهار سال بعد پوشیدن ساری سفید به نشانه عزای بیوه شدن.
این ها رخداد های زندگی شخصیت نخستین رمان پادما ویس واناتان الست که سیواکامی نام دارد و دختری است از برهمن ها.
پس از آن، تلاش سیواکامی برای شروع زندگی جدید، شروع یک ماجرای عشقی و دغدغه های توامان مادری که با برادر هایش بر سر تربیت پسرش مشکل دارد، داستان را به پیش می برد
با آنکه نویسنده سعی می کند نگرشی منتسب به فمینیسم را در رمانش جاری سازد و از تلاش های یک مادر جوان و سعی او برای رسیدن به خود و فرزندش بگوید، در انتها هم نویسنده و هم داستان در دام پوپولیسم و کلیشه های رایجی گرفتار می ایند که انگار جزو لاینفک روایت در ادبیات و هنر مرتبط با هند شده است. با این همه، به رغم طولانی بودن رمان، قصه به راحتی خواننده را تا به انتها می برد.
بی قراری
جولیا لی، 121 صفحه، انتشارات پنگوئن، 13 دلار
قصر ییلاقی فرانسوی که مرکز تلاقی و جدال خانوادگی در رمان “بی قراری” جولیا لی است، ساختمانی است با شکوه با سقف های بلند و شبیه یک کلیسا، پر از راهرو های مخفی و کله های آهوی نصب شده به دیوار ها، و محصور شده با باغ های بزرگ. این مواد اولیه ایست که آش رویا های رمان نویس گوتیک ما با آن پخته شده است.
”بی قراری” حکایت مادری آسیب خورده به نام اولیویا است که پس از 12 سال به خانه ی پدری اش باز می گردد. او که در پی عدم موافقت مادرش برای ازدواج، خانه را ترک کرده بود، بازگشتش را قرین بدبختی های تازه می بیند. برادرش به همراه زنش وکودک مرده شان مراجعان بعدی به خانه پدری اند.
برای آنهایی که جدال های درون خانوادگی را بستری جذاب برای کشمکش های روایت داستانی می دانند و از آن لذت می برند!
اخبار کتاب
ره آورد
پنجاه و هشتمین شماره فصلنامه ره آورد، نامه آزاد اندیشان ایران به زودی به بازار عرضه می شود. این شماره ویژه زنان ایرانی است و تا پایان زمستان 2009 به بازار عرضه خواهد شد. ناشر این فصلنامه اعلام کرد به دلیل محدودیت تعدادنسخ منتشره، اولویت دریافت با مشترکان خواهد بود.
فصلنامه ره آورد در کنار فصلنامه های “ایران نامه” و “ایران شناسی” جزو معدود نشریات معتبر خارج از کشور است که جنبه علمی و تحقیقی داشته و انتشارش در جامعه تحقیقی- فرهنگی تاثیر گذار بوده است. این فصلنامه که پسوند “نامه آزاد اندیشان ایران” را بر جلد هر شماره خود دارد، در سال 1981 توسط زنده یاد حسن شهباز بنیان گذاری شد و تاکنون مقالات تاریخی و فرهنگی- هنری بسیاری منتشر کرده است.
در توصیف و شناخت فصلنامه ره آورد، که به درستی “نامه آزاد اندیشان ایران” نام گرفته و مطالب غنی و خواندنی اش تحسین هر دوستدار کتاب و اهل پژوهش و اندیشه را بر می‌انگیزد، باید گفت به راستی کار سترگی است که بدون کوشش شبانه روزی کوشندگان آن و عشق و علاقه به حفظ و گسترش فرهنگ ایرانی و بالا بردن فضای روشنگری و بازاندیشی ممکن نبوده و نیست. این ویژگی ها صرفا از حجم مطالب و ظاهر نفیس و چشم‌گیر ناشی نمی شود، بلکه محتوای غنی و پشتوانه فکری آن است که به این نشریه وزن و اعتباری خاص می بخشد. ره آورد گردآورنده مجموعه پر باری از ادب، هنر، دین، فلسفه، شعر، تاریخ، مسایل و مفاهیم اجتماعی و خاطره‌ها و سرگذشت بزرگان و تاریخ سازان ایرانی و بررسی و نقد کتاب است که با قلم اهل فن‌اش هر بار در مجلدی زیبا و قطور و بسیار حرفه‌ای به رشته تحریر در می‌آید تا به خواست هرعلاقه و سلیقه‌ای پاسخ دهد.
شما هم می توانید از هم اکنون با پیش خرید شماره ویژه زن ایرانی به جمع مشترکان این نشریه وزین بپیوندید.
1-310-724-8117 fax: 1-310-724-8992
WEBSITE ORDER: www.rahavard.com
EMAIL: rahavard@rahavard.com-
تختی ترجمه اسپایدرویک را تمام کرد
با انتشار جلدهای چهارم و پنجم داستان های «اسپایدرویک»، ترجمه فارسی این مجموعه توسط «بابک تختی» کامل شد.
«spiderwich» نوشته «هالی بلک» و «تونی دیترلیتسی»، داستانی فانتزی برای مخاطبان نوجوان است که از قصه هایی جذاب و طراحی زیبا سود می برد. پیشتر 3 جلد اول این سری کتاب ها توسط نشر «قصه» به بازار آمده بود. بابک تختی دلیل انتخاب و ترجمه این داستان را فضای خلاقانه و نظم منطقی آن می داند. او در این باره می گوید: «این مجموعه را ترجمه کردم چون دوستش داشتم. به خاطر فضای داستان، خصوصاً در سه جلد اول. این داستان برخلاف قصه های هری پاتر، پر از جن و پری نیست؛ نظم منطقی و قابل قبول تری دارد.»
تختی وعده داده بود این 2 جلد به فاصله ای کوتاه از انتشار جلدهای دیگر، در اواخر سال گذشته چاپ شوند. اما مهاجرت خانواده تختی باعث شد وعده او با تاخیری طولانی صورت بگیرد. مدیر نشر قصه همچنین درباره چگونگی ترجمه اسپایدرویک توضیح می دهد: «سعی من در ترجمه، به فارسی در آوردن این کتاب بود. سعی کردم تا حد امکان بوی ترجمه را از کار بگیرم و اثر را فارسی کنم. اوج زیبایی کار هم برایم زمانی است که بچه های گریس به کشف خانه می روند و سعی در حل معمایی می کنند که پر از هول و هراس است.»
در سال های اخیر فیلمی سینمایی بر اساس قصه های اسپایدرویک ساخته شده که چندی پیش در تلویزیون ایران هم نمایش داده شد. تختی در این باره می گوید: «در مجموع فکر می کنم کتاب بسیار بسیار از فیلم بهتر است. نه به خاطر اینکه دلبسته ادبیاتم و نوشتار مکتوب؛ بلکه فیلم سر دستی ساخته شده. با این حال دلم می خواهد فیلم دوبله شده را هم ببینم.»