پس از گذشت نزدیک به یک ماه از کشف محموله اسلحه ارسالی جمهوری اسلامی در نیجریه، دولت آفریقایی گامبیا در بیانیهای، از قطع رابطه با جمهوری اسلامی خبر داد و از تمام شهروندان ایرانی که به نمایندگی از سوی جمهوری اسلامی در گامبیا فعالیت می کنند، خواست ظرف ۴۸ ساعت این کشور را ترک کنند.
هر چند مقامات ارشد جمهوری اسلامی تا این لحظه به صورت رسمی به این تصمیم دولت گامبیا واکنش رسمی نشان نداده اند، اما برخی از نمایندگان مجلس و تعدادی از رسانههای نزدیک به دولت ، اقدام اخیر دولت گامبیا مبنی قطع روابط با جمهوری اسلامی را تحت فشار ایالات متحده ارزیابی کرده اند.
قطع رابطه
دولت گامبیا، روز دوشنبه یکم آذرماه (۲۲ نوامبر) با صدور بیانیه ای اعلام کرد: “تمام پروژه ها و برنامه های دولت گامبیا که با همکاری جمهوری اسلامی ایران اجرا می شود، لغو شده است.”
خبرگزاری رویترز، به نقل از منابع خود در دولت گامبیا مدعی شده این تصمیم در رابطه با ماجرای ارسال سلاح از ایران به نیجریه که بر اساس گزارش ها قرار بوده به گامبیا برده شود، اتخاذ شده است.
دولت گامبیا که یکی از کوچک ترین کشورهای آفریقا، در غرب این قاره است، همزمان با تصمیم قطع رابطه با ایران، در بیانیه خود از تمام شهروندان ایرانی که به نمایندگی از طرف جمهوری اسلامی در گامبیا فعالیت می کنند، خواسته است ظرف ۴۸ ساعت این کشور را ترک کنند.دولت یحیی جامه، رئیس جمهوری گامبیا، در بیانیه خود هیچ اشارهای به دلیل یا دلایل این تصمیم نکرده است.
محموله اسلحه
اوایل آبان‌ماه گذشته در بندر آپاپای شهر لاگوس در کشور آفریقایی نیجریه، محموله اسلحه‌ای شامل ۱۳ کانتینر توسط ماموران امنیتی این کشور کشف شد. مقامات این کشور بلافاصله اعلام کردند محموله کشف شده در ایران بارگیری شده و انگشت اتهام را به سوی جمهوری اسلامی گرفتند.
مقامات جمهوری اسلامی ابتدا این خبر را تکذیب کردند، اما بعد منوچهر متکی، وزیر امور خارجه بدون اینکه نامی از گامبیا ببرد، گفت سلاح های ضبط شده توسط ماموران امنیتی نیجریه، از سوی یک شرکت خصوصی در ایران به “یکی از کشورهای غرب آفریقا” فروخته شده بود. آقای متکی این توضیحات را پس از سفر غیرمنتظره اش به نیجریه ارائه داد.
با این حال وزیر خارجه نیجریه، دوشنبه هفته گذشته به خبرگزاری رویترز گفت مطابق قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت، کشف محموله تسلیحات ایران را به سازمان ملل متحد گزارش کرده است.
در همین ارتباط دیروز همزمان با اعلام دولت گامبیا مبنی بر قطع رابطه با ایران، علاء الدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با اشاره مستقیم به کشور گامبیا در خصوص محموله کشف شده در نیجریه تاکید کرد: “یکی از شرکت‌های ایرانی سال‌ها پیش قراردادی در این خصوص منعقد کرده بود و طبق مقررات بین المللی قرار بود این محموله به گامبیا ارسال شود.”
گامبیا با حدود ۱۱ هزار کیلومتر مربع مساحت و بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در غرب این قاره واقع است.
جوسازی رسانههای غربی
مقامات ارشد جمهوری اسلامی هنوزبه تصمیم قطع رابطه دولت گامبیا واکنش نشان نداده اند، اما برخی از نمایندگان مجلس و رسانه های وابسته به دولت، این اقدام را “متاثر از فشارهای خارجی” و در چارچوب “فشار آمریکا و سیاست‌های ایالات متحده برای تخریب رابطه ایران با کشورهای مختلف از جمله آفریقا” ارزیابی کرده اند.
علاء الدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دیروز در گفتگو با ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی، رویکرد دولت محموداحمدی نژاد را در خصوص کشورهای آفریقایی نسبت به دولتهای گذشته جمهوری اسلامی “متفاوت” ارزیابی کرد؛ تفاوتی که در نتیجه آن: “معاونت آفریقایی در وزارت امور خارجه تشکیل شد.”
این مساله، به گفته ی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی” آمریکا و همپیمانان اروپایی آن و نیز صهیونیست‌ها را حساس کرد و آنان از مدت‌ها پیش به دنبال تخریب روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای آفریقایی بودند.”
شاید به همین دلیل باشد که آقای بروجردی، تصمیم دولت گامبیا را تحت تاثیر فشار آمریکا ارزیابی می کند و می گوید: “این کار در چارچوب فشار آمریکا و سیاست‌های ایالات متحده برای تخریب رابطه ایران با کشورهای مختلف از جمله آفریقا ارزیابی می‌شود.”
او سپس کشف محموله تسلیحاتی ارسالی از ایران را “جوسازی رسانههای غربی” دانست و گفت: “با مذاکرات خوبی که بین وزرای خارجه دو کشور صورت گرفت این موضوع حل و فصل شد.”
اشاره بروجردی به “مذاکرات خوب بین وزارت های دو کشور” در حالی صورت می گیرد که سال گذشته، محمود احمدی نژاد نیز که در راس یک هیات 300 نفره به بعضی از کشورهای آفریقایی از جمله گامبیا رفت، روابط جمهوری اسلامی و گامبیا را بسیار خوب و مثبت” ارزیابی کرده بود.
اما جالب اینکه رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، این رابطه “برادرانه و بسیار خوب و مثبت” را در “سطح عالی روابط سیاسی” ندانست و تاکید کرد: “روابط ما با گامبیا حتی در حد تاسیس سفارتخانه نبود و سفیر جمهوری اسلامی ایران در سنگال مسوولیت امور مربوط به گامبیا را نیز به عهده داشت و دفتری در این کشور تاسیس شده بود.“؛ موضوعی که دیروز فارس، خبرگزاری وابسته به نیروی های نظامی امنیتی، به نقل یک مقام آگاه بدون اسم نقل کرده بود.
این مقام آگاه وزارت امور خارجه ، درخصوص اقدام گامبیا مبنی بر قطع رابطه با جمهوری اسلامی و تعطیلی سفارت خود در تهران به خبرگزاری فارس گفت: “تاکنون هیچ توضیحی از سوی مقامات این کشور ارائه نشده لیکن به نظر می‌رسد این اقدام متاثر از فشارهای خارجی به این دولت می‌باشد.”
هنوز مقامات دولت آقای یحیی جامه در خصوص علت این قطع رابطه اظهار نظر نکرده اند، مسئولان ارشد جمهوری اسلامی نیز در این خصوص واکنشی نداشته اند، اما هر چه باشد “تمام شهروندان ایرانی که به نمایندگی از طرف جمهوری اسلامی در گامبیا فعالیت می کنند” باید “ظرف ۴۸ ساعت” این کشور را ترک کنند.
یحیی جامه، در سال ۱۹۹۴ با انجام یک کودتای نظامی قدرت را در دست گرفت. او در سال ۲۰۰۶ میلادی سومین دوره ریاست جمهوری خود را آغاز کرد. آنطور که بی بی سی فارسی در مورد دولت آقای جامه نوشته است، گروه های طرفدار حقوق بشر، دولت وی را به نقض حقوق و آزادی های اساسی شهروندان متهم کرده اند.
