ناناز اویسی
در حالی که وضعیت سلامتی احمد باطبی دانشجوی زندانی در روزهای گذشته رو به وخامت گذاشته و همسر او نیز چند روز در بازداشت به سر برده، کیوان انصاری، سعید درخشندی و ابوالفضل جهاندار، سه فعال دانشجویی دیگر که در زندان اوین به سر می برند، در جریان یک “دادرسی ناعادلانه و غیرقانونی” حکم حبس تعزیری دریافت کردند. فعالین دانشجویی در مصاحبه با روز، این برخوردها را “پیام حاکمیت” به مردم خواندند.
شعبه 6 دادگاه انقلاب اسلامی تهران در پایان ساعات اداری هفته گذشته، کیوان انصاری نایب دبیر سابق انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیر کبیر را به سه سال و نیم حبس تعزیری، سعید درخشندی [خیرالله] عضو سابق انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه یزد را به 3 سال حبس تعزیری و ابوالفضل جهاندار عضو سابق شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت و شورای مرکزی انجمن دانشجویان دانشگاه علامه را به دو سال و نیم حبس تعزیری محکوم کرد.
بر اساس رأی صادره از سوی شعبه ششم دادگاه انقلاب اسلامی تهران، اتهام این سه زندانی سیاسی توهین به مقامات، اقدام علیه امنیت ملی و اجتماع و تبانی به جهت برهم زدن امنیت کشور عنوان شده است.
نعمت احمدی و محمد علی دادخواه وکلای مدافع کیوان انصاری، سعید درخشندی و ابوالفضل جهاندار، روند دادرسی و بازجویی آنها را مغایر با موازین قانونی دانسته و گفته اند به رای صادره اعتراض خواهند کرد.
نعمت احمدی وکیل مدافع کیوان انصاری، با بیان اینکه موکلم در حالی به این حکم محکوم شده که بیش از 6 ماه در زندان بوده است، ابراز داشت: “طبق قانون وقتی تحقیقات مقدماتی به پایان می‌رسد باید قرار بازداشت موقت فک شود و فرد با سند آزاد شود. متاسفانه دادگاه بدوی با وجود درخواست‌های متعدد بنده به این موضوع توجه نکرد. “
احمدی با تاکید بر اینکه دادگاه بعد از اعتراض من و موکلم بازداشت موقت را وارد و صحیح ندانست، افزود: “قرار صد میلیون تومانی را دادگاه صادر کرده بود اما این قرار به ما ابلاغ نشد که این برخلاف قانون است”.
وی افزود: “در حالیکه ما آماده ارائه سند بودیم بیش از یک ماه طول کشید و مجددا بازپرس بدون ارائه ادله جدید درخواست بازداشت موقت کرد و پرونده برای اعتراض از شعبه‌ای به شعبه دیگر ارجاع شد و این بار بازداشت موقت پذیرفته شد.”
وی گفت: “با توجه به توافقات صورت گرفته با وکیل دیگر متهمان این پرونده به رای صادره به دادگاه تجدیدنظر استان تهران اعتراض خواهیم کرد و اولین خواسته ما این است که بازداشت موقت فک و موکلم با سند آزاد شود تا رسیدگی‌های بعدی صورت گیرد.”
ممانعت از درمان باطبی
از سوی دیگر، وضیت احمد باطبی همچنان وخیم است و از دسترسی به دارو و درمان و پزشکان متخصص دور نگه داشته می شود. طبق گزارش کمیته دانشجویی دفاع از زندانیان سیاسی، ماموران وزارت اطلاعات چند روز پیش مانع بستری شدن احمد باطبی در بیمارستان شهدای تجریش شدند و او را از آنجا به بیمارستان امام خمینی و سپس به زندان اوین منتقل کردند. رئیس این بیمارستان به پدر احمد باطبی گفته است کاری از دست او ساخته نیست و مقامات بالا دستور داده اند تا احمد باطبی را ترخیص کند.
سازمان عفو بین الملل و سازمان دیده بان حقوق بشر، دو نهاد حقوق بشری معتبر در سطح جهانی روز جمعه با صدور اطلاعیه های جداگانه ای خواستار آزادی همسر احمد باطبی از زندان و نیز توجه مقامات جمهوری اسلامی ایران به وضعیت احمد باطبی شدند. سازمان عفو بین الملل در بیانیه خود که رونوشتی از آن به سران جمهوری اسلامی ارسال شده است، نوشت: “طبق گزارش‌های رسیده، احمد باطبی در زندان اوین مراقبت‌های پزشکی کافی دریافت نمی‌کند و در روزهای اخیر از یک حمله عصبی جدی رنج برده که تا بی‌هوشی او ادامه داشته است. زندگی او ممکن است در خطر باشد. احمد باطبی روز بیست و دو فوریه در تماس تلفنی از زندان به پدرش گفته است که مقامات زندان به او توجه نمی کنند. او از پدرش خواسته اگر جانش را از دست داد به جای مراسم عزاداری برای او جشن زندگی‌اش را بگیرد.”
سازمان دیده بان حقوق بشر نیز در بخشی از بیانیه خود نوشت: “وضعیت فیزیکی وروانی باطبی درزندان، درنتیجه آخرین باربستری شدن وی دربیمارستان شهدای تجریش درهجدهم فوریه، پیوسته خراب تر شده است. او بعد ازآن به زندان اوین بازگردانده شده است. پزشک معالج او، حسام فیروزی اظهارات فامیل ودوستان او را که ادعامی کنند او به تجهیزات و مراقبت ها فوری پزشکی نیازمند است را تایید کرده است.”
آزادی سمیه بینات
در چنین شرایطی شب گذشته سمیه بینات، هسمر احمد باطبی پس از سه روز بازداشت از زندان آزاد شد. ماموران اطلاعات پس از بازداشت سمیه بینات از او خواسته بودند در تماس تلفنی با خانواده اش عنوان کند که در سفر کاری در مشهد به سر می برد. در حال حاضر پرونده وی در اختیار شعبه اول دادسرای گرگان قرار دارد.
در ارتباط با احکام سنگین برای سه فعال دانشجویی و وضعیت احمد باطبی، نظرات علی عزیزی، عباس حکیم زاده و رضا دلبری را جویا شدیم.
علی عزیزی، نایب دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر[پلی تکنیک تهران] در گفتگو با روز گفت: “برخورد شدید با فعالین سیاسی دانشگاه که از چندی پیش آغاز شده است به منظور افزایش هزینه فعالیت های سیاسی دانشجویان صورت می گیرد. چرا که تنها نهادی که به خاطر عدم ارتباط با حاکمیت و درگیر نبودن مصلحت سنجی های سیاست می تواند منتقدانه صدای مطالبات مردم باشد دانشگاه است.”
این فعال دانشجویی افزود: “احکام سنگین دادگاه برای دکتر کیوان انصاری، سعید درخشندی و پویا جهاندار بیشتر شباهت به نوعی پیام دارد تا حکم ناشی از انجام جرم. مهم ترین پیامی که با این احکام به فعالین سیاسی داده می شود این است که هر کسی به هر نحوی بخواهد صدایی متفاوت از صدای حکومت و فراتر از مرزهای جغرافیایی کشور داشته باشد به چنین سرنوشتی مبتلا می شود.”
به گفته وی، “برخورد فراتر از قانون با احمد باطبی به عنوان نماد اعتراضات کوی دانشگاه حاوی پیام مهمی از سوی نهاد حاکمیت به نهاد دانشگاه است که هر اعتراضی فرجامی این چنین می یابد.”
هدیه اصلاحات و مهرورزی
همچنین عباس حکیم زاده، عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر به روز گفت: “احکام سنگین چندین سال حبس که پس از ماه ها انتظار و بلاتکلیفی برای آقایان دکتر انصاری، درخشندی و جهاندار صادر شده است ناشی از تسویه حساب حاکمیت اقتدارگرا با دانشجویان معترض و آزادی خواه است. اما بر خلاف تصور ایشان با صدور این احکام نه تنها جنبش دانشجویی مرعوب نخواهد شد بلکه بیش از پیش عزمش در تداوم فعالیت های آزادیخواهانه استوارتر خواهد شد.”
حکیم زاده ادامه داد: “ماجراهایی که این روزها برای احمد باطبی در حال وقوع است و عده ای در حال سوق دادن او به سمت مرگی تدریجی هستند و همزمانی آن با صدور احکام سنگین قضایی برای سه فعال سابق دانشجویی و علاوه بر این دو افزایش فشار بر فعالین فعلی جنبش دانشجویی از طریق احکام و احضارهای کمیته انضباطی حکایت از واقعیت تلخی دارد. آن واقعیت تلخ هم این است که دانشجویان به سبب مطالبات آزادیخواهانه خود در هر دوره از ادوار اخیر تاریخ این سرزمین سنگ زیرین آسیا بوده اند. اکنون بدن رنجور احمد باطبی یادگار دوران اصلاحات حکومتی و ریاست جمهوری خاتمی است و وضعیت دکتر انصاری و سعید درخشندی و پویا جهاندار و احکام سنگین صادره برای آنها هدیه دولت مهرورزی به دانشجویان است.”
وی گفت: “اما اقتدارگرایان هرگز نباید مرتکب این اشتباه شوند که سناریویی مشابه آنچه برای مرحوم اکبر محمدی رقم زدند برای احمد باطبی به اجرا گذارند. چرا که احمد باطبی همچنان برای دانشجویان یادآور روزهای تلخ 18 تیرماه سال 78 است. من احساس می کنم هر تعرضی به احمد باطبی موجب حساس تر شدن دانشجویان خواهد شد و آن ها را وامی دارد واکنش های درخوری از خود نشان دهند.”
نگاه امنیتی
رضا دلبری عضو سابق شورای مرکزی تحکیم وحدت نیز گفت: “ماجرای بازداشت دکتر کیوان انصاری، مهندس درخشندی و پویا جهاندار به نگاه امنیتی حاکم بر مسائل فرهنگی و حقوق بشری بر می گردد. البته این نگاه در جمهوری اسلامی همیشه وجود داشته است اما با شدت و ضعف متفاوت.”
وی ادامه داد: “زمانی که وزارت اطلاعات دکتر رامین جهانبگلو را بازداشت کرد و محسنی اژه ای اتهام او را جاسوسی و تلاش برای انقلاب مخملی عنوان کرد این سناریوی امنیتی کلید خورد. همان زمان در جلسه ای که با دوستانمان داشتیم گفتم اگر امروز در اعتراض به بازداشت دکتر جهانبگلو کاری نکنیم و نسبت به جاسوس نامیدن یک روشنفکر و شخصیت فرهنگی واکنشی نشان ندهیم دایره جاسوس نمایی وزارت اطلاعات وسیعتر می شود و به همه ما سرایت می کند. و در نهایت بیانیه ای تصویب کردیم.”
به گفته دلبری: “اما این 3 نفر حتی بسیار بی دفاع تر از دکتر جهانبگلو بودند. صرفا برای 3 روزحضور در آلمان برای شرکت در سمیناری که تشکیل نشد 9 سال حکم زندان برای 3 نفر صادر شد. به ازای هر روز یک سال. حکم ناعادلانه ای که با هیچ منطق و قانونی نمی خواند. حتی در قوانین جمهوری اسلامی هم نمی توانید موادی از قانون را بیابید که شرکت در یک سمینار علنی خارجی که تشکیل نشده است را مصداق جرم بداند. اگر قانونی در کار بود برای یک اتهام یکسان برای این 3 نفر، 3 حکم متفاوت صادر نمی شد.”
رضا دلبری در پایان افزود: “سیستم قضایی هم مطابق معمول به اتهامات کلی و موهوم اقدام علیه امنیت ملی، تبانی و اجتماع جهت براندازی نظام و… مشغول است که تقریبا برای همه فعالان سیاسی از همین شیوه استفاده می کند. این احکام را باید از بعد امنیتی تحلیل کرد. احکام سنگین این 3 عزیز در حقیقت برای آن است که هرگونه ارتباط های حقوق بشری داخلی با نهادهای حقوق بشری قطع شود.”