در روزهایی که مجلس در حال بررسی بودجه سال آینده است،برخی نمایندگان گفته اند بخش عمده درآمدهای این بودجه براساس مالیات حقوق بگیران و اقشار متوسط تنظیم شده است.این لایحه دیروز در غیاب حسن روحانی به مجلس تحویل داده شد.
رسانه های رسمی درباره آغاز رسیدگی به لایحه بودجه در صحن علنی مجلس نوشته اند: “همزمان با شروع به کار مجلس بعد از تعطیلات بهمن ماه بررسی کلیات لایحه بودجه ۹۴ کل کشور که در کمیسیون تلفیق به تصویب رسیده از امروز (دیروز) با حضور نمایندگان ملت در صحن مجلس شورای اسلامی بررسی می‌شود. حجم لایحه بودجه ۹۴ کل کشور بر اساس پیشنهاد دولت ۸۲۴ میلیارد تومان برآورد شده است که عمده این رقم بودجه بانک‌ها و شرکت‌های دولتی است و حدود ۲۱۶ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی دولت شامل بودجه‌های جاری و عمرانی و دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری است”.
لایحه بودجه را محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت به مجلس ارائه کرده و پس از تحویل آن گفته است: “بودجه ۹۴ تحقیقا در یکی از شرایط متفاوت و تضییعات فراوان در حال بحث و بررسی است. حلقه محاصره تنگ‌تر شده و فشار سیاسی دشمن هم سخت‌تر شده است. قیمت نفت در سال‌های اخیر هیچ‌گاه به این حد تنزل پیدا نکرده و با این فشار سیاسی بدخواهان انقلاب اسلامی مترصدند که آثار ضعف و ناتوانی را در اداره کشور در نظام جمهوری اسلامی مشاهده کنند. به عنوان سخنگوی دولت رسما اعلام می‌کنم هر قدر فشار بر دولت سخت‌تر و تنگ‌تر باشد با ظرفیت بزرگی که در کشور داریم، در سایه اتحاد فرزندان ملت بین دولت و مجلس این کشور را به نحو احسن اداره خواهیم کرد”.
رویکرد انقباضی بودجه ۹۴ که خود را در افزایش نرخ مالیات بر درآمد کارمندان، تخصیص تنها ۱۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تولید ۸ میلیون شغل، عدم تعیین ساز و کار مالیات گیری از ثروتمندان و… نشان می‌دهد، برخی نمایندگان مجلس را به واکنش واداشته تا حدی که یکی از آنها این بودجه را بودجه شهرام جزایری‌ها و بابک زنجانی‌ها دانسته است.
نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه که به عنوان مخالف با کلیات بودجه سخن گفته، اعلام کرده است: “بی‌انضباطی در بخش‌های مختلف بودجه باعث تبلور شهرام جزایری و بابک زنجانی‌ها می‌شود و باز هم کشور را دچار آشفتگی می‌کند. در لایحه امسال هزینهٔ بودجه‌های بسیاری دیده شده و برخی از نهاد‌ها نظیر نهاد ریاست جمهوری با افزایش بودجه چند برابری مواجه بودند که شاید برای هزینه انتخابات مجلس آینده باشد و در مقابل فرهنگیان و آموزش و پرورش سهم کمی از بودجه بردند و به جایگاه فرهنگیان توجهی نشده است و باز هم از آنها غافل شده‌ایم. چرا کارگران همیشه در کشور مظلومند؟ حقوق کارگران با چه مبنایی محاسبه شده است و فشار بر اقشار ضعیف و کارگر جامعه که همیشه زیر بار تورم و کمبود درآمد کمر خم کرده‌اند امسال دیده می‌شود و مگر بازنشستگان خانواده ندارند. مگر قرار نبود در لایحه بودجه احکام دائمی آورده نشود پس چرا این اتفاق نیفتاده است و باز هم شاهد احکام در بودجه هستیم ضمن آنکه بخش‌های دیگر بودجه طوری دیده شده که به نفع سرمایه گذاران وثروتمندان باشد. در حالی که حقوق یک معلم به یک میلیون تومان هم نمی‌رسد امسال در برخی از شرکت‌های خصوصی حقوق بالای ۷میلیون تومان در نظر گرفته شده است که البته این شرکت‌ها به اسم خصوصی‌اند اما به دست دولت اداره می‌شوند. افزایش قیمت نفت بیش از ۴۰ دلار باعث بی‌انضباطی می‌شود و معلوم نمی‌شود که درآمد مازاد بر این ۴۰ دلار صرف چه بخش‌هایی در کشور خواهد شد ودر لایحه بودجه دولت نیز هیچ اشاره‌ای به آن نشده است. ضعف دیگر بودجه بی‌توجهی به وضع مسکن فرهنگیان و قانون بیکاران متقاضی به کاراست و در این دو بخش هیچ ردیفی در لایحه دیده نمی‌شود، ضمن آن که برای احیای دریاچه ارومیه و خروج از وضع خشکسالی در کشور نیز اعتبارات خاصی در نظر گرفته نشده است و در یک کلام این لایحه پاسخ‌گوی مشکلات کشور نخواهد بود.“
الیاس نادران هم بودجه را انقباضی دانسته و گفته است: “با توجه به این که دولت سیاست‌های پولی انقباضی را در بودجه اعمال کرده انتظار می‌رفت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در چارچوب قوانین مالی و پولی و سیاست‌های اقتصادی در لایحه بودجه دیده شود. اما امروز نمی‌توانیم بودجه را مبتنی بر اقتصاد مقاومتی بدانیم و من هیچ نسبتی بین این بودجه و اقتصاد مقاومتی ندیدم. در مباحث مختلف از جمله موضوع مالیاتی ما شاهد وارد آمدن فشار بر مردم برای مصارف خاص هستیم و بودجه عمرانی قطعا توقف نخواهد یافت واقعی و موثر نخواهد بود و نمی‌توان به آن دل بست. در بخش هدفمندی نیز برنامه روشنی در بودجه دیده نمی‌شود و سقف درآمد دو و نیم میلیون تومان در ماه برای حذف یارانه نقدی مبنای خاصی ندارد. چرا که بسیاری از درآمدهای آحاد جامعه ما به صورت ماهیانه نیست و درآمد ماهیانه برای بعضی از آنها مفهومی ندارد. ضمن این که تفاوت سطح برخورداری نیز درآن دیده نشد و به روشنی تکلیف برای ساماندهی وضع یارانه‌ها دیده نمی‌شود. فشار و مصیبت‌هایی که مردم در لایحه بودجه ۹۴ متحمل می‌شوند صرف هزینه‌های خاصی است و در بخش بهداشت نیز چاه ویلی درست شده است که هر چه منابع به آن تخصیص داده می‌شود باز هم کم است و متاسفانه به جای کارآمد کردن نظام بهداشت و درمان و سلامت با پرداخت پول می‌خواهند مشکلات آن را حل کنند و این رای کشور مشکل ساز خواهد بود. متاسفانه با عملکردی که در بخش سلامت داریم به نظر من کسری که در مواجهه با سلامت داریم در بخش هدفمندی نداشتیم و این فاجعه بار است و لازم است بودجه را به کمیسیون بازگردانیم تا در بخش‌های مختلف نظیر هدفمندی اصلاحات آن انجام شود”.
همزمان با ارائه بودجه، بهمن مسگر‌ها، معاون اداری و مالی بانک مرکزی هم از تغییر نکردن و در مواردی افزایش رقم معوقات بانکی خبر داده است: “در حال حاضر مطالبات از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و مشاهده می‌کنیم که مطالبات رو به افزایش است. با آغاز به کار بانک‌های خصوصی و در پی آن برخی موسسه‌های مالی، مسابقه‌ای برای جذب بیشتر منابع شروع شد که این فرآیند، افزایش مطالبات را به دنبال داشت و حجم آن هم حدود ۹۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. به اعتقاد من اگر دستورالعمل ها درست اجرا شود، این رقم بیش از این خواهد بود. برخی بانک‌ها نتوانستند بین منابع و مصارفشان تعادل ایجاد کنند و علی‌رغم کاهش مراجعه، شعب خود را کم نکردند. این باعث شد در ترازنامه برخی بانک‌ها حتی با زیان مواجه باشند؛ علی رغم اینکه بانک یک موسسه انتفاعی است و فلسفه وجودی آن سود است”.
گفتنی ست، رقم ۹۳ هزار میلیارد تومانی که بر اساس گفته‌های مقامات دولت در دست ۵۰۰ نفر است، با توجه به رقم ۲۱۶ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی، معادل نیمی از آن محسوب می شود.
برخی از رسانه های داخلی در بررسی محتوای بودجه ۹۴، گزارش های خود را به سمت سیاسی برده اند و از جمله سایت صراط نگران عدم حضور روحانی در صحن علنی در لحظه تحویل بودجه شده است.
صراط نوشته: “به نظر می رسد روابط «فرزند مجلس» با نمایندگان مجلس چندان مساعد نیست. در روزهای اخیر بحث بر سر استیضاح فانی وزیر آموزش و پرورش در مجلس به اوج خود رسیده است. چالش میان نمایندگان با علی جنتی بر سر موضوعاتی چون تک خوانی زنان همچنان ادامه دارد. اقدامات ظریف برای چندمین بار مورد انتقاد نمایندگان قرار گرفته و اخیرا عملکرد ابتکار در خصوص کیفیت هوای خوزستان، صدای بسیاری از نمایندگان را درآورده تا جایی که امروز نمایندگان این استان به صورت نمادین با ماسک به جلسه علنی آمدند. این در حالی است که در چند روز گذشته بحث تبدیل سازمان حفاظت محیط زیست به وزارتخانه برای پاسخگو کردن رییس آن هم جدی تر شده است.آخرین دفعات حضور رییس جمهور در مجلس به جلسات رای اعتماد به وزرای پیشنهادی علوم مربوط می شود که روحانی شخصا در آنها حاضر شده بود تا سرانجام اعتماد نمایندگان به محمد فرهادی جلب شود”.
صراط افزوده: “با این وجود، اگر قصد رییس جمهور عدم حضور در همه جلسات آتی مجلس نهم تا پایان دوره آن باشد، راه سختی برای او متصور است. چراکه اگر تا خردادماه ۹۵ – پایان مجلس نهم - حتی هیچ یک از وزرای روحانی استیضاح نشوند، رییس جمهور یک لایحه بودجه دیگر را باید تقدیم همین مجلس کند”.
با این حال نمایندگان مجلس در پایان جلسه دیروز با ۱۵۲ رای موافق، ۴۳ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع به کلیات بودجه رای مثبت دادند.
