شانزدهم آبان ماه، ریاست ده ساله عزت‌الله ضرغامی بر صدا و سیما به پایان خواهد رسید. احکامی که آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای بر نهادهای تحت مدیریت خود صادر می‌کند، معمولا دو دوره پنج ساله را شامل می‌شود. او در آبان سال 1388 دوره ریاست ضرغامی بر صدا و سیما را تمدید کرده بود و اکنون گفته می‌شود که با پایان یافتن دوره دوم او، قرار است که رئیس صدا و سیما تغییر کند.
از ماه‌ها پیش شایعاتی درباره جایگزین احتمالی عزت‌الله ضرغامی منتشر شد. در میان کاندیداهای احتمالی اسامی کسانی همچون غلامعلی حدادعادل، محمد حسینی(وزیر ارشاد دولت احمدی نژاد)، محمدحسین صفارهرندی، محمد سرافراز(معاون برون مرزی صدا وسیما) وعلی دارابی(قائم مقام سازمان صدا وسیما) منتشر شده بود. حتی احتمال ریاست عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور نیز مطرح بود. با اینهمه به نظر می‌رسد که ریاست محمد سرافراز بر این سازمان قطعی شده است.
دیروز سایت بازتاب در خبری “غیر رسمی؛ اما تأیید شده” اعلام کرد که محمد سرافراز به ریاست آینده صدا و سیما انتخاب شده است. این سایت نوشت: “از ماه‌ها پیش، جناح‌های سیاسی تلاش هایی برای انتصاب افراد نزدیک به خود به عنوان رئیس صدا و سیما صورت دادند. شاید اینکه رئیس صدا و سیما چه کسی باشد بیش از دیگران برای دولت اهمیت ویژه‌ای داشته باشد و در همین راستا شنیده‌های زیادی حاکی از تلاش رئیس جمهور روحانی برای انتصاب فردی نزدیک به خود از جمله عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور به عنوان رئیس صدا و سیما بود.” نویسنده بازتاب اضافه کرد: “ اینک اما خبر‌ها حکایت از قطعی شدن انتصاب محمد سرافراز به عنوان رئیس صدا و سیما دارد. این انتخاب پیام های چندی دارد که شاید مهم‌ترین آنها برای دولت و شخص حسن روحانی رئیس جمهور باشد.”
از طرفی دیگر روزنامه دولتی ایران در گزارشی با عنوان “گمانه‌زنی درباره مدیران آینده سازمان صدا و سیما” خبر داد: “با قوت گرفتن احتمال ریاست محمد سرافراز بر سازمان صدا و سیما شایعاتی درمورد معاونان و مدیران ارشد این سازمان در محافل مختلف به گوش می‌رسد. از جمله آنکه از محمدرضا جعفری جلوه، علی اصغر پورمحمدی و حسین کرمی به عنوان گزینه های احتمالی معاونت سیما نام برده می‌شود و احتمال انتصاب جعفری جلوه و پورمحمدی را که از مدیران باسابقه و مجرب سازمان هستند بیشتر می‌دانند. جعفری جلوه هم‌اکنون مدیرعامل بنیاد فارابی است.” این روزنامه اضافه کرد: “همچنین در میان شایعات از غفور مدبر درجزی و مفتح برای تصدی سمت معاونت اداری مالی نام برده می‌شود. غفور مدبر مدت‌ها ریاست اتحادیه بازرگانی صدا و سیما را عهده دار بود و اکنون مدیرعامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن و تأسیسات ورزشی کشور است و به عنوان مدیری کارآمد شناخته می‌شود. مفتح نیز مدتی مسئولیت اداره کل کالا و معاون بازرگانی داخلی سیما را بر عهده داشت و گفته می‌شود از شانس کمتری برای تصدی این سمت برخوردار است.”
سوابق رئیس احتمالی صدا و سیما نشان می‌دهد که سیاست‌های این رسانه اگر که در برابر دولت تندتر نباشد، همچنان در مسیر پیشین خواهد بود.
محمد سرافراز علاوه بر معاونت برون مرزی صدا و سیما، مدیریت شبکه پرس تی‌وی، تلویزیون انگلیسی‌زبان صدا و سیما را نیز تاکنون برعهده داشته است. او همچنین عضو شورای عالی فضای مجازی است. آیت الله خامنه‌ای در اسفند ماه سال 1390 دستور تشکیل شورای مزبور را صادر کرد و از جمله “اعضای حقیقی” که به عضویت آن درآمدند، محمد سرافراز بود.
سایت بازتاب، نزدیک به محسن رضایی؛ چندی پیش در معرفی اعضای این شورا درباره سرافراز نوشته بود: “او فعالیت رسانه‌ای خودش را با رسانه‌های مکتوب آغاز کرد، پس از تجربه روزنامه نگاری در روزنامه رسالت به سازمان صداوسیما مهاجرت کرد و از دوران ریاست علی لاریجانی وارد سازمان شد و در بخش برون مرزی فعالیت خودش را آغاز کرد. او سپس معاون برون‌مرزی صداوسیما و رئیس شبکه پرس‌تی‌وی شد و سپس ریاست شبکه هیسپان را نیز بر عهده گرفت. مدیر ۵۳ ساله صدا وسیما به عنوان یکی از اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی در حالی فعالیت می‌کند که احتمالاً در آینده موقعیت‌های بهتری را تجربه می‌کند و ظاهراً در سطوح بالا، اعتماد ویژه‌ای نسبت به او وجود دارد.”
در دوره معاونت برون مرزی محمد سرافراز برای مدتی پخش ماهواره ای تلویزیون‌های دولتی ایران دچار اختلال شد. دلیل این بحران ارسال پارازیت بر روی ماهواره ها از داخل ایران برای قطع برنامه شبکه‌های رقیب بود. بعد از چند ماه، ایران ناچار شد که تضمین دهد دیگر “پارازیت عمودی” بر روی ماهواره ها نخواهد فرستاد و پس از آن بود که اجازه فعالیت دوباره به ۲۴ شبکه برون مرزی ایران داده شد. در آن زمان معاون وزیر ارتباطات گفته بود: “در نامه‌ای نیز کتبا اعلام کرده‌ایم که ما همچنان که در گذشته پارازیتی به سمت ماهواره‌ها ارسال نمی‌کردیم، اکنون نیز نمی‌کنیم.” او همچنین اعلام کرده بود: “پخش ۲۴ کانال ماهواره‌ای ایران بار دیگر آغاز شد.”
ماجرای پرس‌تی‌وی اما پیچیده‌تر بود. این شبکه تلویزیونی در برنامه‌های خود اعترافات برخی از دستگیرشدگان حوادث انتخابات ۱۳۸۸ از جمله مازیار بهاری روزنامه نگار ایرانی-کانادایی را پخش کرده بود و او نیز پس از آزادی و خروج از ایران شکایتی از این شبکه را به دادگاه‌های انگلیسی تسلیم کرد. نهایتا این شبکه به پرداخت جریمه نقدی صدهزار پوندی محکوم گردید. این شبکه جریمه را پرداخت نکرد و کشمکش ادامه یافت. نهایتا پروانه فعالیت این شبکه در بریتانیا لغو شد.
همزمان با این تحولات شبکه پرس تی‌وی نیز شکایتی علیه مازیار بهاری به دادگاه‌های ایران داد. در آن دادگاه، مازیار بهاری به اتهام “نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی”، به شش ماه زندان محکوم شد. در سال 1391، شبکه پرس تی‌وی با انتشار خبری درباره محکومیت مازیار بهاری نوشت: “بهاری در حال حاضر تحت حمایت دولت انگلیس در آن کشور به سر می‌برد. اگر وی برای گذراندن محکومیت فوق به ایران باز نگردد، دادگاه از پلیس بین‌الملل (اینترپل) خواهد خواست نسبت به دستگیری و استرداد ایشان، اقدام کند.” اقدامات شبکه پرس تی‌وی در خارج ایران انتقادهای فراوانی برانگیخته است. با اینهمه سیاست اداره این شبکهْ همان چیزی است که مورد رضایت رهبر جمهوری اسلامی است.
در سال ۱۳۸۷ که شبکه پرس تی‌وی اولین سالگرد خود را جشن گرفته بود، محمد سرافراز طی سخنانی تاکید داشت: “توجه به شعار شبکه «پرس تی وی» (خبر از نگاهی دیگر) این شبکه توانسته اخبار ایران و دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب و سایر مسئولان را به طور گسترده و زنده پخش کند.” او اضافه کرده بود: “مسایل خاورمیانه نیز همین‌گونه است و سخنرانی‌های سید‌حسن نصرالله به طور کامل و گسترده از این شبکه پخش شده و مسایل فلسطین، لبنان، عراق نیز با نگاهی دیگری پخش می‌شود و مخاطبان جهانی ما می‌توانند نسبت به وقایع موجود قضاوت کنند.”
انتخاب احتمالی محمد سرافراز به ریاست صدا و سیما به معنی تداوم سیاست‌های تبلیغاتی پیشین این سازمان خواهد بود. سیاستی که موجب ریزش گسترده مخاطبان آن در داخل کشور شده است. چندی پیش حجت الاسلام سید محمود وزیری، نماینده خامنه ای در امور سوریه گفته بود: “امروزه آمار بینندگان ماهواره از بینندگان برنامه‌های صداوسیما بیشتر است، این مسئله به دلیل نبود برنامه‌های مناسب و جذاب در صداوسیما و عدم کنترل فرزندان از سوی والدین است.”
علی جنتی وزیر ارشاد، نیز در آذرماه سال گذشته اعلام کرد: “ضریب استفاده از ماهواره ۷۱درصد مردم تهران را شامل می شود.”
حتی عزت الله ضرغامی نیز پذیرفته است که تلویزیون ایران بخشی از مخاطبان خود را از دست داده است. او اوایل خرداد ماه گذشته در این باره گفته بود: “حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد مردم کشور از برنامه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند.” ضرغامی اضافه کرده بود “۱۵ درصد از بینندگان برنامه‌های ماهواره‌ای در سطح کشور فقط در پی دیدن شبکه های استانی و سایر شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی هستند.”
چنانچه ۱۵ درصد از ۳۵ تا چهل درصدی را که ضرغامی گفته بود از ماهواره استفاده می کنند، کم کنیم، باز هم بر اساس این آمار حدود۲۹ تا ۳۴ درصد مردم کشور از برنامه های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند که شامل حدود یک سوم آنها خواهد بود.
