نیکولاس کرالو
در حالیکه تقریبا ً سه دهه از قطع روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا می گذرد، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه خاطر نشان کرد که آمریکا در حال بررسی بازگشایی دفتر حفاظت از منافع در ایران به منظور صدور ویزا برای جذب بیشتر توریست های ایرانی به آمریکاست.
بازگشایی این دفتر شبیه آنچه که آمریکا در کوبا دارد، اولین حضور دیپلماتیک ایالات متحده در تهران پس از آزادی 52 گروگان سفارت آمریکا در سال 1981 خواهد بود. علاوه بر این، بخش اعظم دورۀ تصدی رایس بعنوان یک دیپلمات برجستۀ آمریکا تحت تأثیر تنش های روزافزون بر سر اتهامات دولت بوش و دیگر دول غربی در خصوص تلاش ایران برای ساخت بمب های اتمی بوده است.
رایس روز دوشنبه در سفر به برلین گفت:“ما چنین دفتری در دوبی داریم، جایی که ایرانیان می توانند ویزا بگیرند، اما می دانیم که گه گاه رفتن به دوبی برای ایرانیان مشکل است. ما می خواهیم ایرانیان بیشتری از آمریکا دیدن کنند. می خواهیم تلاش کنیم هنرمندان ایرانی به آمریکا و ورزشکاران آمریکایی به ایران بیایند. ما مصمم هستیم روش هایی برای نزدیک شدن به مردم ایران پیدا کنیم.“
اما حضور هیئت دیپلماتیک آمریکا در ایران برای صدور ویزا به چه معناست؟ پس از اینکه یک ستون نویس در روزنامۀ واشنگتن پست بحث برانگیز بودن این طرح را مطرح کرد، مقامات چپ گرای وزارت امور خارجه آمریکا به سختی توانستند پاسخگوی سؤال های اجتناب ناپذیر این طرح باشند. آمریکا چگونه می تواند بازگشایی چنین دفتری در تهران را با سیاست تلاش برای منزوی کردن رژیم تندرو و اسلام گرای ایران تطبیق بدهد؟
به گفته مقامات کنونی و اسبق آمریکا، ایدۀ بازگشایی “دفتر حفاظت از منافع” در تهران – یک دفتر بسیار کوچک تر و کم حاشیه تر از یک سفارت – اولین بار چند سال قبل بعنوان مشوقی برای ایران در قبال توقف غنی سازی اورانیوم مورد بحث قرار گرفت.
تام کیسی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت:” مطمئنا ً این موضوع چیزی نیست که قطعی شده باشد، و انتظار هم ندارم در آینده ای نزدیک قطعی بشود.” در همین حال یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا خاطر نشان کرد:“بحث های کلی دربارۀ این موضوع چند سال قبل صورت گرفتند، اما هیچگونه بررسی جدی تاکنون انجام نشده است.” این مقام افزود:” بحث ها فراتر از این موضوع نبودند که چگونه می توان بدون اشاره به مشروعیت بیشتر رژیم ایران، این طرح را عملی کرد در حالیکه واقعا ً تلاش ها در جهت مخالف صورت می گیرند.“
این مقام در عین حال خاطر نشان کرد، این طرح مورد حمایت نیکولاس برنز، معاون اسبق وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی این کشور و سیاست ایران، واقع شد. اما برنز، کارشناس سیاسی مرکز بین المللی وودرو ویلسون، در این باره اظهار نظر نکرده است. او روز دوشنبه از تحریم های اتحادیه اروپا بر ضد ایران، تشدید محدودیت های سفری و مالی شرکت های ایرانی از جمله بزرگ ترین بانک این کشور، بانک ملی ایران، استقبال کرد. در همین حال نیکولاس سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه در سفر به اسرائیل خاطر نشان کرد که هدف از این تحریم ها دادن پیام پیگیری مذاکرات به تهران است.
ایران و آمریکا از زمان پیدایش انقلاب اسلامی 1979 با یکدیگر روابط دیپلماتیک نداشته اند. در همین حال برخی از مقامات ایالات متحده معتقدند که بازگشایی دفتر حفاظت از منافع به رژیمی که از تروریسم حمایت و بر ضد منافع آمریکا اقدام می کند، مشروعیت خواهد بخشید.
یک دفتر حفاظت از منافع ایرانیان در واشنگتن، در سفارت پاکستان مستقر است. آمریکا یک چنین دفتری نیز در سفارت سوئیس در تهران دارد که معمولا ً ویزا صادر نمی کند.
منبع: واشنگتن تایمز، 24 ژوئن