فریبا صراف
حسن کاظمی قمی، سفیر جمهوری اسلامی در بغداد، روز7 خرداد، بدون آنکه دیگر نیازی به تکذیب داشته باشد، با سفیر آمریکا در عراق پای میز مذاکره خواهد نشست.او پیش از این دیدار و گفتگوی دیگری با سفیر امریکا در عراق رادر شرایطی “تکذیب” کرده بود که خبرها حکایت از”دیدار نیم ساعته” وی با رایان کروکر، سفیر آمریکا در عراق داشت.
حسن کاظمی قمی، که خبرگزاری عراق چندی پیش از دستگیری وی توسط نیروهای آمریکایی خبر داده بود، حدود یک ماه پیش و در حالیکه گمانه زنی بر سر مذاکره با آمریکا و نماینده ایران در این گفت و گو ها ادامه داشت، در گفت و گو با بی بی سی، از انجام این مذاکرات “در روزهای اینده ” خبر داد و تاکید کرد: “هیچ تاخیری در مذاکرات ایران و آمریکا ایجاد نشده و مقدمات این کار به سرعت فراهم می شود.”
این مصاحبه، مفسر بی بی سی را به این نتیجه رساند که: “از اظهارات کاردار جمهوری اسلامی در عراق چنین پیداست که به رغم بعضی مخالفت ها در داخل ایران، مذاکرات با آمریکا در باره مشکلات عراق حتما برگزار خواهد شد”. حق با این مفسر بود.
حسن کاظمی قمی که سمت رسمی او کاردار جمهوری اسلامی در عراق است، در این مصاحبه نکته دیگری را هم گفت: “این مذاکرات مفید است.”
بازی نام ها
به این ترتیب در حالی که قمی خود را برای اداره این مذاکرات آماده می کرد، گروه های مختلف خودی و غیرخودی در ایران، مشغول بازی “کی هست، کی نیست” بودند. به این ترتیب بود که هر روز نامی بر سر زبان ها افتاد؛ نام هایی که یکی پس از دیگری تکذیب شدند. حتی منوچهر متکی وزیر خارجه گفت: “یک دیپلمات با تجربه که قبلاً هم سفیر بوده، عهده دار مذاکرات خواهد شد”. اما این نیز آدرس درستی نبود؛ چرا که کاظمی قمی نه تنها هنوز سفیر محسوب نمی شود، بلکه پیش از این هم سرکنسول جمهوری اسلامی در هرات بوده است.
اما در عوض اقای قمی هر چه تجربه “دیپلماتیک” کم دارد، تجربه امنیتی اش زیاد است: “آقای کاظمی قمی یک سابقه امنیتی، نظامی دارد. ایشان از نیروهای قدس بود که مدتی در هرات بود، بعد در لبنان بود، و عراق به عنوان شارژدافر بود و بعد شد سفیر. ایشان ارتباطات بسیار تنگاتنگی با نیروهای نظامی امنیتی هم در داخل کشور و هم نیروهایی که در خارج از کشور با ایران کار می کنند دارد. از جمله حزب الله، نیروهایی مثل صدر درعراق و دیگران. به همین دلیل ایران خواسته یک نفری را آنجا بگذارد که از نظر امنیتی، نظامی هم درگیر بوده، هم اطلاعات دارد، و هم اینکه اصولا از یک دید امنیتی، نظامی به جریان مذاکرات نگاه میکند، نه از دید دیپلماسی.”[از مصاحبه هوشنگ امیر احمدی با صدای المان]
بی جهت نیست که آقای قمی که شاید به دلیل نوع فعالیت هایش اصولا اهل مصاحبه نیست، در مصاحبه ای زودهنگام به نیویورک تایمز می گوید: “اگر ایران امکان فعالیت بازسازی در عراق را داشته باشد، از مشارکت تمام شرکت های خارجی در این امر استقبال می کند. به شرکت های آمریکایی توصیه کنید به عراق بیایند.”
اقای قمی در این مصاحبه البته به آمریکاییان علیه “ایجاد تنش در عراق بر سر پرونده هسته ای” هم هشدار داد و افزود: “ما مایل نیستیم عراق هزینه دشمنی آمریکاییان و ما را بپردازد.”
به هر روی حالا به نوشته روزنامه اعتماد “سکان هدایت اولین دیدار رسمی ایران و امریکا پس از 27 سال” برعهده کسی قرار گرفته که در عین حال قرار است تابویی را بشکند که “از ناحیه لایه های تندروتر محافظه کاران” با مخالفت های فراوانی رو به روشده است.