در کنار تمام مناقشهها در مورد توافق هستهای اخیر ایران، این کشور یک چیز را کاملا روشن کرده است؛ با اسرائیل مذاکره هستهای نمیکند. این بیانیه توسط محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، در پاسخ به این احتمال که اسرائیل ممکن است در مذاکرات مربوط به برنامه هستهای ایران شرکت کند عنوان شد. وی گفت نمایندگان ایران حتی در یک اتاق نیز با نمایندگان اسرائیل نمینشینند.
روابط ایران و اسرائیل در بهترین حالت ستیزهجویانه است. ایران، اسرائیل را یک رژیم اشغالگر میداند چراکه فلسطینی ها، که تحت حمایت ایران هستند، ادعای سرزمینهای تحت کنترل اسرائیل را دارند. اسرائیل ایران را تهدیدی علیه امنیت ملی خود میشمارد و تهدید کرده که در صورت لزوم علیه تاسیسات هستهای این کشور از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به کرات توافق میان ایران و قدرتهای جهانی را یک اشتباه خوانده است. اسرائیل خواستار توقف کامل برنامه هستهای ایران است و ادعا میکند این کشور میتواند سلاح هستهای بسازد؛ ایران نیز خواستار خلع سلاح کل منطقه است، چراکه اعتقاد دارد اسرائیل خود دارای سلاح هستهای است که این کشور آن را رد میکند.
ایران با امضای توافق قبول کرد که برنامه هستهای خود را محدود و به بازرسان سازمان ملل اجازه بدهد بصورت روزانه از تاسیسات این کشور بازدید کنند و در عوض تحریمها علیه ایران کاهش بیابد. قرار است مذاکرات تا راهحل دائمی برای برنامه هستهای ایران ادامه یابد. طبق این توافق ایران تمام ذخیره اورانیوم غنیسازی شده تا 20 درصد را از بین خواهد برد و ساخت راکتور اراک نیز متوقف میشود و غنیسازی بالای 5 درصد هم نخواهد داشت. در عوض 7 میلیارد دلار کاهش تحریمها برای ایران در نظر گرفته میشود. این توافق تا پایان سال جاری یا آغاز سال آینده اجرایی میشود.
با این حال در صورتیکه اسرائیل به مذاکرات آورده شود و اگر دو کشور نتوانند با هم همکاری مناسبی داشته باشند، ممکن است مذاکرات از مسیر خارج شود. موضع تند و انتقادهای دائمی اسرائیل نسبت به این توافق موجب تنش با آمریکا نیز شده است. جان کری وزیر خارجه آمریکا گفته که اسرائیل تحت این توافق ایمنی بیشتری خواهد داشت. وی قصد دارد هفته آینده برای کاهش تنشها به اسرائیل سفر کند.
جان کری قرار است علاوه بر نتانیاهو با محمود عباس نخست وزیر فلسطین نیز دیدار کند. بخشی از گفتگوهای کری متمرکز بر مذاکرات صلح شکننده بین اسرائیل و فلسطین است که با اعلام اسرائیل مبتنی بر اینکه قصد دارد در مناطق اشغالی کرانه غربی شهرکهای بیشتری بسازد با مشکل مواجه شده است. این اقدام با خشم بسیاری از فلسطینیها همراه شده است.
ایران متحد نزدیک فلسطین است و از مبارزه این کشور علیه اسرائیل حمایت کرده است. ظریف اسرائیل را خطرناکترین کشور منطقه و جهان معرفی کرده است. ایران از سال 1979 این کشور و دولتش را به رسمیت نشناخته است. پیشرویهای اسرائیل در سرزمینهایی که ایران و فلسطینی آن را متعلق به فلسطینیها میدانند موجب تنش بیشتر بین دو کشور شده است. آمریکا سعی دارد در حالیکه روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل را حفظ میکند، توازن برای رسیدن به مذاکرات صلح در خاورمیانه و همچنین بهبود روابط با ایران را نیز ممکن سازد.
ولی در حالیکه نتانیاهو به کرات مذاکرات ژنو را مورد انتقاد قرار داده است و ایران نیز حاضر به مذاکره هستهای با اسرائیل نیست برقراری این توازن بسیار دشوار است، حتی با اینکه این توازن بیشترین منافع را برای خاورمیانه در بردارد.
منبع: لاس وگاس گاردین - 29 نوامبر 2013